De NOS heeft aangekondigd zich ten aanzien van de weergave van de peilingen vooral te beperken tot de Peilingwijzer. O.a. met als argument dat pas na het bekend worden van 3 a 4 verschillende peilingen een goede indruk gegeven kan worden van de ontwikkelingen binnen het electoraat.
Hoe onjuist het argument is en welke implicatie deze keuze heeft laat ik hieronder zien. Vergelijk de onderstaande grafiek van de PeilingWijzer over het jaar 2016 met de grafiek hierboven die alleen is gebaseerd op Peil.nl Hierbij dient aangetekend te worden dat de Peilingwijzer op dit moment loopt tot eind november, dus een achterstand heeft van 2,5 week.
Als het patroon van de verschillende partijen bij de twee grafieken met elkaar worden vergeleken (pdf) dan zien we een grote overeenkomst. Dus veranderingen in de tijd die je in Peil.nl ziet zie je ook in de Peilingwijzer terug, maar dan met een achterstand van een aantal weken (op dit moment zijn dat bijna 3 weken). Maar er is nog iets anders aan de hand, dat het best te illustreren valt bij snelle verschuivingen in politieke voorkeur. En die maken we in de afgelopen weken mee rondom PVV en VVD. Een soort omvang van veranderingen die we ook tegenkomen in de weken voor de verkiezingen.
Laten we kijken wat de scores zijn van de 5 samenstellende peilingen van Peilingwijzer t.a.v. het verschil tussen PVV en VVD en de week waarin het gemeten werd. Hieronder de tabel met de cijfers.
De meest recente Peilingwijzer laat een verschuiving zien van 5 zetels in de verhouding PVV-VVD sinds week 42. Maar bij de 5 samenstellende peilingen zien we de volgende verschuivingen in deze periode tussen de eerste en laatste peiling: TNS Nipo = 14, Peil.nl = 13, Politieke Barometer =10, I&O Research =8 en EenVandaag = 3. Dus de verschuiving in de Peilingwijzer is fors lager dan de verschuivingen bij 4 van de 5 peilingen. Het rekenkundig gemiddelde van deze verschuivingen zou bijna 10 zijn, terwijl Peilingwijzer 5 zetel aangeeft.
Terwijl 4 van de 5 bureaus een bevestiging laten zien van de verschuiving die Peil.nl meldt (en die gestaag heeft laten zien sinds de verkiezing van Trump), toont de Peilingwijzer niet alleen geen recente cijfers, maar dempt om de een of andere reden het patroon dat 4 van de 5 bureaus laten zien. Ik denk dat de mensen die vervolgens via de NOS alleen de cijfers van Peilingwijzer vernemen, niet alleen met een forse vertraging de informatie krijgen, maar ook geen reëel beeld krijgen van de patronen die zich voltrekken.
Misschien zou juist omdat het de PVV betreft de les van Brexit en de verkiezing van Trump voor de NOS moeten zijn om ten aanzien van het weergeven van electorale bewegingen niet te conservatief te zijn.
