Minister van Financiën Gerrit Zalm verkocht KLM in 2004 voor 784 miljoen euro aan Air France, terwijl de boekwaarde van de vliegtuigen van KLM al bijna het dubbele waard was. Daarbovenop was de deal schadelijk voor de Nederlandse economie. Hoe kunnen we ontsnappen uit een situatie waarin Frankrijk een grote invloed heeft op één van de belangrijkste pijlers van de Nederlandse economie?
KLM belangrijk voor Nederlandse economie
Een groot deel van de Nederlandse economie is gebouwd rond een aantal belangrijke pijlers: De Rotterdamse Haven, de High-tech regio Eindhoven en de luchthaven Schiphol. Voor deze laatste pijler is KLM van levensbelang. De vele verbindingen die KLM onderhoudt maken van Schiphol een buitengewoon belangrijk knooppunt in Europa. Daardoor willen veel internationaal opererende bedrijven zich in de buurt van Schiphol of Amsterdam vestigen. KLM heeft in die zin een belang voor de Nederlandse economie dat ver uitstijgt boven de waarde van het bedrijf zelf.
Verkoop KLM was slechte zaak
De overname van KLM door Air France in 2004 vormde dan ook een bedreiging voor de functie van Schiphol als belangrijke Europese luchthaven. Het risico bestond dat Air France vluchten van Schiphol zou gaan verleggen naar Parijs. Dat zou gunstig zijn voor de Franse en tegelijkertijd ongunstig voor de Nederlandse economie. Omdat na de fusie de Franse staat nog een belang van 44 procent had in de fusiemaatschappij Air France-KLM was politieke inmenging door Frankrijk niet denkbeeldig. De recente voorstellen om vluchten van Schiphol naar Parijs over te hevelen zijn hier een voorbeeld van.
De verkoop van KLM aan Air France was dus sowieso een slechte zaak. De opbrengst van de verkoop was zo mogelijk nog slechter. Minister van Financiën Gerrit Zalm bezat namens de Nederlandse Staat 16 procent van de aandelen KLM. Als grootaandeelhouder en verkopende partij was hij één van de sleutelfiguren bij het bepalen van de verkoopprijs. De boekwaarde van het bedrijf, de waarde dus van de spullen van het bedrijf, in dit geval voornamelijk vliegtuigen, was ongeveer 1,5 miljard euro. De verkoopprijs, die de goedkeuring kreeg van het Ministerie van Financiën, was 784 miljoen euro, ongeveer de helft! Hier toonde minister Zalm zich een slecht koopman. Zelfs een beginnende belegger weet dat je niet moet verkopen als een aandeel in de koopjeshoek van de beurs ligt.
De verkoop van KLM aan Air France was dus schadelijk voor de Nederlandse economie en bracht bovendien veel te weinig op voor de schatkist.
Uitweg
De huidige malaise en fricties bij Air France-KLM waren door velen bij de overname in 2004 al voorspeld. Een ontmanteling van de fusiemaatschappij is de enige optie om KLM uit de handen van de Fransen te redden en verdere schade aan de Nederlandse economie te voorkomen. Om dat voor elkaar te krijgen moet de Nederlandse regering zich niet langer de kaas van het brood laten eten door de Fransen. Dat kan alleen door de macht van de politiek in te zetten boven de bedrijfsmacht van Air France. Het landsbelang rechtvaardigt dat daarmee wordt gezondigd tegen de wetten van de vrije markt.
