Vrijdag start politiek verslaggever Chris Aalberts een nieuwe crowdfundingactie vanwege de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Eerst een drieluik over zijn crowdfundingactie van vorig jaar. Dinsdag vraag 1: is crowdfunding van journalistiek nuttig? Vandaag vraag 2: hoe betrokken zijn donateurs bij crowdfunding?
Stel dat je als journalist je plan hebt gemaakt: je hebt een idee om over een bepaald onderwerp te schrijven, je hebt een wervende tekst klaar, je contract met het crowdfundingplatform is gesloten en het project staat online. Wat moet je dan nog meer doen? We komen daarmee bij de tweede vraag over crowdfunding: is dit vooral een manier om geld op te halen, of is het óók een manier om aan een vaste lezersgroep te bouwen die intensief betrokken is bij je werk en daarvoor doorlopend doneert? De belofte is vaak dat laatste.
Aan wie moet je eigenlijk laten weten dat je een crowdfundingactie bent gestart? Het advies van alle experts is hetzelfde: vertel het aan je eigen netwerk. Toch zitten juist die mensen niet in je netwerk om aan jou te doneren, dus dat zou een reden moeten zijn om je crowdfund-boodschap juist buiten je netwerk te communiceren.
Met het benaderen van je bestaande contacten versterk je vooral het netwerk wat je al had en komen er geen nieuwe, betrokken lezers bij. Daar komt bij: wie zegt dat jouw collega’s op LinkedIn je stukken lezen, laat staan dat ze ze waarderen? Voor het bouwen van een community van betrokken fans is het wenselijk dat je contact kunt leggen met iedereen die al eens eerder doneerde. Maar dat was bij de actie van afgelopen jaar lastig en dus het bouwen van een community van fans ook: via het toenmalige platform – Yournalism – kreeg uw verslaggever de gegevens van zijn donateurs niet.
Anonieme donateurs hebben een voordeel: als je niet weet wie ze zijn, kun je ze ook niet naar de mond schrijven. Bij het Brussel-project kunnen vele D66’ers gedoneerd hebben voor meer eurofiele EU-berichtgeving, maar het zouden ook PVV’ers geweest kunnen zijn met een tegenovergestelde verwachting. Een Europarlementariër grapte destijds dat als hij zou doneren, uw verslaggever zijn boodschap zou gaan uitdragen. Dat kon niet eens, want de namen van de toenmalige donateurs waren – en zijn – uw verslaggever onbekend. Vanuit journalistiek oogpunt een zegen, maar vanuit het idee dat je aan een vaste schare van fans bouwt een probleem.
De donateurs van vorig jaar kregen een tegenprestatie: ze mochten meepraten over de vragen waar het project over zou gaan. Van de 258 donateurs wilden er veertien langskomen bij die speciaal geplande bijeenkomst, waarvan er uiteindelijk zeven aanwezig waren. Een veeg teken dat het idee van een betrokken community niet erg realistisch is. De meeste donateurs wilden meer verslaggeving over de EU, maar geen verdere persoonlijke inbreng of intensieve betrokkenheid. Alleen een kleine groep wil dat. Ook dit is journalistiek gezien geen probleem.
Tegenprestaties zijn sowieso geen reden om te doneren, lijkt het. De donateurs van afgelopen jaar konden een eBook over de EU claimen wat dit najaar uitkomt, maar slechts 20% deed dat. Dit suggereert dat voor velen een donatie een vorm van tijdelijke betrokkenheid is en dat er geen sterke wens is voor een tegenprestatie. Dat is mooi: alle tijd die in de tegenprestatie aan donateurs gaat zitten, kan niet aan journalistiek worden besteed. Donateurs lijken dat te begrijpen.
Uw verslaggever kent de meeste donateurs van vorig jaar dus niet, laat staan dat hij ze intensief bij zijn werk kan blijven betrekken. Hij heeft slechts een globaal beeld. Vaak hadden de donateurs interesse in het toenmalige onderwerp: de Europese Unie. Vaak waren het mensen die uw verslaggever bij eerdere reportages weleens was tegengekomen of die al eens contact hadden opgenomen. Het zijn vrijwel nooit mensen die uw verslaggever wekelijks spreekt. Mensen die hij helemaal niet kent, zitten er eveneens in ruime mate tussen.
Veel donateurs doneerden niet vanwege de afzender van de actie – ondergetekende in combinatie met ThePostOnline – maar omdat ze meer verslaggeving over Brussel wilden. Zij hadden vooral de algemene klacht dat er nauwelijks over de EU wordt geschreven en zagen de crowdfundingactie als een poging daar verandering in te brengen. Zie hier nog een reden waarom het bouwen van een vaste community van fans niet realistisch is: het is nog maar de vraag of dezelfde donateurs dit jaar weer bereid zijn te doneren. Uw verslaggever hoopt natuurlijk van wel, maar het nieuwe project gaat niet over de EU.
Chris Aalberts is komend half jaar de verkiezingsverslaggever van ThePostOnline. Ook deze journalistiek kost geld. Vanaf vrijdag kunt u doneren voor dit nieuwe project.
