Asielzoekers in de Zweedse stad Malmö worden daar ingelijfd door criminele netwerken, veelal om hun vuile klusjes – zoals liquidaties en het vervoeren van wapens of drugs – op te knappen. Het gaat om migranten vanaf een jaar of 14, die soms als alleenreizende minderjarigen het Scandinavische land bereikten. Niet zelden zijn ze te jong om überhaupt binnen het Zweedse strafrecht te kunnen worden aangepakt.
Rechercheur van de politie J-B Cederholm spreekt van “loopjongens”. Zware criminelen weten de jeugdige vluchtelingen, veelal met een mix van giften en dreigementen, bij hun bendes te voegen, zo vertelt hij dagblad Aftonbladet. “Jongeren voelen zich geflatteerd als ze hulp krijgen. Ze kijken op tegen de oudere kerels die de ervaring van volwassenen hebben”, aldus de politieman, “en de extra inkomsten maken criminaliteit nog aantrekkelijker.”
Volgens Rickard Ekberg, hoofd Jeugdzaken van de politie van Malmö, begint het rekruteringsproces met het laten uitvoeren van kleine klusjes. “Daarna zit de tiener klem”, zegt hij. “Dan heeft de crimineel grip op de jongen, zodat het voor hem heel moeilijk wordt om serieuzer werk te weigeren. Sommigen voelen zich spontaan aangetrokken tot de bendes, anderen worden onder dwang ingelijfd.”
‘Misdaad is overerfbaar’
Delinquente jongeren worden veelal door oudere broers begeleid in hun eerste stapjes op het criminele pad. “Helaas is misdaad vaak overerfelijk”, verzucht Ekberg. “Als een 18-jarige crimineel broertjes heeft is de kans groot dat zij ook in de misdaad belanden. Een oudere broer fungeert als crimineel rolmodel.”
Voor wat betreft de jonge vluchtelingen valt het de agent op dat een deel van de groep Syriërs zich op het criminele pad begeeft. “Ze eindigen onderaan de voedselketen”, zegt hij. Ook Afghanen maken in toenemende mate deel uit van straatbendes. “Sommigen van hen kennen elkaar nog uit de tijd toen ze vluchteling waren in Iran en daar misdrijven pleegden, waarmee ze nu hier in Malmö zijn verdergegaan.”
Migranten hadden de laatste maanden een niet zo beste pers in Zweden, vooral dankzij enkele geruchtmakende groepsverkrachtingen, ernstig kindermisbruik, moorden, aanvallen op de politie en bomaanslagen.
‘Ze leven in duisternis’
“Armoede en uitsluiting drijven migrantenjongeren richting de misdaad”, zegt Sigrun Sigrudsson, manager van een lokaal jeugdcentrum. “Ze leven in duisternis en zien hun toekomst als uitzichtloos. Een baan lijkt niet tot de mogelijkheden te behoren en in de buurt wonen geen geslaagde rolmodellen. Dat maakt ze een eenvoudige prooi als oudere criminelen verschijnen en ze een klusje aanbieden,” aldus de vrouw.
