Wie komen er in de Tweede Kamer en wie niet? Deze vraag ligt momenteel op het bord van de kandidaatstellingscommissies van de verschillende partijen. Zij bepalen wie een plek op de lijst krijgt, wie niet op de lijst komt en wat de volgorde van de kandidaten is. Voor de toekomstige samenstelling van de Tweede Kamer moeten we ons dus afvragen wie er in die commissies zitten. Het antwoord lijkt te zijn: mensen met een heel sterk partijnetwerk, die allerlei partijpolitieke functies hebben vervuld en als het ware met de partij vergroeid zijn. De blik van buitenstaanders is er niet bij.
Laten we kijken hoe de PvdA haar kandidaatstellingscommissie heeft samengesteld. Max van den Berg is voorzitter. Hij was Commissaris van de Koning in Groningen en zat o.a. in het Europees Parlement. Bij hem is vooral de vraag welke PvdA-functie hij nog niet vervuld heeft. De commissie heeft twee vice-voorzitters: Jet de Ranitz, de baas van Hogeschool InHolland die ooit in het partijbestuur van de PvdA zat, en Hans Andersson, een bestuursadviseur die voorzitter van de VARA is geweest.
De samenstelling van de rest van de kandidaatstellingscommissie is zo eenvormig dat het eigenlijk te saai is op te schrijven wie dit zijn en welke functies ze hebben. Daarom een ingekorte versie, want de meeste namen vervulden meer functies binnen de PvdA dan hieronder worden vermeld. De leden lijken onderling aanzienlijk op elkaar: FNV’er Gery de Boer die tevens commissielid is in Amsterdam Oost; Sicko Heldoorn, burgemeester van Dantumadeel en Douwe Hoogland, provinciale statenlid.
De lijst is lang. In de commissie zitten verder Ralf Krewinkel, burgemeester van Heerlen; Songul Mutluer, ambtenaar en raadslid in Zaanstad; Bert Otten, een adviseur en oud-partijbestuurder; Bob van Schuylenburch, docent en partijbestuurder; José Smits, adviseur en oud-Tweede Kamerlid; Wouter Struijk, partijbestuurder en fractievoorzitter in Nissewaard; Pauline van Viegen, adviseur en Statenlid in Utrecht, Ruud Vreeman, Eerste Kamerlid en oud-burgemeester van o.a. Tilburg; Wilna Wind, voormalig FNV-bestuurder en Marjolein de Wit-Greuter, Brabants vicevoorzitter en toezichthouder.
Hoe uniek is de PvdA? Helemaal niet uniek, zo blijkt, want elders gaat het ook zo. Bij GroenLinks is het bijvoorbeeld niet anders, want daar zitten een oud-partijvoorzitter, gedeputeerde, Eerste Kamerlid, oud-voorzitter van de jongerenclub, wethouder, oud-wethouder, oud-Tweede Kamerlid, oud-medewerker van de fractie en een partijbestuurder in de kandidatencommissie. De permanente scoutingscommissie van de VVD wordt eveneens door dit soort partijprominenten bevolkt.
‘Wat is het probleem eigenlijk?’ hoor je de partijbobo’s denken. Dat is vrij eenvoudig te illustreren met een voorstel van diezelfde PvdA van nog geen vijf jaar geleden. Toen was het plan om openbare lijsttrekkersverkiezingen te organiseren. Het idee was om niet alleen leden van de PvdA te laten stemmen, maar ook niet-leden. Zo zou kennelijk – in de visie van toen – de beste lijsttrekker worden gekozen. Een uiterst modern idee, maar men kwam er al snel op terug. “Er moest nog veel uitgewerkt worden aan dit idee”, meldde het ANP.
Zo ging het voorstel als een nachtkaars uit en werd er nooit meer iets van vernomen. In 2012 werd Diederik Samsom gewoon via een normale ledenraadpleging gekozen. Nu praten PvdA’ers weer over lijsttrekkersverkiezingen omdat Lodewijk Asscher misschien meedoet, maar niet over de mogelijkheid niet-leden een stem te geven. Zo’n verandering heeft ongetwijfeld ook nadelen, maar het lost wel een evident probleem van de huidige selectie op: de PvdA-Kamerfractie moet een afspiegeling zijn van haar kiezers en niet alleen van haar leden. Het is goed mogelijk dat de leden hele andere meningen hebben over wat goede politici zijn dan de partijbobo’s.
De kandidatencommissies zijn ongetwijfeld heel competent, ervaren, betrokken en actief, maar kunnen ze zich wel inleven in de positie van mensen die niet tot over hun oren in de PvdA zitten? De vraag stellen is hem beantwoorden. Waarom de PvdA het niet kan opbrengen om één persoon met de blik van een buitenstaander in die commissie te zetten, is een raadsel. Managementtheorie – en linkse mensen – beweren altijd dat diversiteit goed is. Maar diverse meningen over wat een goede kandidaat is, die zijn bij de PvdA niet welkom. Net als elders.
Rara hoe komt het dat de huidige PvdA-fractie vrijwel uitsluitend uit onbekende, grijze gezichten bestaat? En zou dat bij de volgende fractie anders zijn? U weet het antwoord.
Chris Aalberts is dit half jaar de verkiezingsverslaggever van ThePostOnline. Deze journalistiek is gratis te lezen maar kost wel degelijk geld. Doneer nu.
