Trump is een verschrikkelijke keus als president. Verschrikkelijk. Hij is een demagoog met een duidelijke neiging tot autoritarisme. Hij is politiek volkomen onervaren en heeft geen duidelijk idee welk gedrag succesvol, passend of zelfs legaal is voor een gekozen leider. Hij heeft bij herhaling bewezen vrijwel volkomen incoherent te zijn op het gebied van buitenlandbeleid, economie, diplomatie en defensie. Zijn enige ware kwaliteiten zijn zelfpromotie, kinderachtige tweets en het kleineren van zijn vijanden. Hij is nauwelijks gekwalificeerd om ergens president van te zijn, zeker niet van iets wat met defensie verband houdt. Het spreekt dus voor zich dat niemand die goed bij zijn hoofd is, hem als president van de Verenigde Staten van Amerika zou willen. Het probleem is echter dat Amerika niet langer goed bij zijn hoofd is. Grote politieke kankergezwellen drijven dit land tot waanzin.
Wat zou er gebeuren als Trump werd verkozen? Op de rechterflank zou president Trump de GOP dwingen zich volledig te herorganiseren – en snel. Het zou hen doen inzien dat ze moeten stoppen met hun vernietigende verleidingspoging van extreemrechts. De Republikeinse Partij zou snel weer op het juiste pad moeten komen om zo weer de stabiele positie in het Amerikaanse politieke landschap in te nemen. Op de linkerflank zou die grootst denkbare angst die werkelijkheid wordt met Trumps presidentschap, reguliere progressieven uit hun dogmatische sluimer wekken. Het zou hen dwingen zich af te keren van hun overmatige schreeuwende, werkelijkheidsontkennende, compromisloze en autoritarische politieke rafelrand die Trump sowieso veel van zijn electorale aantrekkingskracht heeft verschaft. Zowel op rechts als op links dient bovendien de vraag naar de invloed en het gebruik van ‘big money’ in de Amerikaanse politiek gesteld worden. Want dat is grotendeels de reden waarom we überhaupt in deze puinhoop zijn terechtgekomen. Populisme met verborgen sponsors, gecombineerd met enorme donaties uit het bedrijfsleven, bedoeld voor politieke doeleinden en gebruikt door extremisten, hebben de kiem gelegd voor deze nieuwe en luidruchtiger problemen.
Een van de ernstigste kankergezwellen is misschien wel de huidige koers van de Republikeinse Partij. Die kan het best beschreven worden als ultrarechts en onwaarschijnlijk recalcitrant (scherpere critici beschrijven het gedrag als ‘tegenwerking’ en ‘opruiing’). Gelet op het obstructieve gedrag van de GOP tijdens het presidentschap van president Obama, behoeft het nauwelijks uitleg om in te zien dat de partij zich heeft afgekeerd van Eisenhower-conservatisme en is opgeschoven richting het krankzinnige kamp van ultra-ultrarechts. Daarmee heeft de GOP zich in een hoek geschilderd en dat is een van de grootste uitdagingen van de binnenlandse Amerikaanse politiek op dit moment.
Trumps schokkende en extreem snelle opkomst in de Republikeinse primaries heeft het Republikeinse kamp al gesloopt en de metafoor is bijna te mooi om te laten liggen. De GOP heeft de laatste twintig jaar, en zeker de laatste acht jaar, toegestaan dat zijn ooit zo stabiele structuur verrot raakte door ideologische corruptie. Ondertussen heeft een voortdurende radicaal rechtse storm de partij vanuit ten minste twee richtingen belaagd; religieus rechts en de anti-overheid Tea Party’ers met hun sympathisanten. Zelfs een instituut dat zo oud en robuust is als de Partij van Lincoln is niet bestand tegen deze krachten en dus heeft het GOP-kamp zichzelf opgegeven. En dan komt er ineens een vastgoedbaron met een take-no-prisoners-mentaliteit binnenlopen, verklaart de onderneming dood en personifieert de sloopkogel die de partij aan stukken slaat.
