De verschuivingen zijn klein, maar wel in dezelfde richting als de beweging van de laatste maanden. Omdat VNL naar 0 zetels zakt, stijgt de PVV weer 1, naar 42, de hoogste score ooit. GroenLinks wisselt stuivertje met D66. D66 gaat naar 15 en GroenLinks naar 16. Ook de hoogste score ooit. Sinds Jesse Klaver de leiding bij GroenLinks overnam is deze partij bij onze peiling gestegen van 10 naar 16 zetels.
Wat iedereen zich natuurlijk afvraagt is of dit soort hoge scores voor deze twee partijen ook inderdaad bij de volgende verkiezingen zouden kunnen materialiseren.
Als we naar de uitslagen van de laatste vier Tweede Kamerverkiezingen kijken dan zien we dat de tweestrijd, wie de premier zal mogen leveren, een groot effect heeft op de uitslag. Kiezers stemmen dan op een andere partij dan die van hun grootste voorkeur. Dat heet strategisch stemmen: In 2012 is dat door ongeveer een kwart van de kiezers gedaan, waardoor VVD en PvdA in de laatste vier weken voor de verkiezingen resp. 10 en 20 zetels stegen ten nadele van de overige partijen.
In het onderzoek van deze week hebben (pdf) we een aantal mogelijke tweestrijden voorgelegd aan de kiezers en dan blijkt dat de kans heel groot is dat dit strategisch stemmen ook bij de TK2017 (of TK2016) een groot effect zal gaan hebben op de uitslag. Maar welke tweestrijd het zal gaan worden (of misschien driestrijd) weten we nu natuurlijk nog niet. Maar bij een serie hypothetische mogelijkheden zien we ook de grote effecten zoals in 2012 hebben plaatsgevonden.
Bij een tweestrijd tussen VVD en D66 zouden beide partijen 10 procent (15 zetels) kunnen stijgen ten nadele van o.a. PVV, CDA en GroenLinks.
Maar bij een tweestrijd tussen VVD en GroenLinks zouden beide partijen bijna 20 zetels ieder kunnen stijgen, ten nadele van vrijwel alle andere partijen. VVD en GroenLinks zouden dan zelfs hoger kunnen eindigen dan de PVV.
Kortom: het strategisch stemmen, en welke partijen dan strijden om wie de premier zal gaan leveren, zal bepalend zijn voor de vraag of de PVV en GroenLinks bij TK2017 inderdaad zo hoog zullen eindigen als ze nu staan. En of de VVD inderdaad zo laag uitkomt als de peiling van vandaag.
