De Amsterdamse wethouder voor diversiteit, mevrouw Simone Kukenheim (D66), stelde tijdens de nieuwjaarsreceptie van slavernij-instituut Ninsee dat Amsterdam een republiek kon worden. Voorwaarde? Wilders wordt premier. Eerder sprak locoburgemeester Kasja Ollongren (D66) al gelijke woorden op de nieuwjaarsreceptie van D66 te Amsterdam. Daarmee plaatsen beide vrouwen zich in de recente Amerikaanse opleving van secessie als geaccepteerd politieke concept. ‘Links’ kijkt sinds de verkiezing van Trump weer serieus naar dit concept. Dit terwijl het voorheen voorbehouden was aan racistische rednecks uit ‘het Zuiden’.
Secessie is de praktijk waarbij een groep mensen zich terugtrekt uit een bestaande machtsstructuur om met gelijkgestemden een nieuwe structuur te beginnen. Daarmee is het een drastisch democratisch middel. Het is een ultimum remedium voor een natie om te zorgen dat zij zich politiek vertegenwoordigd weten. Zo ontstonden De 7 Verenigde Provinciën door secessie van het het Spaanse koninkrijk. Zwitserland ontstond door secessie van Huis Habsburg. België van Nederland, Amerika van Engeland.
Het is dit laatste land waar secessie als politiek concept een grote historische betekenis heeft. Daar wordt het concept voornamelijk gekoppeld aan pogingen van Zuidelijke staten om slavernij te behouden. Voor de toevoeging van dit element werd secessie gezien als een normaal, zij het wat extreem, concept om politiek te gebruiken. Het was met name een instrument om tegen vergaande inmenging van de nieuwe federale overheid in te gaan. Logisch ook, zo waren immers de 13 koloniën verworden tot 13 onafhankelijke natiestaten, zoals erkend in het verdrag van Parijs. In de 19e eeuw werd met name in New England gesproken over secessie. In die bredere cultureel-politieke context trokken een aantal zuidelijke staten zich terug uit de Federatie. De reden hiervoor lag in de steeds verdergaande inmenging door de federale overheid in de interne aangelegenheden van die staten. Dit leidde uiteindelijk tot het verbreken van dit ‘compact’.
Lincoln en de zijnen wezen secessie van de hand en gingen over tot actie. De algemene gedachte is tegenwoordig dat het Zuiden zich af wilde scheiden om de slavernij te behouden. Daardoor wordt secessie in de Verenigde Staten, vanuit politiek oogpunt, gekoppeld aan deze barbaarse praktijk. Door deze koppeling is openlijk praten over secessie in veel kringen sociale of politieke zelfmoord. Met een dergelijke koppeling is dat op zichzelf niet heel vreemd.
Al voor Trump verkozen werd, roerde het zich in Californië. Na zijn verkiezing is inmiddels 30% voor secessie. Dat is interessant. De organisatorenbestaan namelijk niet uit Amerikaanse racisten die slavernij terug willen, maar uit hele diverse mensen die zich zorgen maken over de reikwijdte van de Amerikaanse federale overheid. Nu wel. Daarmee vindt een vindicatie plaats van het politieke concept van secessie.
Nu in Amerika uiterst links het concept oppakt om zich tegen een ongewenste federale overheid te verzetten, kan secessie geen enkele zweem van racisme meer vertonen. De diversiteitscultus is daar immers immuun voor. Zowel Kukenheim als Ollongren zouden geplaatst kunnen worden in deze herboren traditie, vrij van racisme. Ollongren vertelde expliciet door de weerbarstige ‘liberals‘ in New York te zijn geïnspireerd. Ook zij verwelkomen Trump, deels terecht, niet echt met open armen. Hoewel in New York niet zo openlijk over secessie wordt gesproken als in Californië gelden beide gebiedsdelen als ideologisch met elkaar verbonden.
Een zekere sympathie voor de ideeën bestaat er dan ook, blijkt uit de anekdote van Ollongren. Dat beide vrouwen pleiten voor secessie van Amsterdam onder een politieke uitkomst waarin Wilders premier zou worden is dan ook een goed signaal. Niemand zou onder in een staat moeten leven die zich fundamenteel tegen eigen waarden en principes keert. Secessie is hèt middel bij uitstek om op politieke wijze dergelijke verhoudingen te wijzigen. Kukenheim en Ollongren zijn daarmee wegbereiders voor politieke vernieuwing in Nederland. Wellicht is beider grondslag dat Amsterdam altijd al wat rebels was nog wat mager. Dat maakt niet niet uit. Uiteindelijk gaat het om de consequente toepassing van secessie als politiek concept. Namelijk, als ultimum remedium tegenover een staat die de natie vertrapt. Zo Klaver, of Pechtold, premier van Nederland mocht worden en de rest zich af wil scheiden van Amsterdam, wordt het interessant te zien hoeveel ruimte er dan nog voor secessie bestaat.
