Onlangs vond een protestactie plaats, geïnitieerd door de politieke jongerenorganisaties van D66, GroenLinks, PvdA, en de SP. Het thema van de actie was vrouwenrechten. Dit naar aanleiding van de gebeurtenissen in Keulen. Niet alleen vanwege de massaverkrachtingen door grotendeels vluchtelingen, maar ook vanwege de uitspraken van de Keulse burgemeester. De burgemeester gaf aan dat vrouwen een ‘armlengte afstand’ van mannen moesten houden. De politieke jongerenorganisaties gaven terecht aan dat de schuld met die uitspraak niet bij die mannen werd gelegd, maar bij de vrouwen.
Wat verwacht je van een protestactie die gaat over de lichamelijke integriteit van vrouwen en de rechten die zij in een eeuw hebben verworven? Ladingen spandoeken! Halfnaakte vrouwen! Vrouwen in minirokken! Laat zien dat het lichaam van de vrouw niet een seksueel object is en dat elk stukje naakt geen aanleiding geeft tot seksueel handelen!
Maar neen. Het waren jonge mannen in een minirokje met uitspraken als: ‘Hi-Ha Handen Thuis’.
In een artikel leggen ze uit waarom de protestactie uit mannen bestond en dat het deels te maken heeft met ‘solidariteit’ naar de vrouwen die elke dag bedreigd worden door mannelijke lust. Klaarblijkelijk toont niets meer solidariteit met de vrouwelijke lichamelijke integriteit dan een aantal jonge mannen met een minirok.
Een bericht op TPO.nl van Chris Aalberts met daarin een foto gaf het tafereel mooi weer. De titel was: Het failliet van de millennial-generatie in één beeld. De titel beschrijft perfect wat op die foto staat uitgebeeld. Het is niet alleen een goede beschrijving, maar ook de trieste waarheid.
Het beeld van gedreven massale protesten, gemotiveerde jongeren, en idealistische leuzen op spandoeken is de millennial vreemd. Nauwelijks zie je nog grote groepen jongeren protesteren voor een ideaal, voor een toekomstbeeld, voor een visie. Nee, geen idealen, maar discussiëren over pragmatische details met af en toe een idealistische oprisping, zoals de protestacties op de UvA. Het was een goed bedoelde actie die pijnlijke punten in het onderwijs goed blootlegde, maar kreeg in de rest van Nederland niet veel bijval of een tegenreactie. De meeste studenten vonden het wel best en gingen door met hun studentenleven.
De reactie van de meeste studenten op de UvA-activisten is niet moeilijk te verklaren. De millennials zijn opgegroeid in de decennia waarin het allemaal goed ging, de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw. De decennia van nuance en pragmatisme. Fundamentele vraagstukken waren er niet. De Staat leefde op de pof om de verzorgingsstaat overeind te houden, de Koude Oorlog eindigde, en culturele fricties waren niet zichtbaar. Er waren geen redenen voor vergezichten en elke mening die afweek van de pragmatische nuancepolitiek werd als extreem beschouwd, kijk maar naar Janmaat of Fortuyn. In deze context leefde de millennial op.
Het gevolg daarvan is dat het merendeel van de millennials geen concreet ideaal of cultureel-historisch besef heeft. Dit is te zien aan de verandering van het doel van het onderwijs in de maatschappij. De millennials zijn meer gefocust op de praktijk, baanperspectief of financiële zekerheid. Het publiek onderwijs past zich daar op aan waardoor er minder aanbod of zelfs géén aanbod meer is van studies die te maken hebben met geschiedenis, filosofie of taal en cultuur. In plaats van te kijken naar de idealistische en culturele fundamenten van de eigen beschaving volgt de millennial de kudde die bestaat uit andere millennials met precies dezelfde insteek .
Deze nihilistische ontwikkeling is al een aantal generaties bezig. Nietzsche voorspelde al een langzame dood van het christendom en de normen en waarden die aan dat geloof verbonden zijn. Aangezien de normen en waarden in het Westen voornamelijk gebaseerd zijn op de christelijke moraal zal het geloof en het fundament onder die wetten verdwijnen. De Westerse beschaving komt dan in een nihilistische fase terecht waarbij het collectieve geloof in een set van normen en waarden verdwijnt. Dit is geen goed teken en we moeten bang zijn voor wanneer dat moment komt. Een beschaving kan niet bestaan zonder een collectieve consensus van bepaalde normen en waarden die het fundament vormen van de cultuur.
Dit is wat wij heden ten dage zien in de maatschappij. Men heeft het over Westerse normen en waarden als gelijkwaardigheid van de man en de vrouw, vrijheid van meningsuiting, en de scheiding tussen religie en staat. Aan de andere kant vormt het groter wordende nihilistische cultuurrelativisme een gevaar voor diezelfde waarden. Cultuurrelativisme is een passieve vorm van tolerantie die eerder een nonchalante houding tegenover de heersende normen en waarden insinueert dan werkelijke tolerantie.
Wanneer men kijkt naar de huidige immigratie- en integratieproblematiek wordt duidelijk dat er ondanks het nihilisme toch een sociale frictie ontstaat tussen de immigranten en de Nederlanders over de ‘normen en waarden’. Helaas blijken veel mensen en groepen in de samenleving het uiteindelijk niet eens te worden over welke normen en waarden dat dan zijn.
Zo is er een situatie ontstaan waarin een samenleving met een zwaar gefragmenteerde visie op normen en waarden tegenover een groep migranten staat die wel een duidelijk fundament ziet voor hun normen en waarden. De islamitische normen en waarden bij de migranten zijn gebaseerd op een geloof in een naar hun idee alwetende entiteit. Dit zie je in de passie waarmee ze hun visie verdedigen. Zulke passie is overweldigend op een generatie die nauwelijks meer in haar eigen normen en waarden gelooft.
Is er dan geen mogelijke uitweg voor de Westerse cultuur? Nietzsche gaf zelf aan dat er nog een ander pad dan de pad van het nihilisme bewandeld kan worden, namelijk ‘culturele herdefiniëring’. Hij zette uiteen dat de mensen in het Westen gedreven moeten zijn en de erfenis van de christelijke moraliteit moeten herdefiniëren.
Het enige probleem is dat de generatie die het stokje dadelijk van de personen op maatschappelijk relevante posities over moet nemen geen besef heeft van de noodzaak van deze culturele herdefiniëring. Zolang er geen nieuwe collectieve consensus gecreëerd wordt over de fundamentele normen en waarden van de Westerse samenleving heeft integratie voor de migranten geen zin. Immigratie van grote groepen mensen uit een fundamenteel andere cultuur zorgen dan voor grote culturele en sociale fricties.
Tot het tegendeel bewezen is, laat de millennial-generatie geen ontwikkeling zien op dit vlak. Discussies over het multiculturalisme, integratie en de Europese Unie worden gevoerd vanuit pragmatisch- en cultuurrelativistische perspectief. Geen visie, geen idealisme, maar de focus op economische cijfers en statistiek.
Mijn generatie is nihilistischer dan elke andere generatie voor ons. De Westerse cultuur zal door ons toedoen op deze manier uiteindelijk imploderen. Dit klinkt dramatisch en uiterst cynisch, maar zo klonk Nietzsche in die tijd ook.
