Flauw om in herinnering te roepen dat 50Plus-lijsttrekker Henk Krol in een vorig leven zijn eigen personeel geen pensioen liet opbouwen. Maar misschien kan het toch geen kwaad dit nog eens te noemen, aangezien hij nu een partij aanvoert die om het hardst schreeuwt dat de ouderen gepakt worden door de verhoging van de AOW-leeftijd en het korten van de pensioenen. Dit is het hoofdpunt van het verkiezingsprogramma van 50Plus dat vorige week uitkwam. 50Plus staat pal voor de ouderen, zo wordt duidelijk uit het 18-pagina lange epistel.
50Plus is een moderne partij zonder ideologie. In dit programma geen brede maatschappijvisie of een inhoudelijk coherent beeld van de toekomst, maar een aaneenschakeling van heel veel losse voorstellen. 50Plus komt met vijftig punten, die vervolgens worden onderverdeeld in allerlei deelvoorstelletjes. Veel zaken gaan over de financiële positie van ouderen, die volgens 50Plus fors moet worden verbeterd. Het probleem laat zich raden: dit verhaal is feitelijk onzin. Misschien dat 50Plus zich juist daarom ook nadrukkelijk op andere kwesties richt. Maar dat maakt het niet beter.
In gedachten zien we de 50Plus-ouderen in een vergadering in hoog tempo een lange lijst ouderengezeur tot partijprogramma verheffen, zonder na te denken over lastigheden als uitvoerbaarheid of consistentie.
Kan de overheid de 50Plus-voorstellen wel waarmaken? Ouderen moeten volgens 50Plus serieuzer genomen worden bij sollicitaties, vrijwilligers moeten meer maatschappelijke waardering krijgen en er moet maatschappelijke discussie komen over bijzonder onderwijs. 50Plus wil maatschappelijke waarden vanuit Den Haag veranderen. Ook de EU wil ze vanuit Den Haag reorganiseren: het Europees Parlement moet terug naar één vergaderlocatie, de EU moet vluchtelingen spreiden en landbouwsubsidies moeten anders worden ingezet. Je kunt natuurlijk op je kop gaan staan, maar via de Tweede Kamer regel je dit allemaal niet.
Veel andere zaken uit het 50Plus-programma zijn in theorie wel haalbaar, maar zijn voorbeelden van extreem gedetailleerde overheidsbemoeienis. Het idee dat de overheid niet alle problemen kan oplossen, is heel duidelijk niet tot 50Plus doorgedrongen. Tientallen voorstellen zijn maatschappelijk micromanagement. Zo moet de Verklaring omtrent het Gedrag voor vrijwilligersorganisaties gratis aangevraagd kunnen worden en moet tandpasta onder een laag en cola onder een hoog BTW-tarief gaan vallen, terwijl dat nu andersom is. Kritische reflectie op de eigen voorstellen, dat zit er bij de boze ouderen niet in.
En zo krijg je dus een extreme aaneenschakeling van ouderengezeur. 50Plus wil huisartsen die zeven dagen per week geopend zijn, meer activiteiten voor bewoners van verpleeghuizen, geen dure reclamecampagnes van zorgverzekeraars, een programma om ouderen meer te laten bewegen, vergroening van wijken om vogels en vlinders aan te trekken, familie en mantelzorgers gratis laten parkeren, een vast aantal zitplaatsen voor ouderen in het openbaar vervoer, meer bankjes op treinstations, een publiekscampagne om op te staan voor ouderen in bus en tram, 112 bereikbaar via sms, samenwerking tussen publieke omroepen en uitgevers, een internetpaspoort om anoniem internetgebruik tegen te gaan, betere OV-verbindingen tussen de Randstad en trekpleisters zoals Giethoorn en concurrentie tussen gemeenten over paspoorttarieven.
Deze lijst is nog veel langer. Het probleem is duidelijk: waarom deze voorstellen bij elkaar passen en een congruent geheel zijn, is duister, behalve dat er “veel leuke dingen voor ouderen” in staan. Alleen aan het begin en het einde van het programma wordt een poging gedaan een centrale gedachtengang neer te zetten. Die luidt: meer doen voor ouderen want die zijn zielig. Maar dat is in ieder geval in financiële zin gewoonweg niet waar. En of ouderen zich echt druk maken over het hoge BTW-tarief voor tandpasta?
Elke partij weet waarom ze op aarde is, maar 50Plus lijkt aan zichzelf te twijfelen en schrijft daarom expliciet op waarom ze bestaat. Zo wordt het programma net een therapeutische sessie met het doel haar eigen bestaan te legitimeren: “De groene partijen leggen het accent op het milieu, de VVD komt vooral op voor de hogere inkomens en de Partij voor de Dieren let vooral op het welzijn van de dieren. 50PLUS legt in dit programma terecht de nadruk op de 50Plussers, omdat die de afgelopen jaren het meest hebben ingeleverd.”
Hoe noodzakelijk is het dat zo’n partij bestaat? 50Plus suggereert dat ouderen geen leven meer hebben als andere partijen aan de macht blijven. Ouderen hebben “alle reden om hun toekomst, met nog een keer een kabinet zonder 50Plus, met angst en beven tegemoet te zien.” 50Plus stelt dat “als het roer nu niet drastisch omgaat ook jongere generaties hetzelfde zal overkomen, maar dan in het kwadraat” (p.15). En dus: “Vandaar dat in een nieuw kabinet 50Plus noodzakelijk is. Omdat ouderen te lang niet zijn gehoord (…). Daarom moet 50Plus het kabinet in! Daarom moet 50Plus meer zetels behalen. Het kan!”
Nog steeds is een partij aan het woord wiens lijsttrekker zijn eigen personeel geen pensioen liet opbouwen. Een schone taak voor de journalistiek zeurende ouderen daar nog eens fijntjes aan te herinneren.
Chris Aalberts is komend half jaar de verkiezingsverslaggever van ThePostOnline. Ook deze journalistiek kost geld. Later deze week start daarom een crowdfundingactie voor dit nieuwe project. @chrisiserbij
