Het is druk in De Rode Hoed. Alle fietsenrekken in de wijde omtrek staan vol en de zaal is tot de nok toe gevuld. Het is vrijdagavond tijd voor het COC-verkiezingsdebat. Hier leren we alles over de lobby voor lesbo’s, homo’s, biseksuelen, transgenders en mensen met een intersekse-conditie (LHBTI). Deze lobby is uiterst invloedrijk en dus is de bezetting van deze avond dat ook. Bij een gemiddeld debat in het land komen alleen laaggeplaatste kandidaten langs, maar hier is de crème de la crème van politiek Den Haag present.
Lijsttrekkers Alexander Pechtold (D66), Lodewijk Asscher (PvdA), Marianne Thieme (PvdD) en Sylvana Simons (Artikel1) zijn op komen draven, net als enkele nummers twee en drie van de kandidatenlijsten: Halbe Zijlstra (VVD), René Peters (CDA), Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) en Leonie Sazias (50Plus). Sadet Karabulut (SP) is met haar vijfde plaats op de SP-kandidatenlijst de minst prominente deelnemer, al is die titel eigenlijk misplaatst. Alle partijen dragen met deze afvaardiging duidelijk uit dat LHBTI-thema’s van grote importantie zijn.
Maar het kan natuurlijk ook zijn dat het LHBTI-electoraat gewoon heel belangrijk voor ze is.
Tanja Ineke, de ietwat humorloos overkomende COC-voorzitter, leidt de avond in. Ze herinnert de aanwezigen eraan dat er in 2012 een “roze stembusakkoord” werd gesloten en dat alle vijf punten uit dat akkoord zijn gerealiseerd. Er kwam verplichte LHBT-voorlichting op school, een betere juridische positie van lesbische ouders en hun kinderen, eenvoudiger erkenning van de genderidentiteit van transgenders, een einde aan de weigerambtenaar en de afschaffing van de enkele-feitconstructie, waarmee openlijk homoseksuele leerlingen en docenten van school konden worden gestuurd. Applaus.
De komende twee uur is er “een debat” over acht LHBTI-thema’s, meldt Ineke. Ze gaat klaar zitten om alle toezeggingen te noteren. Er zijn camera’s in de zaal, dus die kunnen de toezeggingen meteen registreren. Dan neemt Clairy Polak het woord. Zij mag de avond aan elkaar praten. De negen politici staan inmiddels dicht op elkaar achter een rijtje statafels. Om te benadrukken hoe belangrijk de camera’s zijn, moeten zij steeds naar een katheder lopen, drie meter verderop. Anders gaat het niet goed met de video-opnames, doceert Polak.
Dan begint het debat. Of beter: iets wat als een debat is aangekondigd maar wat daar in de verste verte niet op lijkt omdat niemand iets impopulairs durft te zeggen. Zo is de eerste vraag of er een verbod op discriminatie op basis van seksuele geaardheid in de grondwet moet komen. Asscher (PvdA) spreekt er zalvende woorden over: dit moet gebeuren want dat heeft zowel een juridische, symbolische als morele betekenis. Applaus. Peters (CDA) is het er ook mee eens. Pechtold (D66) met stemverheffing ook. Karabulut (SP) eveneens, die voor de variatie een punt over gehandicapten toevoegt. Buitenweg (GroenLinks) onderscheidt zich alleen door wetsartikelen op te dreunen.
Dan lijkt er toch debat te zijn. Zijlstra (VVD) wil seksuele geaardheid niet in de grondwet noemen want hij is tegen elke vorm van discriminatie. Hij wil niet elke grond afzonderlijk benoemen. De VVD zal daarom met een amendement komen. Na twee minuten geharrewar blijkt dit een onzinnige poging het niet eens te lijken met de rest. Zijlstra meldt dat als er geen meerderheid voor zijn amendement is, hij het voorstel om geaardheid in de grondwet op te nemen toch steunt. Polak checkt het meteen even en er zal geen meerderheid voor het VVD-amendement zijn.
