Europarlementariërs doen graag uitspraken over thema’s die burgers interesseren, in de hoop dat deze thema’s gaan afstralen op het Europees Parlement. Dat het Europees Parlement juist over aansprekende thema’s niets te zeggen heeft, maakt daarbij niet uit. Een voorbeeld is de crisis in Griekenland. De PvdA-Eurofractie wil de schulden van dat land deels kwijtschelden. Ze gaat er niet over, maar het trekt toch even de aandacht.
De liberale ALDE-fractie heeft dezelfde strategie, ware het niet dat ze er meer werk van maken dan de PvdA. “THE TRUTH ABOUT GREECE” schreeuwt deze week een persaankondiging. Guy Verhofstadt nodigt de pers hartelijk uit om te komen luisteren naar de waarheid over – en zijn oplossing voor – Griekenland. De hoofdletters spreken journalisten nogal aan, want twee dagen later is het behoorlijk druk in het megalomane Residence Palace, op steenworp afstand van alle Europese instellingen.
Al voor aanvang zijn de cateringmedewerkers al hard aan de slag. We krijgen straks lunch met ham, bierworstjes, zalm, roerei, salade en yoghurt. In Nederland zijn nog weleens relletjes over journalisten die zich laten fêteren door politici of ambtenaren, maar dat probleem is in Brussel totaal onbekend. Aan het einde van de presentatie worden we zelfs expliciet uitgenodigd vooral “een sandwich” mee te nemen. Griekenland wordt vandaag door Verhofstadt gered, maar journalisten kunnen dat niet opschrijven met een lege maag.
Verhofstadt steekt van wal. Hij maakt ons duidelijk dat er veel werk is verzet om deze presentatie te kunnen houden. Het is een samenwerking met de Griekse vrienden van ALDE, die ook aanwezig zijn. Verhofstadt vertelt eerst wat we allemaal al weten: er zijn aanpassingsprogramma’s voor Griekenland en er wordt steeds weer gekeken of het land voortgang maakt. Die voortgang ontbreekt echter en die situatie duurt al jaren.
De aanpassingsprogramma’s kijken alleen naar de symptomen van de Griekse crisis en niet naar de oorzaken, weet Verhofstadt te melden. Er is in Griekenland slecht bestuur, slecht functionerende instituties, zwakke instellingen, zwak concurrentievermogen en cliëntalisme. Dit is nooit aangepakt, zegt Verhofstadt. In de aanpassingsprogramma’s gaat het alleen over geld en belastingen, niet over de instellingen en het bestuur. Zo wordt de economie van Griekenland om zeep geholpen en vindt er tegelijk helemaal geen herstel plaats.
Verhofstadt weet dat er wel veel regels aan Griekenland worden opgelegd, maar dat ze niet worden uitgevoerd. Er mist implementatie en er is geen onafhankelijke monitoring. De regels waaraan Griekenland moet voldoen veranderen steeds, de eisen zijn inconsistent en het proces is niet democratisch. Dit verandert in de nieuwste afspraken met Griekenland niet. Er moet dus een andere aanpak komen, aldus Verhofstadt. Dat moet een gezamenlijk Grieks-Europees actieplan zijn.
Waar moet dat actieplan uit bestaan? Er moet meer ruimte komen voor investeerders, er moeten minder gesloten beroepen komen, de belastingen moeten omlaag, cliëntalisme moet worden aangepakt, er moeten transparantere regels komen, de wet moet beter worden gehandhaafd en de belastingen beter geïnd. Dit zijn geen “hervormingen” volgens Verhofstadt, want die hebben tot dusver niet gewerkt. Hij noemt dit pakket daarom “verandering”. Twee Griekse en een Franse collega van Verhofstadt echo’en hem nog even na.
Slechts één ding mist in het verhaal van Verhofstadt: zijn plan werkt niet. Griekenland kan al deze maatregelen al heel lang zelf nemen en dit is Griekenland ongetwijfeld al regelmatig geadviseerd. De Grieken hebben dit allemaal niet willen aanpakken. De EU kan dit alles op papier wel afdwingen, maar niet in de praktijk. De enige mogelijkheid is dat er heel veel EU-controleurs met een vergaand mandaat naar Griekenland worden gestuurd. Daar heeft Verhofstadt het niet over, want dat is politiek niet haalbaar.
Na deze sessie hebben we dus wel een volle maag, maar ook nog steeds het oude probleem.
Chris Aalberts doet onder de titel #Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel.
