Zonder een gram af te willen halen van het gewicht van het ‘blanke’ aandeel in het slavernijverleden, kan het geen kwaad om de horizon kleurrijker te verbreden in deze geschiedenis. In sommige kringen begint men namelijk racistische trekjes te ontwikkelen door alleen oog te hebben voor de ‘blanke’ zwarte bladzijden uit dit verleden. Wordt het feit dat het om gore bladzijden uit de hele menselijke geschiedenis gaat moedwillig genegeerd, of is het meer een kwestie van niet weten? Hoe breed wordt de slavernijgeschiedenis -helaas geen verleden tijd- onderwezen op het basis- en voortgezet onderwijs?
Prof. Dr. Boniface Obichere (1932-1997) bestudeerde de Afrikaanse geschiedenis, die van West-Afrika in het bijzonder. Een van zijn talloze werken, onderdeel van de Revue Françoise d’Historire d’Outre-Mer. I, XV, no. 238 (1978): 5-20 – heeft als titel: ‘Women and slavery in the Kingdom of Dahomey‘. En Garde knipte een kleine selectie uit de vijftien pagina’s, die meervoudig de moeite van het lezen waard zijn.
Dahomey, wat heden Benin heet, passeerde al eens in En Garde. Eveneens gefocust op vrouwen. Meer precies, de amazones van dit koninkrijk. Dat pas in 1894 een Franse kolonie werd. Voordien groeide de Franse invloeden en bemoeienissen wel, maar desondanks bereikte het pre-koloniale koninkrijk Dahomey haar hoogtepunt rond 1890. Een koninkrijk waar tot zo’n twintig procent van de bevolking slaven of anderszins onderhorigen konden zijn. In veel opzichten meer een bestaan zoals onder de Romeinen dan bijvoorbeeld op Amerikaanse plantages. Niet dat (pre-koloniale) plantages in West-Afrika geen slavenarbeid kenden. Wat eveneens opgaat voor Oost-Afrika. Ook daar bestond de slavenarbeid die zo typerend werd voor het lot van transatlantische slaven. Zie onder andere: ‘Plantation Slavery on the East Coast of Africa‘ van Frederick Cooper.
Onderstaand de screenshot passages uit Obichere’s ‘Women and slavery in the Kingdom of Dahomey’
In aanvulling op de summary.
Etnische selectiviteit (etnisch profileren) bij de keuzes van slaven.
Opvallend: de voorkeur voor vrouwelijke dragers die Obichere beschrijft staat haaks op de levende opvatting dat vrouwen het fysiek minder goed trekken in zware beroepen, zoals gevechtsfuncties.
Meer West-Afrikaans slavernijverleden komt aan bod in het vergelijkende ‘The Social Character of Slavery in Asante and Dahomey‘, eveneens geschreven door professor Obichere. Naast opnieuw Dahomey, is de slavernij in het Asante-rijk onderwerp (of Ashanti-rijk – ruwweg het huidige Ghana en Ivoorkust).
Titelfoto: slavenschip diagram. Tekst: “Diagram of a slave ship from the Atlantic slave trade. Date 1790/1791. Source an Abstract of Evidence delivered before a select committee of the House of Commons in 1790 and 1791, reprinted in Phyllis M. Martin and Patrick O’Meara (eds.) (1995). Africa third edition. Indiana University Press and James Currey. ISBN 0253209846 and ISBN 0852552300. Page 119, plate 22. Photo courtesy of the Lilly Library of Rare Books and Manuscripts, Indiana University” (foto: wiki-commons)
