De Nederlandse Reisopera is weer op tour met een nieuwe productie. Samen met het Orkest van het Oosten voeren ze Cosi Fan Tutte op, een opera van Mozart met de tekst van Lorenzo Da Ponte. Een immer actuele opera, zo blijkt.
De eerste premiere van Cosi Fan Tutte was begin 1790. En, verrassend: de mens is ondertussen nog steeds niet veel veranderd. De opera vertelt het verhaal van de zusjes Dorabella en Fiordiligi en hun geliefden Ferrando en Guglielmo. Don Alfonso, vriend van de twee mannen, is ervan overtuigd dat alle vrouwen ontrouw zijn. Hij weet zijn vrienden zover te krijgen te doen alsof ze het land uit moeten om te vechten, en hun verloofden achter moeten laten.
In werkelijkheid komen de twee mannen terug, vermomd als Albanezen. In deze vermomming proberen ze de vrouwen te verleiden, met alle gevolgen van dien. Don Alfonso en bediende Despina zitten in het complot, en spelen het spelletje mee. Het levert soms hilarische situaties op, maar ontwikkelt zich langzaam tot een tragisch schouwspel.
Voor het gezelschap begint, komt Mozart in een TEDxSalzburg-shirtje om een kleine introductie te geven. Zo vertelt hij dat hij de opera heeft geschreven omdat hij ‘m wilde schrijven, niet omdat hij in geldnood zat, zoals vaak wordt beweerd. Ook komt hij ons vertellen dat het verschil tussen man en vrouw nog steeds groot is. “Vrouwen zijn ontrouw, daarom gaan mannen vreemd”, zegt hij. Hij betoogt dat het onzin is dat de vrouw nog steeds als een ander soort wordt gezien, zoals deze opera goed weergeeft. Een fijne introductie, die het al meteen een stuk toegankelijker maakt.
Want, laten we wel wezen, de opera klinkt nog altijd als iets voor oude mensen die de premiere in 1790 nog hebben meegemaakt. Dat is het alles behalve. Zeker deze productie zorgt voor een fijne, bijna lichtvoetige avond. Het thema is herkenbaar. Opgevoerd door een sterk orkest en zes hele goede zangers en zangeressen, is het een fijne manier waarop het verhaal nog een keer verteld wordt.
Ook wat het decor betreft is de Reisopera met de tijd meegegaan. Het decor begint minimalistisch, met slechts een groot zwart vierkant op het midden van het podium. Langzamerhand wordt het podium voller gegooid met voornamelijk afval. Stukken piepschuim, oranje afdekzeil, buizen, aluminiumfolie en kartonnen dozen vullen al snel het podium, omringt door confetti en stukjes papier. Hoe chaotischer het verhaal wordt, hoe chaotischer ook het podium wordt. Ook komt er steeds meer uit de lucht vallen, waardoor het decor op het eind best een spektakel is om naar te kijken. Tenzij je niet zo goed tegen chaos kan.
Cosi Fan Tutte is een prachtige opera om mee te beginnen. De zang en muziek is sterk, hoewel het samenspel vanavond in Carré nog niet altijd perfect gaat, het verhaal is actueel en het stuk is gevuld met humor. Het stuk is toegankelijk, en dat blijft het ook. Daar is de Reisopera zeer goed in geslaagd.
Cosi Fan Tutte draait komende weken op verschillende plekken in Nederland. Check hier de data.
Beeld: Marco Borgreve