Zo gaat het verder. Er is debat in de Tweede Kamer over het schrappen van wetsartikelen die het discriminatieverbod inperken. Juist homo-discriminatie wordt op basis hiervan vaak bestraft. Alle politici blijken tegen, waardoor de vraag opkomt waarom dit eigenlijk besproken wordt: er is geen Kamermeerderheid voor te vinden. Pechtold (D66) meldt dat het gaat om een initiatief van de PVV en PVV-afsplitser Van Klaveren. “Bedenk dat wel!” roept Pechtold, zich kennelijk realiserend dat de PVV ook bij LHBTI’s in opkomst is.
Dan komt een COC-vrijwilliger vragen om subsidie voor het COC. Karabulut (SP) begint spontaan het COC de hemel in te prijzen. De vraag komt op waarom er eigenlijk geen LHBT-voorlichting op het MBO is. Dat blijken de politici allemaal een heel goed plan te vinden. Asscher (PvdA) zegt nu bloedserieus dat er ook op de PABO aandacht voor LHBT’s moet komen in de vorm van het geven van een verplichte LHBT-les tijdens de stage. Ook nu overweldigende steun voor deze Haagse detail-inmenging in het PABO-curriculum.
Zijlstra (VVD) vraagt zich af of ze het vandaag nog oneens met elkaar gaan zijn. Nee dus.
Personen met een intersekse-conditie – mensen die niet uitsluitend geslachtskenmerken van een man of een vrouw hebben – en transgenders hebben last van verplichte geslachtsregistratie. Buitenweg (GroenLinks) wil deze afschaffen en pleit voor “vrijheid van geslacht”. Pechtold (D66) wil er ook vanaf. Karabulut (SP) vraagt zich af waarom er eigenlijk ooit met geslachtsregistratie is begonnen. Asscher (PvdA) en Peters (CDA) zien alleen praktische bezwaren. Zijlstra (VVD) wil een onderzoek afwachten. Zie ook hier op een fundamenteel niveau consensus: geslachtsregistratie hoeft niet.
Over het steunen van LHBTI-activisten in het buitenland is men het eens, net als over de invoering van de PrEP-pil. Hiermee kan HIV-besmetting worden voorkomen. Een uitbater van een cruisebar en een homosauna mag uitleggen dat deze pil snel op de Nederlandse markt moet worden toegelaten. Dat is nog niet het geval want de Gezondheidsraad is nog met een procedure bezig. Dat duurt te lang, vindt de homosekstenten-uitbater. Alle politici gaan mee in het frame dat deze pil goed is, terwijl er qua kosten best wel wat vragen te stellen zijn.
De enige discussie die resteert is hoe deze pil op de markt moet komen. Zijlstra (VVD) wil de gewone procedure van de Gezondheidsraad doorlopen. Andere politici willen voor PrEP een uitzondering maken. De gronden voor die uitzondering blijven vaag, behalve natuurlijk dat er heel veel Amsterdamse homomannen aanwezig zijn. Asscher (PvdA) is het eens met Zijlstra dat er geen homo-specifieke medicijntoekenningsprocedure moet komen. Sazias (50Plus) meldt dat ze ook voorstander is van inenting tegen gordelroos bij ouderen.
De laatste nep-discussie gaat over meerouderschap, waarbij bijvoorbeeld een man samen met twee vrouwen een kind opvoedt. Peters (CDA) lijkt nu af te wijken van de rest, maar eigenlijk komt het erop neer dat niemand tegen het erkennen van dit type ouderschap is, alleen dat de partijen variëren in de snelheid en zorgvuldigheid waarmee hierover moet worden besloten.
Zo was in Amsterdam iedereen het eens en omdat alles op video is vastgelegd zal het COC de politici nog vaak aan hun beloften herinneren. Het eerste persbericht is al verschenen. De PVV was wel uitgenodigd, maar wilde niet meedoen aan deze openbare COC-lobbybijeenkomst. Dat is pas wijsheid.
