Bonusquote – professor Paul Cliteur: ‘Wanneer in een land geen satire mogelijk is, hebben we geen democratie’

06-05-2016 11:28

Terwijl Rutger Bregman vandaag verklaart dat een nieuwe generatie jong links staat te trappelen om de mars door de instituties van hun geestelijk ouders te herhalen. Terwijl hij insinueert dat de vrijheid van meningsuiting helemaal niet onder druk staat (“Menig politicus en journalist heeft nog de neiging om culturele vraagstukken (‘vrijheid van meningsuiting!’) centraal te zetten, alsof we nog steeds in 2004 leven en GeenStijl nog altijd een prikkelend en origineel blog is.”) en ondertussen doodleuk beweert dat nieuw links *trigger warning* helemaal niets moet hebben van slachtofferschap, zijn er ook mensen die wensdenken nog altijd lui denken vinden. Paul Cliteur bijvoorbeeld.

“De Leidse historicus Geerten Waling schrijft in 1848 – Clubkoorts en revolutie – Democratische experimenten in Parijs en Berlijn (2016) dat in het begin van de negentiende eeuw de Duitse satire, door de aanhoudende censuur, achterbleef bij die in Frankrijk en Italië. Maar in 1840 kreeg met de democratisering ook satire een kans. ‘Overal in Duitsland werden in de jaren 1840 satirische kranten opgericht’, schrijft Waling.

Satire en democratie zijn innig met elkaar verbonden. Wanneer in een land geen satire mogelijk is, hebben we geen democratie. Eigenlijk had Angela Merkel dat weleens mogen bedenken voordat zij toestemming gaf aan het Duitse Openbaar Ministerie om de televisiekomiek Jan Böhmermann te vervolgen vanwege zijn grappen over een dictator.”

(…)

“Het is verbazingwekkend dat staten een stappenplan klaar hebben liggen wanneer een terroristische aanslag plaatsvindt op een kerncentrale, maar wanneer het gaat om een aanslag op elementaire geestelijke goederen, zoals de democratie of de vrijheid van expressie, dan rommelen politici maar wat aan.

Merkel moet nu op de blaren zitten. Tweederde van de Duitsers verwijt haar onhandig te hebben geopereerd. Deze fouten terugdraaien zal ook heel moeilijk zijn, want de dictator heeft zijn overwinning op de democratie in feite al geboekt.”

Het is hoopvol dat een oudere generatie van mensen die het vrije woord wel serieus nemen, zich kan beroepen op werk van jongere denkers die vrijheid belangrijker vinden dan herverdeling.