Het nieuws werd de afgelopen dagen met gejuich binnengehaald. We zijn tevreden! We geven het leven gemiddeld een 7,8! Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft het keihard vastgesteld: de zure staat van Nederland is slechts een illusie. We zijn geen land van kankerpitten en mopperkonten – we zijn dik tevreden. Een mooi geluid, zo aan de vooravond van kerstmis, met de aanslagen in Parijs nog in het achterhoofd, en met de schaduw van Geert Wilders in het Torentje. Er is niks aan de hand! SCP-directeur Kim Putters kwam in het NOS-journaal nog even uitleggen waarom we zo tevreden zijn. De economie trekt aan, de portemonnee wordt weer wat dikker – daar wordt je vrolijk van. Vertelde hij.
Wie in het rapport van het SCP op zoek gaat naar de tevredenheidscijfers (met name de tabellen 12.6 en 12.7) ziet onmiddellijk dat het hier nepnieuws betreft:
We geven het leven al jarenlang een 7,8. Crisis of niet. Aanslagen of niet. Of Mark Rutte nu liegt of niet. Of de zorg nu afgebroken wordt of niet. Het rapport doet moeilijk over minieme tienden, maar het komt erop neer dat dit getal niks actueels meet. De reële situatie van de Staat der Nederlanden heeft nauwelijks tot geen invloed op onze tevredenheid. Dat gejuich hadden we vier jaar geleden ook kunnen afsteken.
Werkelijk iedereen is tevreden. Niet alleen de rijken en hoogopgeleiden in hun fraaie onderkomens aan met bladblazers onderhouden lanen. Ook de minderverdieners, de laagopgeleiden, zelfs de bijstandsmoeders en de allochtonen – ze geven (gemiddeld) allemaal een cijfer boven de zeven. Ze zijn allemaal tevreden.
Dit rapportcijfer zegt dus helemaal niks over de toestand der bevolking. Nu niet en nooit niet. Het meet een schimmig psychologisch fenomeen, dat neerkomt op ‘wat zal ik over mij leven vertellen?’ Interessant in dit verband is een verwijzing naar Oostenrijks onderzoek:
“Uit Oostenrijks onderzoek blijkt echter dat uit een 6 niet mag worden afgeleid dat het leven daadwerkelijk voldoende is (Ponocny et al. 2015). Door mensen in uitgebreidere interviews te vragen naar de achtergronden van het rapportcijfer dat ze hun leven geven, ontdekten de onderzoekers dat achter de zesjes, maar ook achter een groot deel van de zevens, soms grote problemen schuilgaan.”
Voor de goede orde: geen enkele door de SCP opgevoerde categorie, hoe zielig ook, gaf beneden de zeven. Maar de Oostenrijkers zijn duidelijk: wie goed kijkt, ziet dat zelfs een zeven niet veel zegt. Kortom: deze cijfers verhullen meer dan dat ze iets vertellen.
Maar laten we de mooie kerstillusie 2015 maar niet verstoren. Vrede op aarde. En we zijn allemaal tevreden.
Dank je wel Kim!
