Met somberheid, beperkte verwachtingen en zelfs enig cynisme kwamen de leiders van de 28 landen van de Europese Unie donderdag aan in Brussel voor overleg over een migratiedeal met Turkije. Of de 28 landen één visie en strategie kunnen vormen om die dan vrijdag met Turkije te bespreken, is de grote vraag. Volgens premier Mark Rutte is het “nog geen gelopen race”, maar wel “cruciaal” om tot een deal te komen. “Het worden twee lange dagen.”
EU-president Donald Tusk, die de top donderdag en vrijdag voorzit, toonde zich eerder voorzichtig dan optimistisch over de slaagkansen van het overleg.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel sloot zich daarbij aan. “Ik geloof dat het tot de mogelijkheden behoort dat het lukt een deal te vinden”, zei Merkel. Zij had het over “gecompliceerde en intensieve gesprekken” die de EU-leiders tegemoet gaan.
De EU praat over een ontwerpakkoord met maatregelen om samen met Turkije de stroom migranten in te dammen. Een onderdeel daarvan is het terugsturen naar Turkije van migranten die illegaal de oversteek maken naar de Griekse eilanden. Turkije is hiertoe bereid, maar wil daar wel wat voor terug: onder andere sneller visumvrij reizen en de toetredingsgesprekken nieuw leven inblazen.
Maar er zitten juridisch en ook organisatorisch nogal wat haken en ogen aan de deal. Xavier Bettel, de premier van Luxemburg, zei er nog niet van overtuigd te zijn dat de afspraken juridisch houdbaar zijn. “Ik wil daar wel garanties voor.”
De Belgische premier Charles Michel ziet “liever geen deal dan een slechte”. Hij is er nog niet zeker van dat Turkije gaat leveren.
De Cypriotische president Nikos Anastasiades herhaalde dat Turkije eerst de Cypriotische regering moet erkennen, voordat het eiland zal instemmen met een deal. “Als Turkije zijn verplichting nakomt, dan is er geen probleem.”
De Litouwse president Dalia Grybauskaite zei op cynische toon: “Hopelijk gaan we het eens worden over iets.”
Zij vatte de bezwaren samen als “zeer gecompliceerd, zeer moeilijk uit te voeren en op de rand van het internationaal recht”.
Anp