Het is zaterdag 23 januari. De meeste mensen in Nederland zijn inmiddels vergeten dat er een jaarwisseling heeft plaatsgevonden, maar bij D66 Amsterdam is dat helemaal anders. Het is tijd voor de jaarlijkse nieuwjaarsborrel in de Rode Hoed. Het blijkt een traditie te zijn: “Amsterdam is altijd de laatste”, meldt D66-leider Alexander Pechtold in zijn speech, nadat hij allerlei andere D66-nieuwjaarsborrels heeft opgenoemd die al hebben plaatsgevonden. Het is illustratief voor de sloomheid waarmee de partij op de kwestie van het weggelopen Kamerlid Wassila Hachchi reageert.
Pechtold heeft de aanwezigen veel te vertellen. Het Kamerwerk is weer echt begonnen. Het was een stevige week. Er was een onderzoek naar het lek uit de Commissie-Stiekem, er was een belangrijk debat met minister Van der Steur en deze week stapte uit het niets Wassila Hachchi op. Pechtold heeft nog veel vragen over haar vertrek, vertelt hij de zaal. Hij neemt aan dat er nog wel antwoorden gaan komen. Hij is in ieder geval blij met Salima Belhaj, de opvolgster van Hachchi, die nu nog fractievoorzitter is in Rotterdam.
Hoe zit het nou precies met Hachchi? Deze borrel wordt goed bezocht: vrijwel alle leden van de Amsterdamse gemeenteraadsfractie zijn er, er zijn meerdere Tweede en Eerste Kamerleden en er zijn partijbestuurders, medewerkers en leden uit de rest van het land. Zelfs partijvoorzitter Letty Demmers is komen opdraven. Helemaal uit het verre Vlissingen: “dat vinden we in Amsterdam een heel eind”, grapt de Amsterdamse fractievoorzitter Jan Paternotte.
Hier zijn dus veel potentiële informanten over hoe het écht met Hachchi zit. Een rondgang langs bekende en totaal onbekende D66’ers levert het beeld op wat we al uit de media kennen: Hachchi is plots opgestapt zonder dat daar een incident of conflict aan vooraf ging. Ze wil voor Hillary Clinton gaan werken, claimt een baan te hebben bij die campagne en emigreert daarom naar de VS. Ze is niet bereikbaar en liet haar spullen in de Tweede Kamer achter. Ze heeft intern gezegd dat ze geen wachtgeld aanvraagt. Hier refereert Pechtold dus aan als hij meldt dat ze geen wachtgeld krijgt.
Het verhaal van Hachchi rammelt aan alle kanten. Ze heeft publiekelijk nog helemaal niet gezegd dat ze van wachtgeld afziet, terwijl ze wel in staat is tot twitteren. Het wachtgeld betreft een bedrag van een kwart miljoen. Als ze daar geen aanspraak op maakt, is ze een dief van haar eigen portemonnee of ze gaat bij Clinton meer verdienen dan nu. Maar of ze wel een baan heeft, is twijfelachtig: op haar CV komen we campagne voeren niet tegen, Boston is een onlogische locatie en de Democraten kennen haar niet. Psychische problemen heeft ze niet, melden D66’ers die met haar werkten.
Dat klinkt toch wel een beetje als: Hachchi gaat folderen in de VS op kosten van de Nederlandse belastingbetaler. Als dat een misverstand is, kan ze dat gemakkelijk uit de wereld helpen door zelf een statement naar buiten te brengen. Dat doet ze niet. En zo komen we op de vraag waarom D66 geen publiek statement van haar eist. Waarom accepteert men dit? Waarom geen afstand nemen van deze rare manier van doen? Waarom geen publieke kritiek? Waarom geen oproep om publiekelijk helderheid te verschaffen?
“Neemt u afstand van Wassila Hachchi?” vraag ik aan tientallen aanwezigen. Niemand zegt “ja”. Iedereen vindt het heel raar van Hachchi en wil graag weten hoe het zit. Een enkeling schermt met een hondenbeet die Hachchi onlangs opgelopen zou hebben. Een D66-medewerker meldt dat er “een hele hap” uit haar onderarm is. Ongetwijfeld heel pijnlijk, maar kennelijk niet pijnlijk genoeg om haar van emigreren te weerhouden. Niemand gaat bij deze borrel mee in het idee dat Hachchi de publieke plicht heeft om openheid van zaken te geven over haar beweegredenen en haar wachtgeld. Zeker gezien ze psychisch in orde is.
“Je kunt ook zeggen: als ze vrijwilligerswerk gaat doen op kosten van de Nederlandse belastingbetaler, royeren we haar als D66-lid”, leg ik de aanwezigen voor. Dit is immers de enige sanctie die D66 nog in huis heeft. Een totaal symbolische stap, maar beter dan niks. Ook hier is de reactie afwachtend. “Laten we afwachten waar Hachchi mee komt”, is steeds het antwoord. Iedereen vergeet dat Hachchi straks in het buitenland zit en daar geen last meer heeft van deze mediastorm. Als D66 nu niet snel wat fermer uit de hoek komt, horen we er nooit meer wat van.
Een voorspelling: die publieke kritiek gaat er niet meer komen. “Gezeur van de media”, werpt een man me toe.
