Elke show van Kensington bijwonen, op het laatste moment in vliegtuigen en auto’s springen om concerten en festivals van bekende acts als Dotan, Tchami en DJ Snake vast te leggen, een exclusieve shoot met Justin Bieber – muziekfotograaf Bart Heemskerk leeft een ogenschijnlijke droom. Ooit begonnen in de richting van pedagogiek en pedagogische wetenschappen, nu een succesvolle fotograaf met een ontzettend herkenbare stijl. En dat voor iemand zonder daadwerkelijke fotografie-achtergrond.
Heemskerk begon naar eigen zeggen heel cliché met het fotograferen van bruggen en eenden, om de techniek te leren. ‘Ik was midden twintig, had mijn opleiding afgerond, maar wist totaal niet wat ik wilde. Voor de klas staan was niets voor mij, maar wat dan?’ Fotografie kwam min of meer toevallig, maar bleek een schot in de roos. Heemskerk investeerde vooral tijdens de start veel in zijn carriere. Zodra de deuren van een poptempel open gingen stond hij binnen om een goede plek uit te zoeken en probeerde hij bij elke show contact te leggen met andere fotografen. Tegenwoordig kan hij het zich permitteren om zijn klussen uit te kiezen, ‘maar ik moet er nog steeds de huur van betalen. Op zich is het al heel bijzonder dat ik dat kan met dit werk, maar het betekent wel dat ik minstens een bepaald bedrag per jaar moet verdienen om te kunnen leven.’
Een leven als muziekfotograaf klinkt voor veel mensen aanlokkelijk. Backstage mogen gaan, grote artiesten van dichtbij mogen zien en spreken. Helemaal bijzonder is de deal die Heemskerk heeft met de Nederlandse rockband Kensington: hij is de vaste fotograaf van de band en legt niet alleen de optredens vast, maar ook alles wat backstage gebeurt. ‘Ik ben geen paparazzo, probeer de bandleden juist vast te leggen zoals ze zijn. We zijn inmiddels wel aan elkaar gewend wat dat betreft.’ Op sociale media worden de albums die Heemskerk deelt driftig bekeken. ‘Het voegt iets toe voor de fans, die vinden het leuk om te zien,’ legt hij uit. ‘Ze kijken echt uit naar het online komen van de foto’s.’ Maar hoe belangrijk Kensington ook geweest voor zijn carrière, er zijn nog veel meer platen te schieten op het gebied van muziekfotografie.
Justin Bieber bijvoorbeeld, en de Rolling Stones. Om met zulke artiesten te mogen werken, moet je wel enige bekendheid hebben binnen het wereldje, zegt Heemskerk. En blijkbaar staat zijn naam goed te boek, dus krijgt hij af en toe zulke kansen. ‘Het is heel gaaf, maar je kan er niet te lang bij stilstaan,’ zegt hij. ‘Je moet altijd weer door. Soms moet ik ook andere dingen voor laten gaan, in het kader van inkomstenzekerheid.’ Of hij nog regelmatig contact heeft met de artiesten met wie hij werkt? Vaak niet. Hoewel steeds meer acts wel bij hem terugkomen. Dat heeft volgens hem te maken met het beroep van fotograaf : die is er wel bij, maar altijd op afstand. ‘Ik ben bijzaak,’ zegt Heemskerk zelf. ‘Mensen moeten me herkennen om mijn beeld. Dus beste vrienden hoef ik niet per se te worden met muzikanten. De zakelijke relatie is goed, maar we kunnen daarna gewoon onze eigen weg gaan.’
Duidelijk is dat Heemskerk een echte ondernemer is. In de wereld van fotografie hard nodig, want de concurrentie is moordend. Net als de onderlinge jaloezie . ‘Het wordt alleen niet uitgesproken, maar dat wil niet zeggen dat het er niet is. Je moet een dikke huid hebben om hier te kunnen werken, geaccepteerd worden door de oudere generatie en iedereen die ermee te maken heeft.’ Voor Heemskerk is plezier hebben in zijn werk het allerbelangrijkste. Dat laat hij dus ook van zijn sociale netwerken af stralen. ‘Als de mensen die ik fotografeer er lol in hebben, dan zien de foto’s er ook beter uit. Mijn merk bestaat via sociale media, dat is echt mijn uithangbord. Iedere dag opnieuw kun je afgerekend worden op alles wat opdrachtgevers van je zien.’ Je zult hem dan ook nooit iets over politieke kwesties op Facebook zien plaatsen. ‘Mensen moeten weten wie ik ben, elk moment van de dag moet ik mezelf verkopen. Daar past geen politieke discussie tussen, dat leidt alleen maar af van waar het om gaat.’
Juist dat ondernemerschap is voor veel beginnende fotografen moeilijk, erkent ook Heemskerk. ‘Iedereen wil in de muziek werken, dus je moet echt iets unieks kunnen bieden. Mensen van de Fotovakschool maken vaak ontzettend mooi beeld, maar kunnen het niet vermarkten en verdienen dus geen geld.’ Om te kunnen leven van een creatieve carriere moet je risico’s durven nemen. Heemskerk heeft een studieschuld, net als velen tegenwoordig, maar daar valt volgens hem goed mee te leven. ‘Je moet durven kiezen voor iets wat je heel leuk vindt, niet settelen voor een leven dat maar voor 60 procent aanspreekt.’
De agenda van Heemskerk is zo druk, dat de vraag rijst of hij niet overwerkt raakt. Gelukkig heeft hij daar zelf wat handige oplossingen voor verzonnen. Zo is hij de enige fotograaf die zijn foto’s laat uitkiezen door iemand anders. ‘Ik heb geen echte vrije tijd, ben altijd met mijn werk bezig . Daar kies ik zelf voor, hoor. Omdat ik geen kansen wil missen, moet ik altijd door kunnen gaan. Anderen bewerken mijn beelden dus na als ik het druk heb.’ Dat hij dat niet zelf doet, vindt hij niet erg. Heemskerk is perfectionistisch, maar kan dit soort dingen juist goed loslaten. Hij blijft wel eindverantwoordelijk, dus de lijnen zijn kort. ‘Natuurlijk leg ik een basis, die stijl is er niet voor niets. Maar afspraken moeten nagekomen worden, dus daar ben ik het meest strict in. Uiteindelijk is het proces het belangrijkst. Anderen moeten daar ook bij betrokken zijn.’
Hoe krijgt een fotograaf met zo’n enorme bekendheid het voor elkaar om niet naast zijn schoenen te lopen? Dankbaar blijven helpt, een positieve insteek hebben ook. ‘Ik vind het nog steeds leuk om workshops te geven, ook al komt het er vaak niet van, en wil mensen graag laten meekijken en meedenken.’ Ook met mensen die zijn stijl kopiëren heeft Heemskerk niet heel veel moeite: fotografie is een vrije tak van sport. Voor hem is het een middel om te doen wat hij leuk vindt. ‘Het kan zomaar zo zijn dat ik over een paar jaar iets anders doe. De afgelopen tijd is heel surrealistisch geweest, ik heb in korte tijd veel doelen die ik voor mezelf had gesteld kunnen bereiken. Ik heb alleen geen zin om stil te staan: ik wil me altijd verder ontwikkelen. Niet blijven hangen in de status quo, maar mijn horizon verbreden.’
