Twee weken geleden kreeg ik een uitnodiging van het Brusselse cultureel centrum De Markten om deel te nemen aan een debat met als titel: Brussel, ma belle, wat nu?. De andere genodigden waren Anne Brumagne (voormalig chef weekblad Brussel Deze Week), journaliste Veerle De Vos, Tom Flachet (Brussels Boxing Academy) en activist Dyab Abou Jahjah. Ik stemde in. Helaas. Binnen een dag was de sfeer al verziekt door een Facebookbericht van Abou Jahjah: “Noteer alvast dit debat in je agenda, beste vrienden. Ik wist niet dat notoire Islamofoob en Brusselhater Teun Voeten mee doet. Ze waren niet transparant en ik vrees dat een sereen debat hiermee moeilijk wordt. Maar goed, geen probleem, ontmaskeren van dit soort haatdragende figuren is een deel van de missie om Brussel te redden.”
Eerst even een kleine inhoudelijk analyse van dit bericht. De Markten had aan alle deelnemers op voorhand duidelijk gemaakt wie de anderen waren. Gebrek aan transparantie is een leugen. Iemand die ‘notoir’ is willen ontmaskeren, is een contradictio in terminus. Erger, door mij een ‘notoir islamofoob’ te noemen compromitteert Abou Jahjah bewust mijn veiligheid. Ik sta nu op een hitlist van Islamhaters. Ik bungel weliswaar ergens onderaan, maar toch.
Wat ‘Islamofobie’ überhaupt precies betekent had ik graag uit de mond van Abou Jahjah vernomen. Fobie is een psychische stoornis. Is rationele kritiek op bepaalde totalitaire aspecten van een religie opeens een ziekte die thuis hoort in de DSM, het handboek van de psychiatrie? De aantijging ‘Brusselhater’ is te absurd om serieus te nemen.
‘Een sereen debat’: hier spreekt een Farizeeër. De oproep aan zijn volgelingen om in groten getale op te komen dagen om hun leider te ondersteunen en bejubelen zijn Beierse bierkeldertaktieken.
‘De missie om Brussel te redden’ duidt op grootheidswaanzin.
In een controversieel interview in Brussel deze Week, maart 2015, noemde ik de Marokkaanse gemeenschap in Laag-Molenbeek een ‘gesloten bekrompen gemeenschap’ die een ‘etnische religieuze enclave’ vormde. Duidelijke taal die me niet door iedereen in dank werd afgenomen. Maar ik had een veelzijdig betoog. Ik sprak ook over het theologische onderscheid tussen ‘geloven’ en ‘weten’, over een doorgedraaid neo-liberaal systeem dat een klasse van uitgestotenen schept, over Yankee-imperialisme en islam-imperialisme, over Abu Ghraib, over de ‘Sklavenmoral‘ en spirituele eenzaamheid van de moderne seculiere mens, over mijn katholieke geloof, over een nieuw soort oorlog zonder definitieve overwinning, over verschillende motivaties van de eerste versus meest recente lichting Syriëstrijders, ik sprak over de gerechtvaardigde angst onder burgers voor aanslagen.
Abou Jahjah reageerde als volgt: “Wat een ongenuanceerd eenzijdig en haatdragend artikel…”.
Toen Luckas vander Taelen zijn boek De Grote Verwarring op de VRT-radio presenteerde, orakelde Abou Jahjah op Facebook: “Die Vander Taelen is een clown en heeft de IQ van een eendagsvlieg”.
Ik kan doorgaan, maar kijk even op het FB-wandje van Abou Jahjah en oordeel zelf.
Abou Jahjah spreekt, zoals de Indianen ooit de Bleekgezichten verweten, met een gespleten tong. In zijn columns in de krant presenteert hij zich als een genuanceerd mens en bruggenbouwer, op social media manifesteert zich een hele andere Abou Jahjah: Simplistisch, leugenachtig, tendentieus, kwetsend, polariserend, demagogisch maar bovenal manipulerend. Hij lokt de aanval uit en wentelt zich dan in de slachtofferpositie. Reageert iemand even bot als hij dan zegt hij fijntjes dat hij zich niet tot zo’n niveau verlaagt.
Graag demoniseert hij politieke tegenstanders. Zijn favoriete tactiek is de tegenstander kalt te stellen door hem te beschuldigen van racisme. Net als de landmijn en de bermbom is de beschuldiging van racisme het wapen van de lafaard die in een politiek discours in het nauw gedreven wordt en wiens munitie opraakt. De gratuite beschuldiging van racisme als politiek correcte pepperspray is even primitief en doortrapt als de beschuldiging van hekserij. Falsifiëren is logischerwijs onmogelijk.
Het is bizar dat Abou Jahjah bij veel Vlaamse intellectuelen goedkeuring kan wegdragen. Wellicht kijken die zachtaardige gamma-mannetjes met hun moeilijke brillen op tegen de bravoure van de brallende brulaap?
Op de Facebook pagina van de Markten sloeg de stemming snel om toen een journaliste en Abou Jahjah-volgelinge, die zich verschuild achter het pseudoniem ‘Oriana P Roerkraayer’, mij meldde” “Ik kan niet wachten tot Dyab Abou Jahjah korte metten met je maakt en zit nu al te watertanden.”
Het werd de organisatie duidelijk dat de Abou Jahjah een debat over Brussel aan het ombuigen was tot een persoonlijke afrekening. De druppel was een intimiderend bericht van AJJ zelf: “Ik hoop dat de Markten een goede moderator heeft. Het kan er wel eens hard aan toe gaan.”
Een verholen dreigement. De Markten zei het debat af uit vrees voor escalatie.
Het is uitermate triest dat wat een intelligent debat had kunnen worden, gesaboteerd is door een aandachtszieke en narcistische stoker die geen enkele interesse heeft in kritische reflectie en dialoog. We hebben behoefte aan een scherp, eerlijk, maar vooral genuanceerd debat. En dat wordt niet via ranzige statements op social media gevoerd. Echte bruggenbouwers zijn mensen als politica Yamila Idrissi die islam-hervormer Rachid Benzine naar België haalt. Montasser AlDe’emeh die moslims op hun eigen verantwoordelijkheid wijst. (Abou Jahjah is trouwens ook een haatcampagne tegen hem begonnen.)
Mensen als Abou Jahjah bouwen geen bruggen, maar zetten hun volgelingen er juist met opruiende statements toe aan om zich terug te trekken binnen het eigen kamp, een conceptuele bubble waarin men voortdurend zichzelf herbevestigt met behulp van social media. Een ‘information cocoon‘ waarbinnen het gevoel van eenheid en strijdbaarheid voornamelijk wordt gecreëerd door steeds weer expliciet een nieuwe gemeenschappelijke vijand op te voeren. Ze vervuilen het discours en zijn mede schuldig aan de voortdurende escalatie van maatschappelijke spanningen die, als er niet snel wordt ingegrepen, binnen onafzienbare tijd tot een bloedig low intensity conflict in de binnensteden van Europa zal leiden.
