Prognoses zijn een gepasseerd station geworden. De verkiezing van Trump was niet voorspeld en evenmin de winst van François Fillon in de voorverkiezingen van de Franse partij Les Républicains. Wat is hier gebeurd en wat zegt dit over de verkiezingen in Nederland van maart 2017?
Ik beperk mij tot de verkiezing van François Fillon, omdat dit het dichtst bij huis ligt. Tijdens de eerste voorverkiezingen op 20 november kwamen drie miljoen kiezers opdagen. In sommige stembureau’s in Parijs was er op het einde van de dag een tekort aan stembiljetten. Dit aantal van drie miljoen was ongehoord. Net zoals bij de socialistische partij zijn diegenen die komen kiezen in meerderheid mannen, 50-plussers, mensen uit de middenklasse en de burgerij en 80 procent hoort eerder bij het centrum. Vroeger was het stemgedrag van de bevolking vrij goed voorspelbaar. Nu is er over de gehele westerse wereld een beweging gaande, waarmee diegenen die prognoses maken geen raad weten. Vandaar de verrassende verkiezingsuitslagen.
De keuze van de leider door het volk wordt, in tegenstelling tot wat velen denken, niet zozeer bepaald door de media. Een verkeerde uitspraak of een onhandige houding in een tv-debat heeft geen grote invloed. Ook al hakken de media er op in. Nu is het veel meer de tijdgeest die de keuze van het volk bepaalt. Er is een mondiale beweging gaande waarbij de mensen zich terugtrekken in hun eigen identiteit. Velen zoeken hun heil bij de orthodoxie van hun religie of in nationalisme. De oorzaak van deze tijdgeest ligt in de diepe angsten en onzekerheden die leven onder de mensen. Dit heeft een domino-effect. Iedereen wordt erdoor besmet. Rationaliteit delft hier het onderspit op de emoties van het volk.
Om die reden is de keuze van de leider tegenwoordig niet meer gebaseerd op de capaciteiten van de politicus of op zijn gave om op de tv goed over te komen. De mensen willen nu een leider die antwoord biedt op die diepe angsten en onzekerheden, die de mensen zo hevig en vrijwel dagelijks beroeren. Eén dramatische terroristische aanslag en de politicus die het charisma heeft om het volk gerust te stellen en een perspectief te bieden, zal met overweldigende meerderheid winnen.
Terug naar de drie miljoen kiezers in Frankrijk. Waarom wil de meerderheid van hen François Fillon als toekomstige leider? Fillon is een praktiserend katholiek, die elk jaar op retraite gaat in de abdij van Solesmes. Hij komt uit voor zijn geloof. Hij is een van de weinige Europese politici die voortdurend bezig is met het trieste lot van de christenen in het Midden-Oosten. Vanuit zijn geloof is hij een man met een visie en hij communiceert het met overtuiging naar het publiek. De hedendaagse mens wil in de eerste plaats een visionair als leider. Iemand die vanuit een rotsvast geloof een toekomstbeeld schetst dat hoop biedt.
Welke conclusies kunnen we hieruit trekken? Ten eerste dat Geert Wilders nooit minister-president zal worden. Wilders is een moedig man die terecht wijst op de Apocalyps die ons te wachten staat als de islam zich meer en meer nestelt in Europa, maar hij is geen visionair en echt charisma mist hij. Om aan de angsten van de mensen tegemoet te komen, gaat het niet zozeer om ’minder, minder, minder’, maar om waar het ’meer’ voor moet staan. Ik kom daar zo meteen op terug.
Een tweede conclusie is dat partijen die een overtuigd christen als lijsttrekker hebben, het meest kans maken een overweldigende meerderheid te behalen. De argumentatie hiervoor is vrij simpel en volgens mij voor de hand liggend. De angst die nu echt leeft onder het volk is, laat ons er geen doekjes om winden, de islam. De onzekerheid van de mensen gaat vooral over solidariteit tussen rijk en arm, in de ziekenzorg en de ouderenzorg.
Een overtuigd christen zal met hand en tand het respect voor de medemens verdedigen, ook diegene van een ander geloof, ook degene die spot met zijn religie, ook diegene die zijn geloof afvallig is geworden. Een overtuigd christen zal, desnoods uit zijn eigen zak, er zorg voor dragen dat alle mensen menswaardig kunnen leven, met zelfrespect. Zo nodig zal hij zijn vrije tijd opofferen om de tekorten in de zorg te lenigen. Geen vakbond en geen ministerie van economische zaken zullen zoiets regelen.
Het charisma en de visie van de toekomstige leider van een prachtig land als Nederland, met een rijke christelijke geschiedenis, zal de mensen weer hoop geven om dit fundament te herstellen en te bewaken.