Al jaren is het een succesformule: een kookwedstrijd onder leiding van beroemde chefs. Net als bijna iedereen houd ik van lekker eten, dus ik heb het programma vaak gezien. Veel wijzer werd ik er niet van, maar amusant was het wel. Robert Kranenborg en Julius Jaspers als strenge bovenmeesters die een vreemd taaltje bezigden waarvan ik maar gemakshalve aannam dat het jargon was. ‘Het mist een zuurtje. Mooi gerechtje. Zoetje overheerst of niet goed gegaard.’
Het klonk allemaal een beetje duur. Alsof het ons boven de pet ging.
De setting in de Nederlandse Topchef is zo gecreëerd dat het zoveel mogelijk paniek bij de kandidaten oproept en dus spanning voor de kijker oplevert. Een stuk of acht koks uit een bepaalde provincie maken gerechten van een recept, waarvan men zeker is dat ze het niet kennen, en krijgen pakweg een half uurtje om het te maken. Vervolgens worden de ‘mooie gerechtjes’ aan de koks gepresenteerd, die zonder de kandidaat in alle rust kunnen proeven en debatteren over zuurtjes, zoetjes, smaken en opmaak.
Het is allemaal een beetje intimiderend.
In Frankrijk waar ik woon, het land van de gastronomie, bestaat hetzelfde programma en ik kijk er graag naar. Want er is een onverwacht groot verschil. Ook hier wordt het geleid door een sterrenchef, maar die heeft zijn indrukwekkende kokspak thuisgelaten en praat over koken zoals u en ik. ‘Lekker of niet lekker. Te lang gebakken of gestoofd. Rare combinatie van ingrediënten’. Of gewoon “bon” of “trés bon”.
Het programma is zo in elkaar gezet dat je er als kijker iets van kunt leren. Om te beginnen bezoekt de sterrenchef vier kandidaten thuis, stelt ze op hun gemak en proeft in hun eigen omgeving een gerecht dat door de koks zelf is uitgekozen. De chef vraagt wat er allemaal in zit en geeft vervolgens een oordeel, maar vooral tips. Verder worden er in het programma een paar simpele gerechten getoond die de chef zelf klaarmaakt.
Althans, het ziet er simpel uit.
Het wedstrijdelement is voor het laatste deel van het programma wanneer de kandidaten ergens op een pleintje tegen elkaar moeten koken. We krijgen de chefkok nu van een andere kant te zien. Zijn gewone kant, vermoedelijk. Gespannen, driftig, streng en veeleisend. Koks staan bekend om hun onaangename karakters.
Zou Nederland weer eens aan het Calimero-complex lijden? Oftewel, zichzelf opblazende chefs die de haute cuisine benaderen als een wetenschappelijk experiment? Terwijl er maar één criterium bestaat: hoe krijg je iets lekker?
In dit geval zou ik bij de Fransen ten rade gaan.
