Waarom zit de tweede vestiging van het Europees Parlement in Straatsburg? Het is een vraag die velen niet kunnen beantwoorden, omdat de Franse stad alleen maar wordt geassocieerd met zinloze verhuizingen en tientallen miljoenen weggegooid belastinggeld. Ooit was Straatsburg een symbolische stad in een gebied dat soms Frans, dan weer Duits was. Straatsburg was toen het symbool voor Frans-Duitse vrede, tegenwoordig is de stad het symbool van spilzucht. En daar hebben ook de media last van. En als de media er last van hebben, hebben de Europese instellingen dat ook.
Want over de EU bestaat relatief weinig berichtgeving. Hoewel de berichtgeving toeneemt door de eurocrisis en de vluchtelingencrisis, blijft de berichtgeving achter bij die over de nationale politiek. Topontmoetingen van regeringsleiders halen de media wel, maar het dagelijkse werk in de Europese instellingen in de regel niet. Met name het Europees Parlement heeft hier last van: de Europese volksvertegenwoordigers komen graag in de media om te laten zien dat ze iets voor hun kiezers doen, maar de media hebben er massaal geen interesse in.
Zie hier de kern van het probleem: journalisten hebben al weinig trek in het verslaan van gebeurtenissen in het Europees Parlement, maar het Parlement verergert dit alleen maar met haar maandelijkse verhuizingen. De journalistiek moet immers meeverhuizen en het is de vraag of journalisten dat zomaar doen. De kosten zijn hoog voor een onderwerp waar weinig mensen interesse in hebben. Daar komt bij dat alle vergaderingen in Straatsburg live gestreamd worden. De kans dat journalisten massaal naar Straatsburg komen om het Parlement te verslaan is daarmee nihil.
Op maandagavond is er in Straatsburg steeds een Nederlandse persborrel. Het schijnt een traditie te zijn. Uw verslaggever kwam afgelopen week echter pas op dinsdag aan. Een persvoorlichter vindt het een hele teleurstelling dat ik er niet bij ben: “dan is er waarschijnlijk geen enkele journalist”. Uiteindelijk valt het mee: ANP en Trouw hebben Straatsburg en de persborrel weten te vinden. Dit is eigenlijk een opvallend goede bezetting aangezien de laatste dag van de Straatsburgweek – donderdag – samenvalt met een EU-top in Brussel en die is journalistiek gezien belangrijker.
Aangezien geld bij de Europese instellingen geen probleem is, ligt de oplossing voor de hand: subsidieer de komst van journalisten naar Straatsburg. Elke Straatsburgweek kunnen enkele journalisten hun reis declareren bij het Parlement en ontvangen ze een dagvergoeding. Maar als journalisten het Europees Parlement niet interessant vinden, verandert deze subsidie natuurlijk niets. Bovendien kunnen vaste correspondenten met een vaste accreditatie – die heeft uw verslaggever niet – er geen gebruik van maken. In andere landen is er veel meer animo voor de regeling dan in Nederland.
Maar er is een dieper probleem: deze werkwijze is “besmet” geraakt, zoals een ambtenaar me toevertrouwt. De subsidie suggereert dat de onafhankelijkheid van journalisten ter discussie staat. Helaas moet uw verslaggever u mededelen dat die discussie bij hem in ieder geval onterecht is: er is voor de vergoeding geen voorwaarde over Straatsburg te schrijven, al moet je wel binnen zijn geweest. Er is al helemaal geen overleg over wat er geschreven wordt en op welke toon. De berichtgeving over het Parlement is zo mager dat alle publiciteit is meegenomen.
Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel, in Den Haag en in het land. Het Europees Parlement betaalde Chris Aalberts vorige week twee dagvergoedingen van 180 euro, de heenreis van 57,60 euro en de terugreis van 134,60 euro. Winstgevend was de reis daarmee nog niet: het hotel was per nacht 55 euro duurder dan de vergoeding. Voor de verslaggeving van Chris Aalberts blijft jouw financiële steun dan ook essentieel.
