Vorige week was er discussie over de naderende visumliberalisatie voor Turkije. Bij visumliberalisatie kunnen Turken de EU inreizen zonder een apart visum aan te vragen. Het gaat dus niet om permanent verblijf of de mogelijkheid in de EU te gaan werken, maar wel om opener – makkelijker te passeren – grenzen dan voorheen. Volgens eurocommissaris Frans Timmermans is visumliberalisatie dichtbij want Turkije voldoet aan steeds meer EU-eisen. Het Europees Parlement heeft er voorlopig geen zin in.
In de veelal oppervlakkige EU-verslaggeving wordt niet duidelijk welke eisen de EU eigenlijk aan Turkije stelt en wat de door Turkije gemaakte voortgang precies is. Volgens Timmermans gaat het de laatste maanden snel de goede kant op. Die stelling is niet te onderbouwen zonder naar de concrete eisen te kijken. Daarom een overzicht van de EU-eisen aan Turkije voor de visumliberalisatie op basis van de voortgangsrapportages van de Europese Commissie zelf van maart en mei van dit jaar. Heeft Timmermans gelijk? Gaat u er even voor zitten.
Om visumliberalisatie mogelijk te maken moeten Turkse paspoorten aan de EU-eisen gaan voldoen. Turkije moet biometrische paspoorten invoeren. Het land voldeed daar in maart van dit jaar niet volledig aan. Er was tevens nog geen sprake van strikte procedures bij de aanvraag en uitgifte van paspoorten. Ook aan de eis dat Turkije paspoorten en visa regelmatig moet laten omwisselen werd niet voldaan. Dat gold ook voor de eis van samenwerking met de EU op het punt van documentbeveiliging. Aan drie van de zeven eisen op het gebied van reisdocumenten werd in maart niet geheel voldaan.
Vorige week stelde de Commissie dat door het harde werk van de Turkse overheid alleen nog aan de eis voor biometrische paspoorten moet worden voldaan. Dit punt is in oktober gereed en dat kan technisch niet eerder. De rest zou nu in orde zijn.
In maart was er volgens de Europese Commissie in Turkije niet voldoende grenscontrole. Wetgeving rond het personenverkeer aan de grenzen werd niet voldoende effectief uitgevoerd. Het personeel en de infrastructuur bij de grenzen was niet op orde, er was onvoldoende samenwerking tussen grenswachten in Turkije, de aanpak van corruptie haperde en ook de samenwerking met EU-lidstaten verliep niet optimaal.
In maart meldde de Europese Commissie dat er in Turkije visa afgeeft aan mensen die ze de EU liever niet ziet betreden. Turkije had de regels nog niet voldoende aangepast voor migranten die naar het land komen met het doel illegaal verder te reizen naar de EU. Het visa-beleid van Turkije was nog niet geheel in lijn met dat van de EU. Vluchtelingen werden onvoldoende beschermd tegen verplichte uitzetting. Erkende vluchtelingen hadden onvoldoende rechten en er was onvoldoende data over legale en illegale migratie naar Turkije.
Turkije deed tot maart onvoldoende onderzoek naar georganiseerde illegale migratie naar Turkije en had nog niet altijd uitzettingsverdragen met derde landen die toeleveranciers zijn van veel illegale migranten. Illegalen in Turkije werden onvoldoende effectief uitgezet. Van de 28 eisen over migratie voldeed Turkije er aan slechts zes helemaal. Aan één eis voldeed het land zelfs helemaal niet: niet alle EU-burgers kunnen naar Turkije reizen zonder visum.
Vorige week meldde de Commissie dat op alle punten over migratie aan de eisen wordt voldaan. Deze voortgang vond in slechts twee maanden plaats.
In maart meldde de Europese Commissie dat Turkije een actieplan moest uitvoeren in de strijd tegen georganiseerde misdaad. Turkije deed dat maar deels. Turkije deed te weinig aan de bestrijding van mensenhandel, te weinig voor de slachtoffers van mensenhandel, te weinig aan het tegengaan van de financiering van terreur en te weinig aan het tegengaan van cybercrime. De uitvoering van een actieplan tegen drugs was nog niet op orde en de bestrijding van corruptie was eveneens problematisch.
De internationale samenwerking met Turkije op het gebied van criminaliteitsbestrijding – o.a. met Eurojust – liet nog te wensen over. Meerdere internationale overeenkomsten voor bescherming van kinderen werden nog niet volledig uitgevoerd. De samenwerking tussen grensbewaking en politie in Turkije kon beter, zoals bij de uitwisseling van informatie. Er was nog geen overeenkomst met Europol. Op het punt van dataprotectie moest Turkije nog maatregelen nemen en dit was al helemaal niet congruent met de EU-standaarden. Van de 21 eisen werden er twee helemaal uitgevoerd.
