Oostenrijk zal begin september gesprekken voeren met buurland Hongarije over de heropname van vluchtelingen. Als Hongarije akkoord gaat met de Oostenrijkse voorstellen kan een verordening voor een tijdelijke ‘noodtoestand’ van kracht worden. Met deze noodtoestand heeft Oostenrijk veel meer mogelijkheden om vluchtelingen bij de grens te weigeren, terug te sturen en illegalen op te pakken. Behalve Hongarije moeten ook Italië en Slovenië aan de Oostenrijkse voorwaarden voor heropname van vluchtelingen voldoen.
Vluchtelingen kunnen tijdens een eventuele Oostenrijkse noodtoestand aan de grens direct worden teruggestuurd naar Hongarije, Slovenië of Italië. Vluchtelingen die illegaal Oostenrijk binnenkomen kunnen worden opgepakt en vastgezet, óók als ze al een asielaanvraag hebben ingediend.
Deze noodtoestand kan niet zomaar worden afgekondigd: hiervoor moet een actuele ‘dreiging van maatschappelijke orde of binnenlandse veiligheid’ aannemelijk worden gemaakt.
Maar het Oostenrijkse ministerie van Binnenlandse Zaken denkt dat de huidige ‘polarisatie van de maatschappij’ en de ‘invloed van de vluchtelingenproblematiek op de maatschappelijke orde’ als dreiging kunnen worden beschouwd.
Volgens een woordvoerder van het Oostenrijkse ministerie van Binnenlandse Zaken zijn de huidige ‘stijging van criminaliteit’ en de ‘aanvallen op asielzoekerscentra’ aanwijzingen dat de maatschappelijke orde in het geding is.
Een wet die het überhaupt mogelijk maakt de noodtoestand voor een vluchtelingencrisis af te kondigen werd in mei van dit jaar al aangenomen door het Oostenrijkse parlement. Deze wet bepaalt dat de noodtoestand kan worden uitgeroepen voor maximaal zes maanden, maar in bijzondere gevallen met nog eens zes maanden kan worden verlengd.
Vraag blijft echter of deze noodtoestand, die naar verwachting van kracht zal worden als er meer dan de beloofde maximaal 37.500 asielzoekers in 2016 het land binnenkomen, wel mag volgens Europese regels. Waarschijnlijk is een dergelijke noodtoestand in strijd met de Europese Verklaring voor de Rechten van de Mens, waardoor het Europees hof het zal verwerpen.
Inmiddels hebben in 2016 meer dan 24.000 asielzoekers zich aan de grens met Oostenrijk gemeld. De Oostenrijkse autoriteiten verwachten dat in november het aantal van 37.500 zal worden gehaald.
