De voorlopige toepassing van het associatieverdrag met Oekraïne is van de baan als Nederland nee zegt naar aanleiding van het referendum van 6 april. Dat schrijft minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) woensdagavond aan de Tweede Kamer. “Het voorlopig toepassen van een verdrag dat niet geratificeerd zal worden, kan niet voortduren.” Hoe het dan precies verder moet weet Koenders nog niet: “De eventuele situatie die zou kunnen ontstaan bij non-ratificatie is onontgonnen terrein.” Eerder schreef Koenders aan de Kamer dat voorlopige toepassing alleen zou stoppen als alle lidstaten dat zouden willen. Het CDA verwelkomt de draai van Koenders.
Wel wijst Koenders er op dat de Eerste- en Tweede Kamer na het referendum een uitspraak zullen moeten doen en dat het kabinet de vervolgstappen neemt.
“Bij een onherroepelijke raadgevende uitspraak tot afwijzing zal het kabinet op grond van de Wet raadgevend referendum een wetsvoorstel tot intrekking dan wel tot inwerkingtreding van de goedkeuringswet bij de Kamer aanhangig maken. De Tweede en Eerste Kamer kunnen dat wetsvoorstel aannemen of verwerpen. Dit betekent met andere woorden dat het kabinet zich bij een dergelijke uitspraak nader zal beraden over de te nemen vervolgstap en daarover ook met het parlement zal komen te spreken. Het kabinet hecht daarbij grote waarde aan de inhoud van het maatschappelijke debat dat over dit onderwerp zal worden gevoerd.”
Inmiddels is volgens Koenders ’70 procent ‘ van het verdrag met Oekraïne inmiddels in werking getreden. Dat Nederland naar de stembus gaat op 6 april doet er volgens Koenders niet toe:
“Europees Nederland is, als lidstaat van de EU, inderdaad gebonden uitvoering te geven aan de artikelen die door de EU voorlopig worden toegepast.”
Op vragen van CDA, D66 en ChristenUnie over of het parlement niet had moeten instemmen met de voorlopige inwerkingtreding van het verdrag schrijft Koenders: “Nee, artikel 91 Grondwet betreft verdragen, en niet besluiten van een volkenrechtelijke organisatie, waaronder de Raadsbesluiten betreffende de voorlopige toepassing. Het besluit over voorlopige toepassing is een Raadsbesluit gebaseerd op artikel 218, lid 5 VWEU.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zegt woensdagavond tegen ThePostOnline:
“In oktober antwoordde Koenders nog dat voorlopige toepassing alleen stopt als alle 28 landen dat samen willen. En dat zou niet gebeuren. Nu geeft hij toe: als Nederland het verdrag verwerpt, dan moet ook die voorlopige toepassing eindigen. Dat is volstrekt logisch, vooral voor de delen die niet de bevoegdheid van de Unie zijn. Anders zou het verwerpen van het verdrag door de Nederlandse regering geen gevolgen hebben: hij ziet tijdig in dat dat niet democratisch is.”
In zijn brief aan de Tweede kamer schrijft Koenders ook dat de Europese Commissie blunderde met een persbericht over het associatieverdrag. Op 31 december 2015 verklaarde de Commissie dat het verdrag de volgende dag volledig in werking zou treden. Inmiddels is het persbericht aangepast. Volgens Koenders ging het om ‘foutieve informatie die per abuis in de persverklaring was opgenomen en die door de Commissie direct nadat de fout was ontdekt, is gerectificeerd’.
Halverwege vorige maand dreigden ondernemer Erik de Vlieger en Thierry Baudet de Staat met juridische stappen vanwege de kwestie.
