En de mensen maar denken dat cabaretier Guido Weijers fan is van de Partij voor de Dieren. Dat is zaterdagmiddag in Utrecht opeens niet meer zo want Guido praat het programma van MeetupXL aan elkaar: een bijeenkomst met Jesse Klaver na afloop van het GroenLinks-congres. Guido maakt grapjes: de leden moeten hun handen warm wrijven en ze vervolgens in het kruis van hun buurman leggen. Als Guido vindt dat hij onvoldoende wordt toegejuicht, komt hij gewoon nog een tweede keer op.
Dan komt Massi. Hij is rapper. De ervaring leert dat partijbijeenkomsten zelden opfleuren van rappers, maar Massi rapt over vluchtelingen en de GroenLinks-leden klappen enthousiast mee. Humor heeft Massi ook: de onbekende rapper meldt dat dit met 3000 bezoekers weliswaar het grootste GroenLinks-congres ooit is, maar dat het ook zijn kleinste publiek ooit is. Niet veel later staat er nog een rapduo op het programma. De GroenLinks-leden gooien wederom hun handjes in de lucht.
Lotte komt vertellen dat ze de wereld wil verbeteren. Ze probeert ons te verleiden “apptivist” te worden. Dit houdt in dat GroenLinks je via Whatsapp allerlei berichtjes kan sturen. Lotte wil dat we meteen een mooi gemaakte YouTube-video delen. “Gefeliciteerd, jullie zijn nu allemaal apptivist!” roept ze. Ze denkt dat GroenLinks “niet meer te stoppen is.”
Ook Femke Halsema komt iets zeggen. Dat is bijzonder, want ze heeft zes jaar haar gezicht niet op congressen laten zien. In haar boek Pluche kunnen we lezen dat ze haar opvolgers niet voor de voeten wilde lopen. Vandaag is ze toch ingegaan op de uitnodiging van Jesse Klaver. Ze analyseert de situatie in het land en constateert dat er veel hoop is, dat er ook zorgen zijn, dat niemand iets aan cynisme heeft en dat GroenLinks dit alles heel goed begrijpt. Ze meldt dat er door Jesse veel energie is losgekomen en kondigt hem aan. Applaus.
Dan komt Guido Weijers weer op, want hij moet nog wat positieve GroenLinks-tekstjes van zijn mobiele telefoon oplezen. Deze voorleessessie – die duidelijk recht uit het hart van Guido komt – wordt getoond op twee megagrote schermen.
Het teken dat Jesse Klaver binnen gaat komen is altijd hetzelfde: de Black Eyed Peas beginnen te spelen. Jesse komt op als ware hij een popster: iedereen klapt, joelt en gaat staan. Jesse heeft vooral een boodschap over het opkomende rechtspopulisme. Jesse praatte onlangs met mensen die niet meer op linkse partijen stemmen en naar de PVV zijn overgestapt. Ze hebben volgens Jesse logische zorgen zoals wachtlijsten op de woningmarkt en slechte zorg.
Jesse begint de zaal retorische vragen te stellen. Wiens schuld is dit eigenlijk? Waren de Paarse kabinetten of de vluchtelingen de veroorzaker van het economisme? Is slechte zorg het product van marktwerking of van de islam? Als je er economisch niet op vooruit gaat, komt dat door loonmatiging of door Marokkanen? GroenLinks wil volgens hem geen zondebokken, maar oplossingen. Het populisme heeft gelukkig ook een omgekeerd gevolg, denkt Jesse: er kwamen in een maand tijd 800 GroenLinks-leden bij.
Populisme is een ziekte en die moet je bestrijden, denkt Jesse. Daarom komt GroenLinks met allerlei sociaal-economische plannen zoals het dichten van de kloof tussen arm en rijk en geen eigen risico in de zorg. GroenLinks wil meer geld uitgeven aan zorg omdat we nu eenmaal allemaal ouder worden. Naast links, wil de partij ook groen zijn en het klimaatprobleem aanpakken. Meer windmolens en zonnepanelen dus. Jesse meldt dat multinationals die naar Nederland komen om belasting te ontwijken wat hem betreft het land uit moeten.
Jesse heeft voor één probleem geen oplossing: Syrië. Na deze woorden valt een ietwat gestudeerde stilte in en even lijkt Jesse – wederom in close-up op twee enorme schermen – een traan te produceren. Jesse zal nooit accepteren dat wat in Syrië gebeurt normaal is, zegt hij. Linkse partijen moeten meer samenwerken en christelijke partijen moeten “eens naar links kijken”. Er is al te vaak gezegd dat een progressief kabinet er toch niet in zit. “We gaan geschiedenis schrijven op 15 maart!” roept Jesse en de zaal klapt de handen blauw. Daar hebben we de Black Eyed Peas weer.
Aan deze MeetupXL ging een partijcongres vooraf. Er was nieuws. GroenLinks vindt de oplossing van Mark Rutte voor de uitslag van het Oekraïne-referendum prima en wil meteen ook stoppen met referenda in het algemeen. Op Twitter begonnen allerlei mensen GroenLinks meteen voor rotte vis uit te maken. De vraag is waarom. Kiezers kunnen er bij de verkiezingen rekening mee houden dat GroenLinks geen referenda meer wil en niemand kan echt verbaasd zijn dat GroenLinks Rutte’s Oekraïne-oplossing steunt. GroenLinks was vanaf het begin al voor het Oekraïne-verdrag.
Dit soort nieuws mist de essentie van dit congres. Belangrijker is: GroenLinks benadrukt alleen sociaal-economische onderwerpen. Zelfs groene thema’s komen er bekaaid vanaf, klagen enkele leden. Over één soort thema’s gaat het helemaal niet: de vele culturele kwesties die juist door populisten zo prominent op de agenda staan als zwarte piet, asielzoekers, vrijheid van meningsuiting, directe democratie en de lange arm uit Turkije. Deze lijst is eindeloos maar Jesse zwijgt. Op sociaal-economische thema’s heeft GroenLinks naar eigen inschatting kennelijk het sterkste verhaal.
GroenLinks staat goed in de peilingen en dat wordt hier werkelijk de hele dag benadrukt. Maar de vraag is of het goed blijft gaan als sociaal-culturele thema’s straks de agenda blijken te bepalen.
