“De kwaliteitspers verspreidt wel degelijk vooral het gedachtegoed van het establishment. En dat is omdat die voor een belangrijk deel zelf tot het establishment c.q. de intellectuele elite behoort, daaruit voortkomt, of er stiekem toe wil behoren. Vooral dat laatste is funest voor waarlijk kritische geesten.
Maar journalisten — mezelf incluis — hebben vaak al een moreel oordeel over iemand klaar zonder zelf ooit in diens situatie te hebben gezeten. Iemand die al zijn hele leven Zwarte Piet speelt, is niet gelijk een racist. Datzelfde geldt ook voor iemand die zich verzet tegen de komst van een asielzoekerscentrum in zijn dorp of straat.
Het zit ’m al in het veelvuldige gebruik van de term ‘onderbuik’. Mensen die kunnen varen op een buikgevoel worden in de managementlectuur gezien als personen met een goed ontwikkeld instinct. Zodra er over de instincten van burgers wordt gesproken, gaat het ineens over de onderbuik — want het zijn ‘lage’ instincten.
Het interview met de populaire schrijver en voormalig journalist Geert Mak dat afgelopen weekeinde in het Belgische dagblad De Standaard verscheen, is wat mij betreft exemplarisch voor de houding van een groot deel van de MSM.
Mak beseft met al zijn empathische vermogens echter niet dat bevoogdende teksten mensen juist tot razernij kunnen brengen, zeker als daar ergens ook nog ene meneer Hitler bij wordt gehaald. Gefundenes Fressen voor bloggers als Bert Brussen van The Post Online. En omdat deze denkfout in Nederland nu al meer dan 16 jaar wordt gemaakt, zou je kunnen zeggen dat Mak een nogal vlakke leercurve heeft. Daar hebben meer mensen in de mainstream media last van.
Geert Mak kan het heel dom vinden, maar ik vind het niet gek dat mensen boos worden als ze doorkrijgen dat ze door het establishment worden geflest — en dat daar in de journalistiek bijna geen haan naar kraait.
Ik kan me daarom vrij aardig inleven in de verontwaardiging van iemand die er met een vermanende vinger op wordt gewezen dat boos worden dom is. En mede om die reden is het voor mij heel goed voorstelbaar dat veel mensen het vertrouwen in de journalistiek verliezen en tot de conclusie komen dat de mainstream media, de MSM, ze gestolen kunnen worden. Ze zien, scherper dan veel journalisten, hoezeer journalistiek onderdeel is geworden van de machtsuitoefening.”
Ultraveelschrijver Eric Smit, koning van de long read en oprichter van Follow The Money, gedraagt zich graag als klassiek-kwaliteitsjournalistieke populistenbasher. Maar tegelijk beseft hij evengoed dat populisten met hun onderbuik niet consequent arrogant kunnen worden weggezet door de zelfbenoemde ‘kwaliteitsjournalistiek’ om de doodeenvoudige reden dat burgers uitsluitend van de journalistiek wegjagen gegarandeerd ook het einde gaat betekenen van diezelfde kwaliteitsjournalistiek.
Tijd voor journalistieke introspectie kortom. Waar de meeste journalisten doorgaans niet zo heel erg goed in zijn maar Eric Smit dan gelukkig weer wel.
Absolute aanrader voor iedereen die het, sinds de winst van Trump opnieuw aangejaagde, debat over de elite, de journalistiek en de boze burger aan de overzijde van de fatsoenskloof volgt.
