Het nieuws dat er aan de Britse zender Sky een USB-stick met de gegevens van ca. 22.000 ISIS strijders was overhandigd trok recentelijk veel aandacht. De USB-stick was afkomstig van een voormalige strijder van het Vrije Syrische Leger, Abu Hamed, die zich aangesloten had bij de ISIS, om daar uiteindelijk met deze gegevens bij zich gedesillusioneerd te vertrekken. Hij overhandigde de gegevens naar eigen zeggen aan Sky om ‘ISIS ten gronde te richten’.
Het is echter maar de vraag in hoeverre het feit dat deze gegevens nu niet alleen in bezig zijn van Westerse media maar ook van de inlichtingendiensten ISIS echt flink zal verzwakken. De daadwerkelijke strijd tegen ISIS speelt zich nog steeds af op het strijdtoneel in Syrië en Irak. Daar moet ISIS daadwerkelijk fysiek verslagen worden. Namen van ISIS strijders in handen van Westerse inlichtingendiensten hebben daar relatief weinig impact op.
Waar dit gegeven echter wel een grote impact zal hebben is op de mogelijke terugkeer van ISIS strijders naar Europa. Ongetwijfeld was een deel van de namen die op de USB stick stonden al bekend bij de inlichtingendiensten. Maar gezien het totale aantal namen is de kans buitengewoon groot dat een aanzienlijk aantal namen niet of nauwelijks bekend was. Nu echter wel. En daarmee is de kans verkleind dat ISIS strijders die nu nog zich in Syrië en Irak bevinden ooit nog terug willen en kunnen keren naar Europa.
Want op de lijsten die ze voor de ISIS moesten invullen staan niet alleen hun persoonsgegevens, maar ook de redenen waarom ze voor de ISIS willen strijden, en de manier waarop ze dit willen doen. Deze gegevens kunnen gebruikt worden bij processen tegen jihadisten, en om het afnemen van hun paspoorten mee te motiveren. Er zitten hier dus verstrekkende gevolgen aan vast voor potentiële toekomstige terugkeerders. En dit zullen zij zich ongetwijfeld realiseren.
De kans dat zij er ooit voor zullen opteren om terug te keren naar Europa is daarom dus sterk afgenomen. Er lijkt voor veel Europese jihadisten nu geen weg meer terug te zijn. Zij zullen moeten blijven strijden voor ISIS, totdat zij geen keus meer hebben en noodgedwongen naar elders moeten vluchten. Arabist Jan Jaap de Ruiter suggereerde eerder al in een stuk voor ThePostOnline dat het uitlekken van deze documenten een bewuste strategie van ISIS was om te voorkomen dat Europese strijders zouden deserteren. Op deze manier zou ISIS, aldus De Ruiter, een eventuele vlucht van de ene naar de andere ‘gevangenis’ hebben willen voorkomen. Met de huidige stand van zaken is de dus kans klein dat deze jihadisten ooit nog terug kunnen en zullen keren naar Europa.
En dat is een ontwikkeling die velen in Europa niet als onwelgevallig in de oren zal klinken. Al enige tijd is de politiek in menig Europees land erop gericht te voorkomen dat jihadisten terugkeren. Niet zonder reden. In de afgelopen jaren speelden terugkeerde jihadisten immers een prominente rol bij enkele grote aanslagen op Europese bodem. Indien de duizenden Europese jihadisten die zich nu in Syrië en Irak bevinden ooit naar Europa terug zullen keren kunnen zij een aanzienlijk risico voor de veiligheidssituatie in Europa vormen. Dat de door Abu Hamed aan Sky overhandigde documenten in dit opzicht een belangrijke bron van informatie vormen bleek wel toen bekend werd dat de namen van enkele daders van de recente aanslagen in Parijs ertussen zaten. Waren deze documenten vorig jaar uitgelekt dan hadden deze aanslagen mogelijk voorkomen kunnen worden.
Het handelen van van Abu Hamed wordt daarom ongetwijfeld door velen met vreugde ontvangen. Niet alleen omdat Westerse inlichtingendiensten nu meer informatie in hun bezit hebben, maar ook omdat de kans dat jihadisten die voor ISIS strijden ooit terugkeren nu flink geslonken is. En diegene die wel ooit terug zullen keren staat, met de informatie op de USB-stick in bezit van de overheid, ongetwijfeld een proces op Europese bodem te wachten. De weg terug naar Europa lijkt voor hen daarmee definitief afgesloten.
