Zonder de zelfstandigenaftrek, een belastingvoordeel speciaal voor zzp’ers, zou een groot deel van de zelfstandigen niet meer kunnen rondkomen. In een onderzoek onder ruim 2.000 zzp’ers, uitgevoerd door EenVandaag, stelt de helft (55%) dat hun voortbestaan als zelfstandige zonder het belastingvoordeel in redelijk tot grote mate in gevaar komt.
Met de zelfstandigenaftrek hoeven zelfstandigen over de eerste 7.000 euro die ze verdienen geen belasting te betalen. De Sociaal Economische Raad (SER) kijkt op dit moment, in opdracht van het kabinet, of dit voordeel voor zzp’ers moet blijven.
FNV-voorzitter Ton Heerts roept in EenVandaag op tot ingrijpen. Volgens hem verdwijnt het fiscale voordeel te vaak in de zakken van opdrachtgevers die zelfstandigen dwingen akkoord te gaan met lage tarieven. “Het is een vorm van staatssteun geworden om de loonkosten te drukken.”
Op dit moment maken vier op de tien zelfstandigen (36%) zich zorgen of ze in 2016 wel genoeg gaan verdienen om van rond te komen.
De FNV-voorman waarschuwt voor de gevolgen van de opmars van de zzp’er, die vaak ook geen vangnet heeft bij ziekte of arbeidsongeschiktheid. “Als de race to the bottom doorgaat, dan kennen we over tien jaar geen solidair systeem meer.“
In de politiek wordt op dit moment gediscussieerd of de overheid zzp’ers moet verplichten tot pensioensparen en een verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. De grootste groep zzp’ers (58%) vindt dat de zelfstandigen in principe zelf een afweging moeten kunnen maken om zich ergens wel of niet voor te verzekeren. Een derde (34%) vindt het wel een taak voor de overheid om ook voor zzp’ers basisvoorzieningen in te richten.
Als de deelnemers specifiek gevraagd wordt naar een verplichte basisverzekering tegen arbeidsongeschiktheid, is 41% voor en 48% tegen. Bijna drie op de tien (28%) ondervraagden geeft aan binnen drie maanden in de financiële problemen te komen als ze morgen ziek worden of arbeidsongeschikt raken. Van de groep gedwongen zelfstandigen is de helft (50%) wél voor een verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid.
Minder draagvlak is er voor verplicht pensioensparen: slechts een kwart (24%) van alle respondenten is hiervoor.
Van de ondervraagde zzp’ers geeft de grootste groep (60%) aan dat ze uit overtuiging hebben gekozen om voor zichzelf te beginnen. Ruim een derde (36%) stelt dat ze vooral door externe omstandigheden, zoals ontslag, ‘gedwongen’ zelfstandige zijn geworden. Toch ervaren beide groepen zelfstandigen veel werkplezier. Ook van de groep gedwongen zelfstandigen geeft 83 procent aan dat ze veel werkplezier ervaren, dat ligt net iets hoger dan mensen in loondienst ondervinden (80%). “Ik doe eindelijk wat ik echt leuk vind“ en “vrijheid gaat boven geld“ zijn een paar van de honderden reacties die bij EenVandaag binnenkwamen.
Toch zou bijna een derde van de ondervraagde zpp’ers (31%) morgen in loondienst gaan als de kans zich voordeed.