Een tweede kankergezwel is het spiegelbeeld van radicaal rechts: de kermende, door slachtofferisme geobsedeerde cultuur op de radicaal linkse flank. De opkomst van Trump is niet alleen te wijten aan de GOP die er niet in slaagde zijn kamp in goede staat te houden, fatsoenlijke politiek te voeren of ook maar één geschikte kandidaat voor de primaries aan te leveren. Trumps opkomst is de backlash van twee woorden: politieke correctheid. Dit zijn twee van Trumps favoriete woorden – en niet zonder reden. Het is schier onmogelijk om een Trump-aanhanger te vinden die hem niet expliciet steunt vanwege zijn onbevreesde, afwijzende en zelfs vijandige houding tegen politieke correctheid. “Wees niet bang om te zeggen wat je denkt. Stem op Trump!” zou een bumpersticker voor de campagne kunnen zijn. Als dit niet overtuigend genoeg is, werd de zaak bevestigd door de recente neerwaartse spiraal die de strijd tussen Trump en de voormalige GOP-hoop Ted Cruz was; uiteindelijk beschuldigden ze elkaar ervan “more PC” dan de ander te zijn.
Het Politiek Correcte Links is ook een kankergezwel. Het diagnosticeert maatschappelijke symptomen veel te simplistisch en belastert en besmeurt iedereen die hun morele decreten in twijfel trekt. Hun analyses zijn niet genuanceerder dan rechtse mensen ervan te beschuldigen dat zijn bepaald beleid voorstaan, simpelweg ómdat ze racistisch zijn of seksistisch, homofoob, islamofoob, xenofoob of wat voor -foben en -ismen hun fantasie ook maar kan bedenken. Deze onpolitieke houding en het voortdurende beschuldigen dat daarbij hoort, maakt eerlijk debat over belangrijke zaken, zoals immigratiebeleid, gezondheidszorg en de wereldwijde zorgen over islamistische terreur, onmogelijk. Politiek Correct Links kan de roep om debat over deze zaken niet eens horen, omdat ze voortdurend en met veel kabaal alles en iedereen voor racist en seksist aan het uitmaken zijn. Trump bulldozert gewoon over hun jammerklachten heen en ze interesseren hem geen donder. Zijn beleidsvoorstellen over deze belangrijke zaken zijn zowel praktisch als moreel weerzinwekkend, maar democratie eist dat deze zaken op een nationaal niveau worden besproken en Trump dwingt dat af.
Het moet worden opgemerkt dat er geen onderwerp is waar Trumps afkeer van politieke correctheid zich sterker manifesteert dan wat betreft de rol van de islam in mondiale problemen. Het lijkt helemaal niets uit te maken hoe onhandig hij met het onderwerp omgaat. Zijn supporters slikken het toch wel. Waarom? De reden dat onze politieke elites – met goede of kwade bedoelingen – niet eerlijk spreken over de band tussen islam en islamisme is een zeer kwaadaardig deel van het politiek correcte kankergezwel. Het medicijn dat Trump voorstelt is nauwelijks verfijnder dan de patiënt met een botte bijl willen genezen, maar hij vraagt tenminste om een operatie.
Deze twee gruwelijke kankergezwellen, van radicaal rechts en links, vreten de Amerikaanse politiek van binnenuit op. Maar dit zijn niet de enige. Om een voorbeeld te noemen: Trumps roep om hervorming van de manier waarop politieke campagnes mogen worden gefinancierd, komt nog het meest in de buurt van een relevant punt in zijn campagne. De miljardair draait zijn campagne niet alleen maar op het belachelijk maken van de ruïne van de GOP of policorkinderen, maar hij maakt er ook een groot punt van dat hij zijn eigen campagne financiert. Trump verkoopt zichzelf succesvol aan een patriottistische en gemarginaliseerde achterban die in hem het levende bewijs van financieringshervormingen zien. Zijn aanhangers lijken het financieringssyteem niet te begrijpen, maar haten het daarom des te meer. Maar zonder enige twijfel: hervorming van financiering in de politiek is een serieus probleem waarover serieus moet worden nagedacht. Het is bovendien het onderwerp dat Bernie Sanders de lieveling van progressief links maakte. Trump en Sanders laten zien dat ze zich kunnen keren tegen het grote geld – en nog steeds een kans maken in de politieke arena. Daarmee is bewezen hoe wanhopig Amerikanen een hervorming van partijdonaties en financiering van campagnes willen zien – en de democratie eist het.
