Persberichten uit het Europees Parlement hebben een hoog ridicuul gehalte. Onbekende Europese fracties sturen persberichten de wereld in die de media nauwelijks halen omdat ze open deuren bevatten of over zaken gaan waar het Europees Parlement geen enkele zeggenschap over heeft. Het mooiste voorbeeld is de eeuwige oproep om tot een politieke oplossing te komen voor Syrië. Alleen bij hoge uitzondering bevat een persbericht echt nieuws. Zoals gisteravond, toen de ECR-groep een zeer kort bericht de wereld in zond:
“Statement on the Alternative for Germany.
This evening a spokesman for the European Conservatives and Reformists group in the European Parliament, said: ‘The ECR Bureau met this evening and has invited the AfD to leave the ECR Group before the 31st March, otherwise a motion will be tabled to expel them at its next meeting on the 12th April.’”
Zie hier het probleem van fracties in het Europees Parlement: niemand kent ze, dus in de eerste regel van dit persbericht haken veel lezers al af. Dit persbericht komt van ECR, de derde fractie in het Europees Parlement die in 2009 is ontstaan op initiatief van de Britse Conservatieven. Deze fractie wil – globaal gesproken – geen Europese federatie maar wel een Europese markt. Vanuit Nederland is de fractie van ChristenUnie-SGP er lid van.
Europese fracties bestaan uit nationale delegaties die samen een compromismachine vormen met een behoorlijke fractiediscipline. Alleen aan de politieke flanken is die centrale lijn er in veel mindere mate, namelijk bij de fracties van SP en PvdD (GUE/NGL), PVV (ENF) en UKIP (EFDD). Die fracties zijn minder dwingend georganiseerd, maar hebben mede als gevolg daarvan ook weinig in de pap te brokkelen. En dus is het voor nationale delegaties uit het politieke midden belangrijk in een fractie te zitten met verwante partijen. Daar moeten immers compromissen mee gesloten worden.
Alternative für Deutschland (AfD) is een rechtse partij tegen onder meer de enorme asielstroom naar Duitsland. Een van de twee Europarlementariërs zou gezegd hebben dat er op vluchtelingen die de Duitse grens illegaal passeren geschoten mag worden. Zelf ontkent ze dat. Volgens de ChristenUnie-SGP-delegatie maakt AfD een ruk naar rechts en leidt dat tot interne spanningen.
De ECR dreigt de AfD nu uit de fractie te zetten. Peter van Dalen (ChristenUnie) dreigt met een motie te komen. AfD wordt dan daarmee procedureel machteloos, tenzij ze een andere fractie vinden waar ze weer bij mogen aansluiten. De ENF van de PVV en de EFDD-fractie van de UKIP zouden opties kunnen zijn. Dit illustreert het probleem van rechtse partijen in het Europees Parlement met een kritisch migrantenstandpunt. Zij zijn verdeeld over minstens drie fracties: EFDD, ENF en ECR, waar ook zonder AfD de migratie-kritische Deense Volkspartij lid van blijft.
De situatie rond AfD is niet bijzonder. Bij de sociaaldemocratische S&D zit de PvdA samen met de SMER uit Slowakije. Die partij wil moslims weren. De sociaaldemocraten piepen en morren, maar ze hebben de SMER vooralsnog niet de fractie uitgezet. Bij de christendemocraten zien we ook partijen die niets van migranten moeten hebben. Victor Orban’s partij Fidesz zit keurig naast het CDA en de Duitse CDU van Angela Merkel. Spanningen zijn niet uniek voor de AfD bij de ECR.
Nationale delegaties hebben in het Europees Parlement de keuze: ze kunnen in een fractie aan de flanken plaatsnemen zoals die van de PVV, maar daarmee hebben ze gegarandeerd geen enkele invloed op het beleid. Invloed hebben ze eerder in de reguliere fracties zonder migratie-kritisch profiel, maar daar lopen de spanningen al snel op. Want de meerderheid van het Europees Parlement denkt er aanzienlijk anders over.
Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel, in Den Haag en in het land. Chris is momenteel op zoek naar Nederlanders in Brussel.
