Ook deze twee weken zijn er geen verschuivingen in politieke voorkeur. Het is nog nooit gebeurd dat vijf weken lang geen enkele zetel is verschoven. Dat doet bijna vergeten dat in totaal ten opzichte van TK2012 wel 92 zetels zijn verschoven. De PvdA staat nu op 29 zetels minder en de VVD op 17 zetels minder. De PVV staat op 20 zetels meer dan in 2012 en Groen Links op 12 zetels meer.
In het rapport van vandaag wordt dieper ingegaan op de electorale ontwikkelingen naar leeftijdsklasse en opleiding in de afgelopen 22 jaar. De twee dominante demografische kenmerken in de aanloop naar de volgende verkiezingen.
Het CDA was in 2003 veruit de grootste partij bij de kiezers boven de 50 jaar (Ongeveer 40 procent van de kiezers). Inmiddels doet het CDA het alleen nog maar vrij goed onder de groep boven de 65 jaar (20 procent). De PvdA deed het onder de oudere en jongere kiezers in 2012 ongeveer even goed (rond de 25 procent). Over vrijwel de hele linie is er sprake van een grote daling naar 6 procent, behalve bij de groep boven de 65 jaar, waar de score 10 procent is.
De VVD deed het in het verleden beter bij de kiezers onder de 50 dan erboven. In 2012 scoorde de partij -bij haar beste verkiezingsresultaat ooit- ook goed bij de groep boven de 50 jaar (27 procent). Inmiddels is de daling het sterkst bij de groep boven de 50 jaar (naar 13 procent).
PVV en SP doen het relatief duidelijk beter bij de kiezers tussen de 35 en 64 jaar dan bij de oudere of jongere kiezers. De PVV scoort bij de 35-64 jarigen nu 27 procent, terwijl dat bij de groep boven de 65 13 procent is.
Een vergelijking tussen de uitslagen van 1994 en nu op het vlak van de opleiding laat de grote verandering op dat vlak zien. Bij de hoog opgeleiden zijn nog steeds VVD, D66 en Groen Links favoriet. Maar bij de laag opgeleiden is de PvdA vervangen door de PVV en de SP. De PvdA haalde in 1994 onder de laag opgeleiden toen 31 procent en nu 4 procent. De PVV haalt nu onder de laag opgeleiden 32 procent en de SP 14 procent.
De PVV haalt onder de hoog opgeleiden 12 procent. Dat komt met name door de kiezers van de VVD, die overgelopen zijn naar de PVV.
De twee grote vragen in de aanloop naar de verkiezingen van maart 2017 zullen zijn, in welke mate de VVD er in zal slagen overgelopen hoog opgeleiden in de leeftijdsklasse kiezers tussen de 35 en 65 jaar naar de PVV weer terug te halen. En of de PvdA onder de laag opgeleiden zijn huidige enorme verlies kan beperken.
Hele onderzoek in PDF.
