Burgerparticipatie. Het ligt de meeste volksvertegenwoordigers, bestuurders én inwoners in de mond bestorven. De oplossing voor al het Kwaad. Als mensen maar meepraten en meebeslissen, dan wordt alles beter. Maar heeft de burger dan altijd gelijk? Het antwoord is nee.
Draagvlak, empoweren, doe-democratie, co-creatie, crowdsourcen, inwoners in positie brengen of (nog erger) in hun kracht zetten…. Met deze woorden heb je binnen no-time BINGO! in de Raadstaalbingo.
Wij Hollanders houden van overleg. Consensus, héérlijk. Alle neuzen dezelfde kant op, de schouders eronder en samen een dijk bouwen en een stuk grond op de zee buit maken. Maar ja, wat nou als je mensen niet ‘bij elkaar’ krijgt? Als de één een autovrije binnenstad wil en de ander meer gratis parkeerplaatsen, want dat trekt bezoekers? Of als je liefhebbers van zondagsrust in lijn moet brengen met mensen die het juist heerlijk vinden om op zondagochtend vers brood te (ver)kopen?
Weifelende bestuurders die kool en geit willen sparen pakken hun verantwoordelijkheid niet en scheppen geen duidelijkheid. Een helder ‘neen’ is moeilijk en helemaal niet gezellig. Maar daardoor groeit het gevoel dat politici die niet volgzaam doen ‘wat (een bepaald gedeelte van) het volk wil’ sléchte volksvertegenwoordigers zijn. En dat is onzin.
Ik word stikchagrijnig van mensen die ‘achterkamertjespolitiek’, ‘zie je wel, ze luisteren niet!’, ‘inspraak is een farce’ of ‘nep-participatie’ beginnen te schreeuwen als zij hun zin niet krijgen. Ik heb nieuws voor deze mensen: meepraten (bijvoorbeeld door in te spreken) wil niet zeggen dat JIJ je zin krijgt. Ik luister aandachtig naar iedereen, maar ik maak mijn eigen afweging. Daarvoor ben ik gekozen en dat is mijn opdracht. Ik leg met alle plezier verantwoording af over de keuzes die ik maak en de besluiten die ik neem. Maar ik ben geen (onder)buikspreekpop.
Het enkele feit dat een idee van een inwoner komt, betekent niet automatisch dat iets een goed idee is. Het is ontzettend moeilijk om een persoonlijk belang oprecht en met enige afstand te bekijken, en dat ook nog eens af te wegen in de context van alle andere belangen. En zelfs al doe je dit, iets is nooit zwart-wit. Het gaat niet over eentjes en nulletjes. Het gaat over het leven zelf en over de overtuigingen waarmee je dat leven leeft. Een liberaal beziet de wereld nu eenmaal anders dan een socialist of een confessioneel. En dus valt de afweging van belangen anders uit, afhankelijk van wie hem maakt.
Besturen is een vak. Een goed politicus onderzoekt de verschillende belangen en maakt vervolgens een afweging. Dát is je taak. Op die taak ben je aanspreekbaar en af te rekenen. En nee is een uitstekend antwoord, mits je kunt onderbouwen waarom. Deze overtuiging is overigens waarom ik elke woensdagmiddag om 14u in het Hilversumse café de Jonge Haan zit en waarom van onze voltallige VVD-fractie de mailadressen, telefoonnummers en social media accounts op onze website staan.
Ik gooi er nog maar eens twee tegeltjeswijsheden in: ‘je moet slagers niet hun eigen vlees laten keuren’ en ‘zachte heelmeesters maken stinkende wonden’. Onder aan de streep komt het toch echt hier op neer: je kunt niet elke inwoner tevreden stellen. En het belang van één wijk of straat is niet altijd ook het beste voor de complete gemeente.
Zodra je een keuze maakt zullen er altijd ook mensen ontevreden zijn met de uitkomst. Totale consensus en eenheid bestaat alleen in sprookjesboeken. Of nee, eigenlijk zelfs daar niet. Het belang van de wolf blijft toch echt een andere dan dat van de biggetjes…
