Na de aanslagen in Parijs ligt Brussel, de stad waar een deel van de terroristen haar actie kon voorbereiden, onder de loep. Maandenlang konden ze daar hun gang gaan. Nu deskundigen roepen om politiehervormingen, rollenbollen de Vlaamse en Franstalige politici alweer over straat.
Het Brusselse stadsdeel Sint-Jans-Molenbeek, kortweg Molenbeek, was in de afgelopen dagen wereldnieuws. Hier konden drie van de negen daders van de aanslagen in Parijs maandenlang vertoeven en hun plannen tot in details beramen. De Brusselse politie en de Belgische veiligheidsdiensten hadden weinig in de gaten; en toen twee van hen een poosje geleden in beeld kwamen en verhoord werden, konden ze weer gaan omdat er niets te bewijzen viel. En er is iets aan de hand met België.
Het Joodse Museum, Charlie Hebdo, Verviers, de Thalys en Parijs; allemaal zijn het terreurdaden die links hebben met het land en Brussel. De deelgemeente Molenbeek is daarbij bijzonder vaak in beeld.
Toen zondag duidelijk werd dat Molenbeek opnieuw het epicentrum van de Belgische terroristen was, interviewde de RTBF Philippe Mouraux van de Parti Socialiste (PS). De Franstalige Brusselaar is een van de kopstukken van zijn partij en was twintig jaar lang de burgemeester van de deelgemeente Molenbeek. Net als Amsterdam en Rotterdam kent Brussel stadsdelen, 19 in totaal, die allen bestuurd worden door een burgemeester. Drie jaar geleden zwaaide hij af. Mouraux: “Toen ik burgemeester was, gebeurden zulke dingen niet. De liberalen zijn al drie jaar aan de macht en ze verstoppen zich nu achter mij”.
De huidige burgemeester van de liberale MR en wethouders van Open VLD stellen dat onder Mouraux maatregelen tegen moslimradicalisme uit den boze waren. Omdat een significant deel van de inwoners van Molenbeek moslim is, zou Mouraux hen hebben willen paaien door geen maatregelen tegen extremisme te nemen. Zo kon hij jarenlang aan de macht blijven, stelt hij. Mouraux ontkent tegen de VRT: “Ik heb geïnvesteerd in het sociale aspect én in de veiligheidsdiensten. En ik heb gereageerd op alle druk van het radicalisme”. Echter, de broer van terrorist Saleh Abdeslam werkte voor de ex-burgemeester:
[jwplayer mediaid=”1507037″]
Video via vtmnieuws op nieuws.vtm.be
De 19 deelgemeenten van Brussel moeten het doen met zes politiezones, die als een lappendeken over de gemeenten liggen. Daardoor is er onvoldoende samenwerking, slechte communicatie en een zwakke vorm van het uitwisselen van kennis en informatie. Bij het federaliseren van België en het ontstaan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in de jaren negentig, is al gesteggeld over de politie. Bestuurders die pleitten voor één korps kregen te maken met tegenstand van wijkpolitici, waardoor uiteindelijk een compromis ontstond om zes zones op te richten. Voor het dagelijkse reilen en zeilen ervan zijn de 19 burgemeesters om de beurt verantwoordelijk. Dat werkt niet, zeggen experts.
Sinds de aanslagen in Parijs, afgelopen vrijdag, is de discussie in de Belgische politiek over de hoofdstedelijke politie weer losgebarsten. Het valt daarbij op dat de Vlamingen één politiekorps willen en dat de Franstaligen hier anders tegenover staan. Ook bestaat er een samenwerkingsverband tussen gemeenten en de federale politie (deze opereert landelijk). Dit werkt in gemeente buiten Brussel maar niet in gemeenten in de hoofdstad. Federaal minister Jan Jambon (N-VA) van Binnenlandse Zaken heeft al gezegd dat hier verandering in moet komen en dat Molenbeek hierin mee moet doen. “Ik ga Molenbeek opkuisen”, zegt hij.
[jwplayer mediaid=”1507038″]
Video via vtmnieuws op nieuws.vtm.be
Maar om tot één hoofdstedelijk politiekorps te komen zal er wel draagvlak moeten zijn onder de 19 burgemeesters en in de regering van Brussel. Dat is er vooralsnog niet. Vooral de Franstalige politici in Brussel zijn tegen of aarzelen hierover. “Wat is het probleem?”, zegt de Franstalige burgemeester Bernard Clerfayt (FDF) tegen de VRT. “De veiligheid in Brussel is nu, met zelfs zes politiezones, nog beter dan vijftig jaar geleden. Ons model heeft de laatste jaren juist hele goede resultaten geleverd”. Ook de Franstalige minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Rudi Vervoort (PS) ziet het oprichten van één politiekorps niet zitten. Hij kijkt naar de politieke verhoudingen in zijn gewest. “Ik denk dat dit niet een structurele oplossing zal zijn. De Franstalige partijen zeggen namelijk al jaren nee. Dit is dus niet een goede oplossing”. Hij ontkent dat de burgemeesters van de 19 gemeenten hun politieke macht niet uit handen willen geven.
Tegengas komt er vanuit de Vlaamse politiek. In het federaal parlement herhaalden de Vlaamse partijen donderdag hun wens tot hervorming van het Brusselse politieapparaat. “Terroristen houden zich niet aan gemeentegrenzen”, aldus SP.A-fractieleider Meryame Kitir. “Daarom heeft Brussel nood aan een fusie van de politiezones”. In tegenstelling tot hun Vlaamse collega’s zwegen de Franstalige parlementariërs over dit onderwerp.
Uiteindelijk is het laatste woord in België aan de machtigste man: de burgemeester Bart de Wever (N-VA) van Antwerpen. Hij is de leider van de grootste Vlaamse partij, maar zit niet in de regering. Vaak wordt gezegd dat federaal premier Charles Michel (MR) een vazal is van De Wever. Diens macht reikt zelfs tot over de grens: deze week bezocht de Antwerpse burgemeester de Britse premier Cameron voor hoog overleg, voor de tweede keer in een jaar tijd. Het komt zelden tot nooit voor dat een burgemeester van een buitenlandse stad een audiëntie krijgt in Downing Street. Stelt u zich eens voor dat burgemeester Van der Laan van Amsterdam naar de Britse premier gaat voor overleg.
Over de situatie in Molenbeek en de Brusselse politie zegt De Wever het volgende:
[jwplayer mediaid=”1507040″]
Video via vtmnieuws op nieuws.vtm.be
Het is duidelijk dat de situatie rond de Brusselse politie zeer zorgelijk is. Als de Brusselse politici er niet uitkomen, moet de federale regering ingrijpen. Dat gebeurt al in Molenbeek, waar de minister van Binnenlandse Zaken al wil instappen. De ontwikkelingen gaan nu ook razendsnel. Er zijn al invallen geweest en verdachten zijn van hun bed gelicht. Als de storm gaat liggen, moeten de Belgen oppassen dat ze niet overgaan tot de orde van de dag. Het tegengaan van jihad-ronselaars en haatimams, en het voorkomen van sociale uitsluiting van probleemjongeren in Molenbeek en andere achterstandswijken heeft dan de hoogste prioriteit.
