Politiek

#Bruslog: Factcheck: geen journalist checkte verhaal EU-leeftijdsgrens sociale media

26-04-2016 11:09

Het Europees Parlement wil sociale media onder de 16 jaar verbieden, meldde ThePostOnline gisteren. Er waren wel meer media verbaasd over “deze uitspraak van het Europees Parlement”. De belangrijkste bron? Het AD. “Onder de 16 geen Facebook, geen Twitter, geen Instagram” luidde de titel. Enige scepsis is al direct op zijn plaats: het Europees Parlement maakt nooit in zijn eentje wetgeving. Echt nooit. Ze gaan niet eens over hun eigen vergaderlocatie. 

De tweede reden voor scepsis staat in de eerste alinea. “Nederland mag afwijken van deze regels”, staat er. Erg dwingende wetgeving is het dus kennelijk niet en deze zin haalt eigenlijk de angel uit het stuk. Maar het is erger: niemand deed zijn huiswerk want een beetje googlen en mailen levert een heel ander beeld op dan wat het AD schrijft. Het AD-bericht toont vooral aan dat media verhaaltjes graag overtypen voor de clicks. Checken doen ze niet, want dan verdampt het verhaal. In Nederland wordt de leeftijd voor sociale media niet verhoogd. Waarschijnlijk zelfs nergens in de EU.

Vlaming heeft niets te zeggen over Nederland

In de verordening van het Europees Parlement staat een leeftijdsgrens van zestien jaar, meldt het AD. Volgens “kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen” is dit wereldvreemd. Wat een gekke functie zeg, want in Nederland hebben we toch een “kinderombudsman”? Vanobbergen is een Vlaamse functionaris die praat over Vlaanderen. De zin “het Kinderrechtencommissariaat hoopt (…) dat ons land de grens van 13 jaar bewaart”, gaat over Vlaanderen, want over Nederland heeft dat commissariaat niks te zeggen.

Lees de Nederlandse Wet Bescherming Persoonsgegevens waarin een leeftijdsgrens van zestien jaar staat: “Indien de betrokkene minderjarig is en de leeftijd van zestien jaar nog niet heeft bereikt, of onder curatele is gesteld, dan wel ten behoeve van de betrokkene een mentorschap is ingesteld, is in de plaats van de toestemming van de betrokkene die van zijn wettelijk vertegenwoordiger vereist.” Het artikel uit het AD suggereert echter dat de Nederlandse leeftijdsgrens dertien jaar is en dus dat er druk bestaat om die te verhogen. Maar de grens was al zestien.

Vlaming kent Nederlandse regels niet…

Zie hier weer een probleem van de EU: je moet weten wat er in de Nederlandse wet staat voordat je verontwaardigd kunt doen over Brusselse regels want het gaat om de verhouding tussen die twee. Er is kennelijk geen journalist die dit inzicht heeft en dus komt iedereen met hetzelfde artikel over een nieuwe leeftijdsgrens die helemaal niet bestaat. Als de kinderrechtencommissaris een Nederlander was geweest, had hij ongetwijfeld aan het AD verteld dat de grens in Nederland al zestien jaar was, maar deze Vlaming was – verrassing! – niet op de hoogte van de Nederlandse wet.

En zo ontkrachtte niemand dit Vlaamse artikel waar een vluchtig zinnetje over Nederland aan is toegevoegd. Ook in Vlaanderen is géén nieuwe leeftijdsgrens ingevoerd. De lidstaten van de EU wilden tijdens de onderhandelingen geen lage leeftijdsgrens zoals het Europees Parlement dat wel wilde. Zo kwam er een compromis: een flexibele grens tussen dertien en zestien, conform de bestaande praktijk in de EU-lidstaten. Toch luidt de poll van het AD: “Ben jij het eens met de verhoogde leeftijd om op sociale media te mogen?” Het AD ziet er ook wel een aanleiding in voor een interviewtje.

Service-gerichte email uit Brussel

We hebben het nog steeds over “een nieuwe leeftijdsgrens die niet nieuw is”. De lidstaten hebben de vrijheid elke leeftijd te kiezen tussen dertien en zestien jaar en elke leeftijd die gekozen wordt is even onuitvoerbaar. Dat was en dat is zo. Het Europees Parlement was zo vriendelijk Nederlandse journalisten na alle commotie een extra e-mail rond te sturen met een feitelijke correctie. Geen medium piekerde erover iets te corrigeren.

Misschien vraagt u zich af of deze EU-regel nodig is. Landen hadden toch al hun eigen onuitvoerbare regels over een leeftijdsgrens en ze hoeven deze ook al niet aan te passen. Waarom staat dit dan toch in deze wetgeving? Dit is inderdaad een vrij zinloze vervanging van nationale regels door EU-regels. Geen verandering, behalve dat de bron van de wetgeving niet meer Den Haag maar Brussel wordt. “Meer EU” dus. Dat is inderdaad een reden voor kritiek.

Maar dat verhaal levert gewoon te weinig clicks op.

Naschrift – Het fenomeen dat journalisten elkaars werk heel haastig overnemen blijkt nog ernstiger dan in het bovenstaande stuk wordt weergegeven. Het oorspronkelijke artikel op AD.nl over deze kwestie is door de betreffende Vlaamse journalist geschreven voor het Vlaamse medium Het Laatste Nieuws en niet voor het AD. De Vlaamse journalist heeft dan ook alleen de Vlaamse situatie beschreven en niet de Nederlandse. Hoe het artikel met zijn naam toch op AD.nl terecht is gekomen is vooralsnog onduidelijk, maar dit laat zich raden. Chris Aalberts betreurt het als de indruk is ontstaan dat de Vlaamse journalist zich niet in de Nederlandse situatie verdiepte. Zijn artikel was immers helemaal niet voor Nederland bedoeld. Wat dit alles zegt over het AD, is aan u.

Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel, in Den Haag en in het land. Chris is momenteel op zoek naar Nederlanders in Brussel.