Zonder de kwalificatie “als progressieven” nodig te hebben: wij willen niet op Trump stemmen. Maar ook wij moeten toegeven dat ook maar het idee van president Donald J. Trump een daadwerkelijke maar zeer onaantrekkelijke manier zou zijn om de politieke kankergezwellen van onze tijd te vernietigen. Hij zou ze zo belachelijk maken dat hij een medicijn zou betekenen zijn voor de gekte waaraan onze democratie ten prooi is gevallen.
Trump is getraind in de boksring en doet bijna niets beter dan dingen belachelijk maken, in dit geval de instituties en gebruiken die zo giftig zijn gebleken voor de Amerikaanse politiek in deze eeuw (de GOP en Politiek Correct Links- TPO). Hij heeft, zoals het een echte demagoog betaamt, ook een enorme publieke invloed, waardoor hij de publieke opinie tegen zijn vijanden kan keren. Hoe pervers het ook klinkt, Trumps kenmerkende manier van ridiculiseren en belachelijk maken is misschien wel wat dit land momenteel meer nodig heeft dan wat dan ook.
Deze problemen zijn daadwerkelijk kankergezwellen voor onze democratie en Donald Trump kan een ruig maar krachtig medicijn zijn. Er bestaat geen twijfel over dat zijn incompetentie, onervarenheid, roekeloosheid en onbeschoftheid schade zouden toebrengen aan de effectiviteit en reputatie van de Amerikaanse politiek zo lang hij president was. De schande voor Amerikaanse burgers, als hij zou worden verkozen, zou bijna te groot zijn. Onze betrekkingen met vele landen, misschien wel de meeste, zou ernstig verslechteren, onze economie zou het zwaar krijgen (of domweg crashen) en onze problemen zouden toenemen of onopgelost blijven. Zulke pijn, echter, is misschien de metaforische equivalent van wat chemotherapie ongelukkige patiënten aandoet. De vraag die wij stellen is dus niet of Trump als president slecht voor Amerika zou zijn – want dat zou het zonder twijfel zijn – maar of Amerika het Trump-medicijn zou overleven en uiteindelijk beter uit de giftherapie komt.
Wij denken dat dat weleens zou kunnen. De VS is een zorgvuldig gebouwde democratische republiek met een scheiding der machten. Ook een verschrikkelijk slechte president, hoe duur ons dat ook zou komen te staan, is relatief beperkt in zijn mogelijkheden. Het is onwaarschijnlijk dat het Congres zich achter veel voorstellen van Trump zal scharen. Ze kunnen acht jaar lang laten zien dat als zij het niet met de president eens zijn, politiek piepend en krakend tot stilstand komt. Zelfs als Trump het Congres op wat voor manier dan ook onder druk weet te zetten, heeft hij nog altijd te maken met een Hooggerechtshof dat slechts zelden in zijn voordeel zal beslissen, zelfs als hij een paar rechters benoemt. Er gaan al stemmen op in het militaire wezen die zeggen dat ze de orders van Trump de opperbevelhebber niet zullen opvolgen als die gewetensbezwaarlijk of domweg oorlogsmisdaden zijn (oorlogsmisdaden zijn een concept dat Trump in al zijn bravoure duidelijk niet begrijpt). Naar alle waarschijnlijkheid zal de kracht van Amerikaanse wetten en tradities sterk genoeg zijn om Trump als president grotendeels vleugellam te maken.
Is het een gevaarlijke gok? Zonder meer. Het presidentschap van Trump kan niet vriendelijker bezien worden dan als het nemen van chemo, doodziek worden en hopen politieke kankergezwellen te doden. Is het met vuur spelen? Zeker. De hele gok berust op de hoop dat Trumps presidentschap een backlash creëert die onze meest beschadigde instituties redt. Gaan wij op Trump stemmen? Nee. Dat zou niemand moeten doen. Wat wij hebben geschreven is de enige redelijke grond om Trump te stemmen en het is niet eens zo’n sterk argument. Dat het argument gemaakt kan worden, vertelt ons echter veel over wat er mis gaat in onze maatschappij.
Dit artikel verscheen eerder op Quillette.com en is geschreven door wiskundige James A. Lindsay en filosoof Peter Boghossian.
De vertaling is van Willem Jan Hilderink/TPO.
Het artikel verscheen vergezeld van een redactioneel commentaar van Quillette: “Dit artikel werd afgewezen door 45 verschillende bladen, kranten en media over het hele politieke spectrum: extreemlinks, links, midden, onafhankelijk, rechts, extreemrechts en libertarisch.”