Vorige week meldde dezelfde Europese Commissie dat er een enorme voortgang is gemaakt. Er zijn door Turkije plannen gemaakt en verdragen geratificeerd. Ook werd de relatie met Eurojust verbeterd. Toch blijven er problemen rond data-protectie en er moet nog wetgeving worden aangenomen over onder meer de onafhankelijkheid van de rechtspraak. Ook moet de samenwerking met verschillende lidstaten nog verbeterd worden.
In maart vond de Europese Commissie dat de sociale uitsluiting van de Roma door Turkije onvoldoende werd aangepakt en stelde dat twee protocollen van de Europese Conventie voor de Mensenrechten nog moesten worden geratificeerd. Ook waren er nog juridische maatregelen nodig op het gebied van georganiseerde misdaad en terrorisme. Er werden bij fundamentele rechten negen eisen gesteld waarvan er aan zes werd voldaan.
Vorige week meldde dezelfde Europese Commissie dat er op het punt van juridische maatregelen tegen de georganiseerde misdaad en terrorisme geen voortgang is geboekt. Turkije moet deze wetgeving nog steeds op het niveau van dat van de EU brengen.
In maart was de Europese Commissie tevens kritisch over het terugnemen van illegale migranten door Turkije. Het land moest haar verplichtingen deels nog implementeren. Er was nog niet volledig sprake van effectieve procedures voor het terugnemen van migranten die vanuit de EU terug moeten naar Turkije. De procedures moesten sneller, moesten geheel volgens de EU-richtlijnen voor dataprotectie verlopen en er moest data beschikbaar komen over deze stroom migranten om deze te kunnen delen met Brussel. Dat was allemaal maar deels het geval. Op dit punt werden zeven eisen gesteld waarvan er aan één werd voldaan.
Vorige week meldde diezelfde Europese Commissie dat er op dit terrein verbetering is te zien. Dit lijkt vooral een gevolg van de recente vluchtelingendeal met Turkije, waardoor het land vluchtelingen terugneemt. Toch heeft de Europese Commissie nog steeds wensen over de consequente uitvoering ervan.
Kijk met een hele losse blik naar de lijst van afgelopen maart en je ziet dat er – ook met veel flexibiliteit en goede wil richting de Turken – volstrekt geen sprake was van volledige inwilliging van de EU-eisen. Daar is iedereen het ook over eens. Het aantal eisen wat ondubbelzinnig werd aangeduid als ‘fulfilled’ was een ruime minderheid. De meeste eisen waren “almost fulfilled”, “partially fulfilled”, “only partially fulfilled” of “fulfilled only partially with good prospects for further progress”. Soms ook simpelweg “not fulfilled”.
Deze vage termen laten zien dat kritische lezers de woordkeus van deze blog soms te hard of te slap zullen vinden. De vraag is hoe je het weegt dat een eis “almost fulfilled” is. Bij de EU zou het antwoord moeten zijn: in dat geval is er niet voldaan. Als de EU slechte ervaringen heeft met landen die zich niet aan de afspraken houden, verwacht je bij visumliberalisatie een hard criterium: er is voldaan aan de eis of niet. “Almost” is niet helemaal. Als we dat harde onderscheid hanteren – wat hierboven is gebeurd – voldeed Turkije in de meeste gevallen simpelweg niet.
Maar dat was de situatie in maart. Twee maanden later blijven slechts een handjevol problemen over, als we de Europese Commissie mogen geloven. We zien in de notitie van mei veel actieplannen en geratificeerde verdragen en dat is dus een enorme vooruitgang. Maar het probleem laat zich raden: het is papierwerk vol intenties waarvan het de vraag blijft of het ook geïmplementeerd gaat worden. De implementatie van veel regels liep in maart vaak al slecht. Dit kan in twee maanden nauwelijks verbeterd zijn. Als Turkije in maart zijn grenzen onvoldoende controleerde, zou het land het dan twee maanden later het opeens perfect op orde hebben? Hebben de Roma opeens in twee maanden een volwaardige positie in de Turkse samenleving gekregen? Is de uitzetting van illegalen in twee maanden op orde gemaakt? En ga zo maar door.
Bij elke eventuele verbetering is de vraag of die structureel is. Daar komt de vraag bij of die verbetering überhaupt hard te maken valt. In de stukken komen we allerlei aanwijzingen tegen dat Turkije haar administratie niet op orde heeft. Waarom zou ze de effectieve implementatie van al deze nieuwe maatregelen in zo’n korte tijd dan wel kunnen aantonen? Misschien moet Timmermans toch wat minder haast hebben.
Welke 72 maatregelen moest Turkije eigenlijk nemen voor visumliberalisatie? (Deel 1)
Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel, in Den Haag en in het land. Chris is momenteel op zoek naar Nederlanders in Brussel.
