Het congres van de ChristenUnie is deze zaterdag volgeboekt. In een afgelegen conferentiecentrum in Nijkerk komen 650 leden bijeen. “We hebben mensen moeten teleurstellen,” klinkt het. In het midden van de plenaire zaal bevindt zich het podium. Daarachter nemen de kandidaten voor de Tweede Kamer plaats. Aan de andere drie zijden zitten de leden. De setting heeft enigszins de uitstraling van een moderne kerk en dat blijkt niet zo vreemd, want niet alleen is de ChristenUnie een christelijke partij, de bijeenkomst heeft daarnaast ook echte parallellen met een kerkdienst.
De voorzitter van de ChristenUnie, Piet Adema, heet ons welkom. Dit is in het bijzonder bedoeld voor de aanwezigen die geen partijlid zijn. Hij meldt dat er iemand van het hoofdbestuur van de SGP aanwezig is en iemand van de bisschoppenconferentie. Zo’n warm welkom past bij de ChristenUnie: uw verslaggever krijgt hoogstpersoonlijk koffie van de voorlichter. De partijvoorzitter geeft het woord aan een jonge vrouw – Ingrid – die de ochtend aan elkaar praat en vertelt ChristenUnie te stemmen om zo “haar geloof een stem te geven”. Dit geheel in lijn met de verkiezingsleus.
Eerst komen de kandidaten binnen. Dit gebeurt aanvankelijk in vijftallen. Echt belangrijk zijn deze eerste kandidaten niet, want foto’s worden niet getoond en hun namen worden in sneltreinvaart opgelezen. Vanaf plaats elf komen de kandidaten een voor een naar voren. Ingrid verklapt alvast dat er geen amendementen zijn aangevraagd en dat de kandidatenlijst dus eigenlijk al definitief is. Voordat we meer te weten komen over de kandidaten, is er een overdenking door Jurjen ten Brinke. “Een dominee die geloof tastbaar maakt,” meldt Ingrid.
Wat volgt is een soort preek op basis van het verhaal van Paulus. Ten Brinke gaat in op Handelingen 27, vanaf vers 21. De tekst wordt megagroot op de muur geprojecteerd. De boodschap is dat het altijd goed komt. Na Ten Brinke krijgen we zang van Kinga Bán, een ongeneeslijk zieke zangeres die in de christelijke gemeenschap kennelijk bekendheid geniet en werkelijk de sterren van de hemel zingt. Vervolgens is er gebed en komt zanger Matthijn Buwalda langs. Hij heeft zijn gitaar meegenomen en toert daarmee door het land.
Dan zingen Kinga en Matthijn samen een lied. Kinga blijkt fan van Matthijn, die grapt dat als Kinga zingt hij beter stil kan zijn. De enthousiasmerende meezinger Vuur wordt vlak voor het einde afgebroken voor instructies, want iedereen moet het refrein meezingen. Matthijn: “Ik ben evangelisch opgevoed, er zit veel herhaling in.” Iedereen zingt enthousiast mee.
Meerdere kandidaten worden aan de zaal voorgesteld. We leren dat de nummer 50 – Orlando Bottenbley – voorgaat bij de baptistengemeente in Drachten. Hij klaagt over het egoïsme in de samenleving. Mensen aanvaarden elkaar niet en hebben elkaar niet lief. De nummer 40 is een voormalige vluchteling uit Iran. Op 37 staat Dico Baars, die met 22 jaar de jongste op de lijst is en ChristenUnie-raadslid in de gemeente Zederik (bij Leerdam). Hij blijkt ook nog een aardig riedeltje op de piano te kunnen spelen. Al deze kandidaten vertellen hoe ze “geloof een stem geven”. Applaus.
Ingrid slaat vervolgens dertig kandidaten over om uit te komen bij de nummer zeven: Don Ceder, die onlangs al bij ThePostOnline werd geïnterviewd. Ingrid noemt hem “een hippe jonge man”. Hij wil mensen helpen die worden vergeten, meldt Ceder. Hij doet dat als advocaat maar ook vanuit zijn kerk. De nummer zes is Stieneke van der Graaf, die al tien jaar in de provinciale staten van Groningen blijkt te zitten en gedreven wordt door het onrecht in de wereld, of dit nu aardbevingsslachtoffers in Appingedam zijn of misbruikte vrouwen in vluchtelingenkampen.
De nummers vijf tot en met twee mogen een voor een op het podium komen. Ze hoeven niets te zeggen want Ingrid meldt uitgebreid waarom zij zo goed zijn. De lijst wordt met luid applaus goedgekeurd. De nummer twee, Carola Schouten, steekt de loftrompet over lijsttrekker Gertjan Segers, die onder nog meer applaus binnenkomt. De leden gaan staan en zingen een lied. Uw verslaggever is onvoldoende bijbelvast om te bepalen of dat lied de zegen is, of dat ze om de zegen vragen.
Segers vertelt over het wantrouwen in het land en de angst. Een evangelist uit de Utrechtse wijk Kanaleneiland reikt moslims de hand maar tegelijk wordt zijn kerk bedreigd. De islam brengt zo geen vrede, meldt Segers. Mensen die ontevreden zijn hebben volgens hem vaak reële problemen: iemand die als enige in de portiek Nederlands spreekt, praat niet uit de onderbuik. Nederland moet zijn christelijke wortels weer erkennen en christelijke waarden koesteren, denkt Segers. Die moeten nieuwkomers dan ook leren: “een naaste ben je altijd, een medeburger niet.”
Segers houdt een verhaal over eenverdieners die financieel moeten worden ontzien. Ouderen moeten een volwaardige plaats in de maatschappij hebben en dus is de discussie over voltooid leven volgens Segers “huiveringwekkend”: “Wij willen geen stervensbegeleiders maar levensbegeleiders.” Er moet een maatschappelijke dienstplicht komen en er mag geen “boete” staan op mantelzorg. “Wij zien de angst en zaaien hoop,” aldus Segers. Staande ovatie. Er vallen glimmende slierten en andere rotzooi naar beneden. Segers heeft net gemeld dat de ChristenUnie groener is dan GroenLinks.
Uw verslaggever zit toevallig naast een camera-opstelling van de NOS, wiens verslaggever het congres op video samenvat (na 14.10). Zijn samenvatting is: de ChristenUnie denkt dat de christelijke normen en waarden onder druk staan, wil die verdedigen en maakt zich zorgen over o.a. de discussie over voltooid leven. Pas bij het aanschouwen van deze hele congresdag blijkt hoe oppervlakkig de NOS zo’n congres verslaat. Want dat de ChristenUnie voor christelijke waarden en tegen het zelfgekozen levenseinde is, dat wist iedereen natuurlijk al.
Een betere omschrijving is dat het ChristenUnie-congres lijkt op de EO-jongerendag: muziek, het woord van God en veel gemoedelijke consensus vormen de basis. Deze uiterst vriendelijke mensen ontlenen hun waarden aan een vrij streng christendom waar geen duidelijk label op te plakken valt: bij de ChristenUnie komen heel veel verschillende soorten christenen samen. Hun overeenkomsten zijn echter groter dan hun verschillen: de consensus over de koers is hier zo groot dat amendementen vrijwel geen debat opleveren. Vaste waarden vormen hier het credo. Een vleugje evangelisatie maakt het compleet.
