In de opiniepeiling van Maurice de Hond blijven de partijen deze week stabiel; er zijn geen verschuivingen in de zetelaantallen.
Bezien we de electorale ontwikkelingen in de Westerse wereld, dan zien we vrijwel overal een zelfde patroon. Of dat nu de verkiezingsuitslagen in Duitsland betreft, Spanje, Nederland of die van Donald Trump. Dat patroon wordt vaak genoemd “populistisch” of “anti-elitair”. Dat is een veel te simplistische beschrijving van wat er echt aan de hand is.
In de 20e eeuw zagen we vooral grote partijen, die min of meer homogene groepen uit de samenleving vertegenwoordigden. De verschuivingen van verkiezing tot verkiezing waren doorgaans beperkt. De naoorlogse generatie wisselde sneller van politieke voorkeur en naarmate die een groter deel van het electoraat is gaan uitmaken, zien we ook grotere verschuivingen tussen verkiezingen.
De demografische kenmerken die het best voorspellend waren voor de politieke voorkeur waren toen religie en welstand. Opvattingen en meningen over maatregelen werden doorgaans afgezet op een “links- rechts” schaal.
De groep die zich zorgen maakt over de financiële toekomst en vooral bedreigingen ziet, stemt op dit moment (pdf) voor 40 procent PVV en 21 procent SP of 50PLUS. De VVD scoort 9 procent en de rest 6 procent of lager. (De PvdA scoort bij die groep slechts 3 procent). Aan de andere kant van het spectrum “zij die zich geen zorgen maken om hun financiële toekomst en vooral kansen zien” scoort PV+SP+50PLUS slechts in totaal 13 procent. De VVD scoort dan 28 procent en D66 18 procent. GroenLinks, CDA en PvdA rond de 10 procent.
Bij veel vragen over actuele politieke zaken lijkt het er op dat de twee onderscheiden groepen in twee parallelle werelden verkeren. Niet alleen dus de wijze waarop ze tegen gebeurtenissen aankijken, maar ook de beoordeling van feiten, en de oplossingen die aanspreken, verschillen sterk tussen deze twee groepen. Er is ook een verschil in logica. Kijk bij voorbeeld maar met welke ongeloof door veel media en mensen uit het Democratische kamp tegen het verschijnsel Donald Trump aangekeken wordt. “Nu gaan zijn uitspraken hem veel stemmen kosten” wordt dan gezegd. Maar de aanhang van Trump vertoont een heel eigen gedrag met een eigen logica.
