Het stormt en sneeuwt vrijdagavond in Nijmegen. Jesse Klaver maakt er een grapje over: een Canadese filmploeg volgt hem vandaag en hij was bang dat de zaal door de sneeuw niet vol zou zitten. De Canadezen konden maar moeilijk geloven dat Nederlanders vanwege deze in Canadese ogen minimale hoeveelheid sneeuw thuis zouden blijven.
Gelukkig voor Jesse zit de zaal van De Vereeniging vol. De partij benadrukt continu dit succes. Via sociale media wordt iedereen er uitgebreid op gewezen dat deze meetup massaal zal worden bezocht. De zaal is vrijwel geheel gevuld en het balkon voor de helft. Dat maakt dat er zeker 1200 mensen aanwezig zijn. “Truuske” komt op om ons welkom te heten. Ze meldt dat de campagne heel bijzonder is en dat ook deze avond heel bijzonder is. De twijfel in haar stem suggereert dat ze ook zichzelf van deze boodschap moet overtuigen.
Want zo werkt de GroenLinks-campagne: er is niet zozeer sprake van succes, het succes moet actief worden geproduceerd en geclaimd. Als de partij het succes niet claimt, kunnen potentiële stemmers niet zien dat GroenLinks aan de winnende hand is. Goede peilingen zijn daarvoor niet genoeg: de partij moet zelfvertrouwen uitstralen en het moet zichtbaar zijn dat velen enthousiast zijn over Jesse en zich voor GroenLinks willen inzetten. Truuske is zo’n vrijwilliger, net als “Lotte met de laptop”, die op het podium kijkersvragen aan Jesse mag oplezen.
Er zijn in de Vereeniging veel meer vrijwilligers: er lopen jongens en meisjes in strakke GroenLinks-T-shirts rond. Ze lijken meestal geen echte functie te hebben: de medewerkers van de Vereeniging melden de bezoekers op te passen met glaswerk. De GroenLinks-vrijwilligers zijn vooral druk met rondjes lopen, met elkaar praten en foto’s maken. Ook dit is belangrijk om het succes van GroenLinks te symboliseren: er bestaan vrijwilligers die de partij willen helpen en ze hebben er nog ontzettend veel lol in ook. We worden opgeroepen ook actief te worden.
Het succes van GroenLinks wordt hier tevens benadrukt door de bezoekers goed te instrueren. Er moet voldoende geklapt en gejoeld worden als iemand opkomt of een goed standpunt verwoordt. Vrijwel alle personen op het podium – of ze nu vrijwilliger, rapper of Kamer-kandidaat zijn – vragen na een matig applausje of het allemaal niet wat harder en enthousiaster kan. De zaal vol GroenLinks-fans volgt slaafs de instructies en maakt vervolgens een hoop lawaai. De enige keer dat het applaus niet overnieuw hoeft is als Jesse opkomt.
Het claimen van toekomstig succes blijkt een risicomijdende bezigheid. Hier dus geen verrassingen, of beter gezegd: deze meetup is vaak identiek aan de meetup die GroenLinks na haar partijcongres in december hield. Daar kwam een ex-vluchteling en ex-docent Nederlands het podium op om te rappen over “een partytent”. Zijn aanstekelijke rap over vluchtelingen is net als bij het partijcongres in Utrecht het meest swingende deel van de bijeenkomst. Net als natuurlijk de Black Eyed Peas die ook vandaag weer de intocht van Jesse begeleiden.
Net als in Utrecht mag cabaretier en oud-lijstduwer van de Partij voor de Dieren Guido Weijers de meetup aan elkaar praten en net als in Utrecht komt hij extreem onoprecht over door zowel de boodschap, kandidaten als kwaliteiten van GroenLinks van zijn mobieltje op te lezen. Het belangrijkste verschil met Utrecht is dat er in Nijmegen tijd is ingeruild voor een column door Kamerkandidaat Zihni Ozdil. Maar zelfs deze blinkt uit in risicomijdendheid: Zihni komt niet verder dan het opdreunen van een groot aantal bekende GroenLinks-standpunten. Als column kwalificeert het niet.
Ook de speech van Jesse zit vol standpunten die iedereen al kent: meer doen voor het klimaat, minder bureaucratie in de zorg, geen eigen risico, iedereen hoort erbij, vluchtelingen fatsoenlijk opvangen en inzetten op beter openbaar vervoer. Geen enkel moment doet Jesse een poging af te wijken van de standpunten die zich onder linkse burgers al hebben bewezen. Het laatste geregisseerde moment is als “Lotte met de laptop” kijkersvragen gaat stellen. Dit zijn uitsluitend vragen waar Jesse mooie sier mee kan maken: investeren in defensie betekent volgens Jesse meer ontwikkelingssamenwerking.
De hamvraag is: is cynisme over GroenLinks terecht? Deze zaal zit stampvol terwijl veel burgers met dit weer liever thuis waren gebleven. Het publiek is voor een politieke bijeenkomst ontzettend jong. Zeker de helft van de zaal zegt onder de dertig te zijn en de mensen van zestig jaar of ouder zijn op een paar handen te tellen. Velen zijn geen GroenLinks-lid maar wel sympathisant. Geen andere partij spreekt momenteel zo’n jong publiek aan.
Maar of dit duidt op een brede volksbeweging is twijfelachtig. Nijmegen is een linkse studentenstad en de meeste aanwezigen lijken de lokale universiteit of hogeschool te bezoeken. Ook dit is een knappe prestatie van Jesse, want ook studenten komen niet massaal op sneeuwerige avonden naar politieke bijeenkomsten. Maar de samenstelling van een zaal was zelden zo eenzijdig als hier.
Jesse roept de leiders van PvdA, SP en D66 op om zich bij hem aan te sluiten om een progressieve coalitie mogelijk te maken en zo VVD en PVV uit de regering te houden. Die oproep is grotesk voor een partij die in de peilingen niet of nauwelijks hoger staat dan deze drie concurrenten. Maar het harde applaus laat zien dat er er genoeg studenten zijn die hopen dat Jesse het straks allemaal waarmaakt. Veel keus hebben ze momenteel niet.
