Een goede vriend liet me de vijfde symfonie van Beethoven horen. Het is nauwelijks overdreven om te zeggen dat ik het werk daarvoor nooit had gehoord. Nooit zó. Carlos Kleiber commandeert de Wiener Philharmoniker tot de toppen van articulatie, puntigheid en gejaagdheid. Ik denk dat Beethoven het zo had gewild.
We bespreken hoe Kleiber met grote zorg de blaasinstrumenten aan het woord laat – die hoorns en dwarsfluiten! -, wat een voorheen ongehoord raffinement oplevert. Dit is heel anders dan het dichtgesmeerde en gepolijste geluid van Herbert von Karajan.
Het orkest zwijgt na het vierde deel. Voordat we ons laven aan de zevende symfonie die op albums de sublieme muzikale ervaring vaak afsluit, staan we even stil. Op een landweggetje, onder een viaduct. Om zelf muziek te maken.
Voet, rechts, gas, stamp, krachtuitbarsting en de weerkaatsing van hoe je ‘macht’ eigenlijk uitspreekt. De uitlaten versterken duizenden ontploffingen per minuut tot het geluid van de twintigste eeuw. Vier seconden later rijden we honderd kilometer per uur. De twintigste eeuw klinkt als een coda voor Beethovens tijdloze vijfde. Het is een vergelijkbare ervaring als met Kleiber: ik heb snelle, grove en gewelddadige auto’s gehoord en gereden, maar nooit dit. Zelfs een BMW M5 klinkt nu alsof Karajan de ingenieur was.
Wat in godsnaam rijden we? Volgens het opschrift hebben we hier te maken met een volbloed product van Jaguar. F-type R AWD, staat er. Een adequate 550 pk uit vijf liters geperst door acht cilinders en een supercharger. Het resultaat is, zoals deze TPO-autokenner al schreef, een symfonie.
Maar een naam zegt niet alles over karakter. Zo luid en mooi en opvallend als deze auto is, zo mysterieus is zijn aard. Ik kan mijn vinger maar niet achter het ware karakter van de auto krijgen. De F-type deed me denken aan Tom Buchanan uit The Great Gatsby. Een masculiene en krachtige, maar bombastische en moreel-failliete figuur. Moreel failliet is de Jag zeker. Goddank, anders zou hij seks met zijn meisje hebben terwijl haar voortdurend verontschuldigend vraagt “…is het goed als ik hier…?“. Nee, zo’n zak is het niet.
Bombastisch ja, masculien en krachtig ook. maar enorm likeable. Behalve in een Amsterdamse bakfietsbuurt wordt deze auto overal verwelkomd als de wederkomst van Christopher Hitchens in donk`re policortijden. Daar heeft-ie ook wel wat van weg. Feitelijk een stomdronken bombast, maar met diezelfde feitelijkheid in staat met grote graagte en nog grotere eloquentie een opponent niet enkel te verslaan maar te vernietigen.
De uitlaten schreeuwen een petjesdragende en patserige – ‘pretentieus’ kan-ie niet spellen – VW Golf-rijder met geldingsdrang tot de orde. Fuck you met je stoplicht en je race en je lijmfabriekpaarden. En dat zou hij ook tegen betere tegenstanders zeggen. De uitlaten kirren het uit bij het zien van een Porsche 911. Een performance car volgens hetzelfde recept als een chirurgisch instrument; om zulke humorloosheid lacht de F.
In alle gevallen zijn er weer de bewonderende blikken van voorbijgangers die hun bloedende oren een klein offer vinden om in de aanwezigheid van hun oude toekomstdroom te zijn. Een sleutel daartoe is misschien zijn prachtige ontwerp. Wie wil aanvechten dat de wettige erfgenaam van de legendarische E-type een mooie auto is, moet een Fiat Multipla kopen. Of zijn ogen verkopen aan een orgaansjacheraar en zijn esthetische kenfaculteit teruggeven aan meneer Kant. Missen zul je ze namelijk niet.
De F-type heeft slechts drie fouten. De eerste twee zijn niemendalletjes zoals het zicht rondom (dat niet bestaat) en een buitensporig geruis van die moddervette banden. De derde fout is een karakterfout. Van zo’n mysterieus en veelzijdig beest verwacht een mens meer karakteristieke diepgang. Voor een auto bestaat eigenlijk geen hogere lof dan niet te vragen wat het is, maar te peinzen wie. Ik durf mijn zojuist aangeschafte Kleiber-collectie en mijn verzameling Hitchens-boeken erom te verwedden dat de F-type R een toekomstige klassieker is.
