De Koning komt woensdag naar het Europees Parlement om een toespraak te houden. Hoe moet de pers zo’n toespraak verslaan? Het Europees Parlement heeft fantastische livestream-voorzieningen. Iedereen kan de speech dus thuis live bekijken. Fysiek aanwezig zijn heeft nauwelijks toegevoegde waarde. De perstribune is tientallen meters van het spreekgestoelte verwijderd en dus is de meerwaarde van fysieke aanwezigheid voornamelijk dat de pers kan registreren welke Nederlandse Europarlementariërs voor de Koning klappen. Als de pers de 26 Nederlanders zo snel tussen de 751 kan vinden natuurlijk.
Wellicht dat er daarom “een persregeling” is, opgesteld door de Rijksvoorlichtingsdienst. Journalisten konden zich voor deze regeling aanmelden om het bezoek van de Koning te verslaan. Zeventien journalisten van maximaal veertien redacties deden dit. Naast TPO gaat het onder meer om ANP, AP, Volkskrant, Trouw, NOS en het Vlaamse VTM. Wat gaan deze journalisten morgen meemaken? De persregeling begint:
“Vriendelijk verzoek aan de media om uiterlijk 13.00 te verzamelen bij de ingang van het Europees Parlement (EP). (…) U zult daar uw persbadges ontvangen en door een EP-medewerker begeleid worden naar het gebouw (…). Let wel: u dient voor dit bezoek geaccrediteerd te zijn [bij] het EP (…). Verder dient u (als fotograaf of cameraman zonder permanente EU-badge) kennis te hebben genomen van het EP Regelement (sic) voor Visuele Media en deze getekend te hebben (…)”.
Er zijn permanente en tijdelijke toegangspassen tot het Europees Parlement. De regeling vermeldt expliciet dat een permanente pas sowieso toegang geeft. De tijdelijke pas doet dat echter ook. Nodig is de hulp van de Rijksvoorlichtingsdienst dus niet.
De persregeling meldt:
“Tijdens dit programma is enkel gelegenheid tot het maken van foto’s of video en het volgen van de toespraak. U wordt vriendelijk verzocht uw vragen te richten aan de contactpersonen van Permanente Vertegentegenwoordiging (sic) van Nederland bij de EU (PVEU) of de Rijksvoorlichtingsdienst.”
Dus: voor journalisten is er feitelijk niets anders te verslaan dan de toespraak. Er zijn geen verdere gebeurtenissen die verslagen kunnen worden, maar gelukkig zijn er wél fotomomenten. Of toch niet? De persregeling meldt:
“Er wordt voor bepaalde onderdelen van het programma gewerkt met een beperkte groep media, de ‘restricted pool’. Dat zijn twee fotografen (ANP en Hollandse Hoogte) en één cameraman (NOS).”
Maar ‘bepaalde onderdelen’ blijkt al snel een understatement.
Drie kwartier nadat de journalisten zich hebben verzameld, komt de Koning aan bij het Europees Parlement. De persregeling:
“13.45 uur: Aankomst Europees Parlement, begroeting door voorzitter EP. De Koning wordt bij de auto ontvangen door de heer M. Schulz, voorzitter van het EP. De ‘restricted pool’ kan de aankomst en begroeting registeren. Dit gebeurt bij de ingang van het gebouw (…). Aansluitend loopt het gezelschap door de hal naar het podium voor de vlaggen voor een fotomoment en het luisteren naar het Wilhelmus en het Europese volkslied. Media kunnen de ceremoniële handelingen registeren vanuit een persvak.”
De beelden bij de auto kunnen dus alleen gemaakt worden door de ‘restricted pool’ van ANP, NOS en Hollandse Hoogte. Vervolgens kunnen alle media beeldmateriaal maken bij de vlaggen in de hal onder het genot van het Wilhelmus en het Europese volkslied.
De persregeling vervolgt:
“13.55 uur: Gesprek met voorzitter van het EP. De ‘restricted pool’ kan bij aanvang van het gesprek beelden maken. Het gesprek vindt plaats in de Protocolzaal (…). Media wordt daarheen begeleid door een EP-medewerker. De ‘restricted pool’ zal daarbij vóór de Koning en voorzitter van het EP uitlopen en op de 9e verdieping links aanhouden.
14.15 uur: Bijeenkomst met fractieleiders van het EP. De ‘restricted pool’ kan bij aanvang begroetingen registreren. Het gesprek vindt plaats in de Protocolzaal I op de 3e verdieping (…). De media wordt daarheen begeleid door een EP-medewerker.”
Na Martin Schulz spreken de fractieleiders van het EP – de enige bekende is Guy Verhofstadt – met de Koning. Deze gesprekken zijn – conform de Koninklijke én Europese traditie – niet openbaar. De ‘restricted pool’ kan wederom als enige foto’s maken. Opmerkelijk, want bij het vorige bezoek van de Koning waren alle media bij een soortgelijk gesprek bij aanvang welkom om foto’s te maken.
De persregeling vermeldt:
“15.00 uur: Opening door de voorzitter van het EP van de plenaire vergadering gevolgd door de toespraak van de Koning in de Plenaire Zaal. De twee fotografen uit de ‘restricted pool’ kunnen bij aanvang van de toespraak foto’s maken beneden in de Plenaire Zaal en zullen vervolgens plaats nemen op de perstribune waar de rest van de toespraak kan worden geregistreerd. Overige media kunnen de toespraak vanaf de perstribune registreren. De perstribune is aan de rechterkant op de 4e verdieping van het gebouw Paul-Henri Spaak. Media wordt hierbij begeleid door een EP-medewerker.”
Bij de toespraak hebben alleen ANP en Hollandse Hoogte de mogelijkheid foto’s te maken. Vanaf de perstribune is het maken van beeldmateriaal normaliter niet toegestaan. Misschien mag dat nu wel, maar dat is zinloos want het Europees Parlement maakt zelf opnames vanaf een veel kortere afstand. Of het noodzakelijk is dat een EP-medewerker journalisten naar de perstribune begeleidt, is niet zeker: veel van de geadresseerden zijn bekend met de EU-instellingen. Opmerkelijk is dat de persregeling op dit punt herhaalt dat de toespraak ook kan worden gevolgd “via live streaming”.
Daarna komt wellicht het meest interessante onderdeel van de dag. De persregeling:
“15.35 uur: Bijeenkomst met Nederlandse Europarlementariërs. De ‘restricted pool’ kan bij aanvang de begroeting registreren. De bijeenkomst vindt plaats in de Presidentiële Dinerzaal op de 12e verdieping (…). De media wordt daarheen begeleid door een EP-medewerker.”
De persregeling vermeldt niet welke Nederlandse Europarlementariërs koffie mogen drinken met de Koning. Beeldmateriaal maken is net als alle andere onderdelen van het bezoek alleen toegestaan voor ANP, NOS en Hollandse Hoogte. De andere media mogen op de perstribune plaatsnemen voor een toespraak die ze ook thuis via de livestream kunnen bekijken. Wat dus resteert is dat de pers mag komen opdraven voor één moment (om 13.45 uur) als Martin Schulz de Koning de hand schudt en het Wilhelmus klinkt. En niet te vergeten het Europese volkslied.
De persregeling sluit af:
“16.00 uur: Afscheid van de voorzitter van de het EP en vertrek naar de [Permanente Vertegenwoordiging]. Geen persfaciliteiten”.
Chris Aalberts doet onder de titel #Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel, in Den Haag en in het land.
