Wie zijn de kandidaten voor de Tweede Kamer in maart 2017? Hoe word je Tweede Kamerlid? Elke week tot aan de Tweede Kamerverkiezingen gaat uw interviewer op bezoek bij diegenen op wie u in maart kunt stemmen. In de eerste aflevering: Frank Futselaar (37), de nummer elf van de SP. Als de peilingen waarheid worden, zit Frank over een half jaar in het parlement.
De ene partij is sneller met het maken van de kandidatenlijst dan de andere. De SP is vroeg: eind augustus presenteerde de partij een naar eigen zeggen “aanvallende lijst met ervaring en nieuw elan”. Hoe zit dat met Frank, die als nieuweling binnenkomt op plaats elf? Uw interviewer spreekt hem in het gemeentehuis van Zwolle, de gemeente waar Frank voorzitter is van de vijfkoppige SP-fractie. Hij is weliswaar onbekend bij het grote publiek, maar niet bij de SP. Daar is hij eerder een oude bekende.
Ruim vijftien jaar geleden werd Frank lid van de SP. Hij groeide op in Groningen in een onderwijzersgezin. Hij studeerde er geschiedenis en zo waren “de randvoorwaarden om ergens aan de linkerkant terecht te komen vrij strak.” Frank twijfelde tussen GroenLinks en de SP. De PvdA vond hij op voorhand te regentesk: “wethouders zeiden dat ze zich een moderne regent vonden.” Het was de tijd van de Paarse kabinetten. Volgens Frank werd er te veel geliberaliseerd. GroenLinks was voor het bombarderen van Servië tijdens de Kosovo-oorlog. “Daarom liep ik bij de SP naar binnen.”
Er waren meer redenen om voor die keuze. Frank was bestuurslid van de Groninger Studentenbond. Daar waren velen lid van GroenLinks. Zo zat hij in het bestuur met het huidige GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman. “Het was een leuke tijd en af en toe deden we weleens wat nuttigs,” legt Frank uit. “Men was er vergaderziek: notulen moesten punt voor punt worden bijgewerkt. Het kon tot middenin de nacht duren.” Frank praatte met iemand van de SP en de partij bleek “liever een afsprakenlijstje te maken en vervolgens iets concreets te gaan doen.”
Het was de tijd dat de SP vijf zetels in de Tweede Kamer had. In de Groningse gemeenteraad had de partij er een of twee, herinnert Frank zich. Hij werd lid omdat hij vond dat “dingen beter moesten”. Hij noemt dat “de algemene socialistische geest”. Zo vindt Frank dat het Openbaar Vervoer in overheidshanden moet zijn. “Ik geloof in marktwerking mits…” zegt Frank. Privatisering mag alleen als er concurrentie mogelijk is en als het publieke belang niet in het gedrang komt. Openbaar vervoer en energienetwerken moeten volgens hem daarom van de overheid blijven. Energiemaatschappijen zijn “een grijs geval”.
“Hoe begon je carrière in de SP?” wil uw interviewer weten. Frank stribbelt tegen want hij wil zijn loopbaan binnen de SP geen “carrière” noemen. “Het gaat immers om de idealen”, voegt hij toe. Frank zat ooit in een kerngroep in Groningen voor “mensen die meepraten maar niet in het afdelingsbestuur willen”. Zijn toenmalige vriendin zat er ook in. “We deden iets met huisvesting. Zo’n typische SP-actie om de wijk in te trekken.” Er bleek iets mis met de CV-ketels. De SP stelde het aan de orde bij de woningcorporatie. Als die niet luisterde maakte de SP stampij.
Frank: “Dit is een werkwijze die belachelijk te maken is, maar het werkt best wel goed.” Mensen praten graag over hun eigen buurt en de SP hoort nieuwe dingen die andere partijen niet weten. In 2003 kandideerde Frank zich voor het Europees Parlement. “Ik wilde kijken hoe ver ik zou komen.” Hij dacht op plaats 23 te komen, maar kreeg plaats vijf: “ik bleek kennelijk geen volstrekte idioot te zijn,” grapt hij. Frank had zich wel voorbereid, maar wist niet meer van Europa dan veel gewone mensen.
Een paar maanden later werkte Frank voor SP-Europarlementariër Kartika Liotard. Hij woonde vier jaar in België en had als belangrijke taak ervoor te zorgen dat de SP in Brussel niet verkeerd stemde. Toen wilde hij weg: “als ik nog vijf jaar voor de SP werk, ga ik nooit meer ergens anders werken”, dacht hij. Brussel ging hem tegenstaan: je kunt er niet met gewone mensen over praten. Frank solliciteerde als ‘beleidsmedewerker landelijk gebied’ bij de provincie Overijssel. Dit was in Brussel ook al zijn onderwerp. Hij ging gemeenten uitleggen dat ze om provinciale subsidie te krijgen iets anders moesten doen dan wat ze zelf wilden. Frank vond de baan een demotiverende ervaring.
Toen ging het snel. In 2009 stond hij weer op de lijst voor het Europees Parlement, maar was hij op eigen verzoek onverkiesbaar. Frank werd in 2010 gemeenteraadslid in Zwolle en in 2011 Statenlid in Overijssel. Hij was daar net gestopt als beleidsmedewerker. In Overijssel werd hij fractievoorzitter en dat is hij in Zwolle nu ook. Na één periode in de provincie vond hij het daar wel welletjes. Hij werd in Zwolle fractievoorzitter nadat Tjitske Siderius opstapte om Tweede Kamerlid te worden. Zij wil inmiddels weg uit Den Haag. Frank had zijn hoge notering niet verwacht.
“Wat maakt Frank zo bijzonder?” wil uw interviewer weten. Frank – die zich sowieso twijfelend uitdrukt – heeft het zichtbaar moeilijk met die vraag. De SP deed in Zwolle onderzoek naar een probleemwijk. Het buurtonderzoek leverde het idee op een tijdelijke politiepost in een leegstaand huis te zetten. Die kwam er. In de gemeente kun je maar kleine dingen bereiken, zegt Frank. De marges zijn smal. Voorstellen als “mantelzorgers krijgen een klein geldbedragje per jaar”, zijn vaak het hoogst haalbare. In de provinciale staten is het volgens Frank allemaal nog erger.
Op de drempel van het Kamerlidmaatschap wil Frank meer geld voor onderwijs. Hij werkt momenteel zelf in het HBO. “Alle partijen zeggen altijd dat onderwijs belangrijk is maar bij onderhandelingen is het altijd een ondergeschoven kindje.” Er moet volgens Frank vooral geld naar het MBO: kleinere klassen en docenten beter betalen. In het HBO kan het ook beter, weet Frank uit eigen ervaring, maar de nood is daar minder hoog dan in het MBO, waar het werk veel zwaarder is.
Frank is een van een grote groep SP-leden die door de partij gevraagd werd na te denken over het Kamerlidmaatschap. Hij kreeg een gesprek van drie kwartier met de kandidatencommissie. Hij denkt dat hij door zijn brede achtergrond op de lijst kwam. Hij is bovendien “geen a-typische SP’er”. Veel namen boven hem hebben een profiel in sociale zaken en gezondheidszorg. Hij denkt dat anderen hem kenschetsen als iemand met veel humor. Bescheiden is hij ook: “Ik kan niet zoveel maar ik kan redelijk praten en ik heb een beetje verstand van politiek.”
Chris Aalberts (ChrisIsErbij) is dit half jaar de verkiezingsverslaggever van ThePostOnline. Deze journalistiek is gratis te lezen maar kost wel degelijk geld. Doneer nu.
