Terwijl er deze week veel gebeurd is, zien we -wederom- amper verschuivingen in politieke voorkeur. Dat komt omdat, nadat dit kabinet al -een in Nederland ongekende periode van- 4 jaar en 3 maanden regeert, wat er deze week is gebeurd, de kiezers niet verrast. Het is een bevestiging van de imago’s van de betrokken politici en partijen, zoals ze deze lange regeringsperiode zijn ingesleten. En dat zien we terug bij de specifieke vragen over de twee belangrijkste politieke gebeurtenissen in Nederland deze week.
Kiezers van de VVD zijn overwegend positief over de brief van Rutte (pdf), die als advertentie in de krant is geplaatst. Bij de andere kiezers is dat veel minder het geval. De opmerking “Doe normaal of ga anders weg” uit de brief, wordt door kiezers van PVV, VVD en CDA in meerderheid gesteund. Maar of dat de electorale positie van Rutte heeft versterkt valt te betwijfelen, gezien de nieuwe episode in de avonturen van de Teevendeal en het bonnetje.
79 procent vindt het aftreden van Van der Steur terecht. 69 procent denkt dat Rutte wel het bedrag van de Teevendeal kende. 46 procent wilde wel een motie van wantrouwen tegen Rutte, met name de PVV-, SP- en 50PLUS-kiezers. Bij de kiezers van CDA, D66, PvdA en GroenLinks ligt dat percentage tussen 30 en 40 procent.
Pas als de verkiezingscampagne echt losbarst (doorgaans na het eerste RTL-debat) wordt de politieke voorkeur van de kiezer niet alleen bepaald door de beoordeling van wat er de afgelopen periode is gebeurd, maar ook (en misschien vooral) wat men na die verkiezingen wil. En met name wie men dan als premier wil hebben. Dat veroorzaakte bij de meeste Tweede Kamerverkiezingen in deze eeuw grote verschuivingen in een zeer korte tijd.
Hoe het deze keer gaat uitwerken met in ieder geval een kanshebber om de grootste te worden, waarvan het vrijwel zeker is dat hij toch geen premier wordt, is op dit moment nog volledig onduidelijk. Dat zal mede afhangen of er nog een 3e kandidaat opkomt, als tegenhanger voor Wilders en Rutte, waar kiezers, die meer aan de linkerkant staan, zich sterk achter gaan scharen. (Op dit moment staat de VVD “slechts” 8 zetels voor op CDA en GroenLinks en 10 op D66).
Bij een driestrijd tussen Wilders, Rutte en een van de andere lijsttrekkers zouden Pechtold, Buma, Asscher of Klaver kansrijk zijn. Maar dat zal dan alleen gebeuren als een van die 4 de wind echt in de rug krijgt.
