De Duitse Minister van Justitie Heiko Maas zei afgelopen zaterdag in de Süddeitsche Zeitung dat hij wil onderzoeken of het mogelijk is om Facebook te beboeten voor ‘nepnieuws’. Ook SPD-fractieleider Thomas Opperman wil dit graag, zo tekent Der Spiegel op. Facebook zou een boete van maar liefst 500.000 euro moeten krijgen als een fake nieuwsbericht langer dan 24 uur op het sociale netwerk blijft staan.
Hoe handhavers gaan bepalen wat nepnieuws is, is vooralsnog niet duidelijk. Het is namelijk lastig te bepalen wat nepnieuws precies inhoudt. Is het verspreiden van een complottheorie nepnieuws? En de vele berichten over allerlei kwakzalverij en antivaccinatie, worden die ook aangepakt? Of is dit een instrument om onwelgevallige interpretaties van feiten te censureren? En hoe zit het met leugenachtige statistieken die de vluchtelingenstroom ten onrechte positief afschilderen? En berichten van politici die stellen dat er beslist geen terroristen in de vluchtelingenstroom meereizen, en later in het ongelijk worden gesteld?
Maar het wordt nog enger. De voorgestelde wetgeving, waarover volgens Opperman binnen de regeringscoalitie al een akkoord is en die en snel in werking zal treden, zal ook ‘haatzaaien’ gaan bestraffen. We weten hoe dat in Nederland gaat: mensen die in beschaafde bewoordingen aangeven te protesteren tegen de komst van een AZC, krijgen de politie aan huis. Terwijl anti-westerse denkbeelden, juichen na aanslagen en gierend antisemitisme op Facebook volkomen zonder gevolgen blijven. Er is alle reden om aan te nemen dat dit in het nog veel politiek correctere Duitsland niet anders zal zijn.
Vooral ook omdat Angela Merkel het wegzakken in de peilingen van haar CDU mede wijt aan ‘valse’ Facebookberichten. De opkomst van onder andere Alternative für Deutschland (AfD) is volgens haar ook al de schuld van Facebook. En niet van haar eigen catastrofale vluchtelingenbeleid. De ironie van het verwijt dat mensen, die door internet juist een breder nieuwsaanbod consumeren dan ooit tevoren, door social media een onwenselijke tunnelvisie kweken, ontgaat de Bondskanselier. AfD wordt in de oude media overwegend afgebrand en het is natuurlijk niet de bedoeling dat ‘foute’ politici zomaar mensen bereiken via internet en social media. Oftewel: Merkel is de controle op de media kwijt en dat zint haar niet.
Daarom dus forse boetes voor Facebook als zij onwelgevallig nieuws, onzin, onjuistheden en hate speech niet tijdig verwijderen. En een overheid die gaat bepalen wat dan wél en wat niet onwelgevallig nieuws, onzin, onjuistheden en hate speech is. Wat kan er in ‘s hemelsnaam fout gaan met zo’n systeem?
