Wie zijn de kandidaten voor de Tweede Kamer in maart 2017? Hoe word je Tweede Kamerlid? Elke week tot aan de Tweede Kamerverkiezingen gaat uw interviewer op bezoek bij diegenen op wie u in maart kunt stemmen. In de elfde aflevering: Eelco Keij (39), die bij D66 op een onverkiesbare 39e plaats staat. Hij voert een voor velen onzichtbare voorkeurscampagne onder Nederlanders in het buitenland. Volgens Eelco is dit een door politici vergeten groep van 800.000 tot 1.2 miljoen mensen waarvan een half miljoen kiesgerechtigden. Dat staat gelijk aan acht Kamerzetels. “De meeste parlementariërs snappen deze problematiek gewoon niet.”
Verhalen over de problemen van Nederlanders in het buitenland halen de krant niet, vertelt Eelco. Een voorbeeld is een Nederlandse vrouw die in Egypte in het toerisme ging werken. Na de Arabische Lente stortte daar de hele toerisme-sector in: “Ze verloor haar baan en toen heeft ze twee hele grote fouten begaan. Ze heeft haar visum niet laten verlengen in Egypte. Ze is dus illegaal in dat land. Maar ze heeft ook haar paspoort niet verlengd. Het komt erop neer dat zij aan de Nederlandse overheid moet bewijzen dat ze geen Egyptische is geworden.”
Kun je je Nederlanderschap op deze manier verliezen? wil uw interviewer weten. Eelco vertelt dat heel veel mensen dit niet weten en ook niet begrijpen. Het idee dat je in Nederland in de administratie staat en dat je altijd erkend zult worden als Nederlander is onjuist. Eelco: “Als je de Donald Duck laat verlopen krijg je een waarschuwing, maar als je je Nederlanderschap laat verlopen niet.”
Moet zo’n vrouw zich niet beter informeren? vraagt uw interviewer zich af. Eelco denkt dat je een “basale onderzoeksplicht” hebt, maar volgens hem kun je het mensen niet kwalijk nemen dat ze niet weten wat voor bureaucratische nachtmerrie hen wacht op het moment dat ze één fout maken: “De Nederlandse wet zegt: je bent uit eigen beweging naar dat land gegaan, u bent nu uw Nederlanderschap kwijt.”
Uw interviewer herinnert zich de discussie over het afpakken van het Nederlanderschap bij Syrië-gangers. Dat is volgens Eelco iets heel anders: “Dat kan alleen bij mensen die twee nationaliteiten hebben, want je kunt niet stateloos worden.”
De vrouw uit Egypte reist komende week na Eelco’s bemoeienis toch met een nooddocument naar Nederland. In dit geval een happy ending dus. Reden om de wet te veranderen? Eelco: “Er is een rijkswet op het Nederlanderschap. Die ademt een negentiende eeuwse geest. Alleen Oostenrijk en Nederland verzetten zich in Europa tegen een dubbele nationaliteit. Mensen nemen om praktische redenen die andere nationaliteit aan, bijvoorbeeld omdat ze anders geen huis kunnen kopen. Pas als je je paspoort komt verlengen bij het consulaat hoor je dan dat je geen Nederlander meer bent.”
Eelco heeft wel meer thema’s over Nederlanders in het buitenland. Zijn belangrijkste punt is algemeen: de problemen van Nederlanders in het buitenland op de politieke agenda krijgen. Volgens Eelco hebben deze Nederlanders een enorme economische waarde voor Nederland: “Macro-economisch leveren deze mensen ons gewoon geld op, dus die moet je niet buitensluiten.”
Eelco: “Dit gaat ook over het visum-werkprobleem van partners, de inkrimping van Nederlandse consulaten waardoor je duizenden kilometers moet reizen om je paspoort op te halen, DigiD aanvragen in het buitenland kan niet, Nederlands onderwijs in het buitenland en pensioenkwesties.” Eelco werkte tien jaar in New York en trouwde een Amerikaanse. Hij wilde Amerikaan worden vanwege zijn kinderen: “Ik heb uitgezocht of ik ook Nederlander kon blijven. Ik viel onder een uitzondering.”
Eelco heeft nog wat werk in zijn eigen partij te doen, denkt uw interviewer, want hij is met plaats 39 zwaar onverkiesbaar. Dat zegt iets over hoe belangrijk D66 dit onderwerp vindt. Eelco: “Daarom voer ik een voorkeurscampagne. Ik heb een jaar gelobbyd om punten voor Nederlanders in het buitenland in het verkiezingsprogramma van D66 te krijgen. Die zijn op heel veel punten geaccepteerd, dus daar ben ik blij mee. De enige andere partij die iets over Nederlanders in het buitenland zegt is 50Plus. De rest zegt er helemaal niets over.”
“Er zijn aanbevelingsbrieven voor mij binnengekomen bij de kandidatencommissie,” meldt Eelco: “Ook VVD’ers en PvdA’ers hebben die geschreven. Zij zeiden dat ze als ik op een verkiesbare plaats zou staan op D66 zouden gaan stemmen. Mijn boodschap is kennelijk toch niet voldoende overgekomen. Bovendien ben ik een relatieve outsider. Ik ben pas weer anderhalf jaar in Nederland dus niet iedereen kent mij. Bovendien is het onderwerp waar ik voor vecht partij-overstijgend. Het gaat om de achterban van alle partijen, niet alleen die van D66.”
Uw interviewer denkt dat Eelco’s lage plaats ook een diskwalificatie van het onderwerp op zich is. “Het is in ieder geval geen kwalificatie,” denkt Eelco: “Ik zit op 120 van dit soort Facebook-groepen en daar gaat het over deze problemen. Geen parlementariër heeft het in de gaten. Ik heb voor mijn campagne 4.000 euro binnengehaald in twee weken en vijftien vrijwilligers uit zes landen voeren nu op de achtergrond campagne voor me. Twee Nederlanders uit Sidney bouwen mijn website.” Deze is inmiddels klaar.
Eelco heeft 16.000 voorkeursstemmen nodig om in de Kamer te komen: “Het is haalbaar. Dit aantal voelt niet als irreëel. Er stemmen maar 50.000 mensen in het buitenland van de half miljoen. Ze moeten door het papierwerk heen. Je moet je actief registreren. Dat kan tot 1 februari. Op 2 februari zijn ze te laat.” Ook dit wil hij veranderen: “Het stemproces voor Nederlanders in het buitenland is rommelig en ongelijkwaardig aan dat van Nederlanders in Nederland. In de week voor de verkiezingen leeft de campagne het meest, maar in het buitenland moet men het formulier op papier terugsturen worden met de post. In veel landen werkt de post zeer langzaam.”
Eelco: “Ik denk dat ik een significant aantal voorkeursstemmen nodig heb om te laten zien aan D66 en aan andere partijen dat dit veel mensen betreft. Er is internet, er zijn meer cross-connecties met het buitenland, er zijn meer mensen die kort emigreren en dan weer terugkomen en dus krijg je een nieuw soort emigrant.” De politiek moet nog aan die situatie wennen en dat is een langzaam proces: “De meeste parlementariërs hebben zelf niet lange tijd in het buitenland gewoond, die snappen deze problematiek gewoon niet.”
