Recensie

Recensie toneelstuk: Nieuw Geld – ‘Niet allemaal even geloofwaardig’

20-02-2017 17:36

Tot succesvol investeerder Jan ineens de diagnose hardop bezigt die tot dan sluimerend aanwezig was in Nieuw Geld: alvleesklierkanker. Vrouw Karin besluit hem toch niet te verlaten om samen nog wat van de laatste maanden proberen te maken.

Dat mislukt omdat Jan verraad pleegt; niet met een andere vrouw maar met zijn investeringen. Hij beloofde Karin om Henk en zijn bedrijf niet langer te teisteren met dreigende saneringen omdat het niet rendeert.

Ze neemt haar toevlucht tot een valstrik om alsnog de 200 miljoen euro noodzakelijke investering voor Henk te ritselen. Het is een verrassende, zij het ietwat geforceerde, vondst van schrijversduo Charles den Tex, de succesvolle thrillerschrijver en Peter de Baan, gelauwerd regisseur. En beter dit slotstuk niet te verklappen.

De deal is heilig

Jan begint het stuk met opkomst achter een rollend katheder met daarop zijn laptop, onder begeleiding van sacrale muziek. En zet de toon: ‘De deal is heilig’. En ook: ‘Rijkdom lijkt veel meer dan het is’, want ‘het eerste miljoen is geweldig, het tweede nog aardig, maar dan wordt het pas na 100 miljoen weer leuk’.

Jan staat op hoog niveau, niet alleen met dat katheder waarop hij zijn aan- en verkopen inklopt, maar ook met zijn personal assistent Amet (Olaf Ait Tami, studeert dit jaar af aan de toneelschool Maastricht) die hem steeds keurig de telefoon aanreikt, en later zijn medicijnen. Maar die ook moslim is en Jan tevergeefs duidelijk probeert te maken wat geloof en vertrouwen betekenen. Jan is van de getallen, en hij waardeert de Arabische cultuur vooral om de ontwikkeling van het getallenstelsel. Amet noemt hij voortaan liever Johamet om hem te vernederlandsen.

Privé houdt Jan, zegt hij keer op keer, heel veel van zijn Karin. Maar andersom wordt dat allengs minder naarmate het succes met de zaken Jan boven het hoofd begint te groeien. Vooral het sollen met ex-geliefde Henk (Peter van Bokhorst) en zijn bedrijf stuit haar tegen de borst. Temeer daar dit tot haar ontslag leidt.

Want behalve de ex van Henk is Karin dus kennelijk ook bij hem in dienst. En heeft Jan zijn geld in Henks bedrijf gestoken terwijl hij ook Karin van hem afpakte. Het is toneel; alle verhoudingen die je maar kunt fantaseren zijn mogelijk. Of het geloofwaardig is, is een ander verhaal.

De wereld van het durfkapitalisme

De producent belooft ons een kijkje in de wereld van het durfkapitalisme. Een wereld waar je tot enorme hoogtes kunt stijgen maar ook diep kunt vallen. Waar je de toppen van eenzaamheid bereikt als zelfs de enige persoon die je nog vertrouwt het af laat weten. Helaas, het lijkt thrillerauteur Charles den Tex niet te zijn gelukt om in Nieuw Geld zijn beoogde verschillende dimensies in een aansprekende spanningsboog te gieten. Hij lijkt ook niet goed op de hoogte van de wereld van de durfinvesteringen en het geld dat in die wereld rond gaat. De kanker van Jan is een boeiend gegeven, maar deze persoonlijke exit verbinden met de exits van startups had wellicht een interessanter verhaal opgeleverd.

Een wat minder verhaal kan kennelijk de beste overkomen. Dat maakt het voor hoofdrolspeler Victor Löw niet eenvoudig om de toppen van zijn kunnen te verkennen en tonen. Dat is jammer, want ik mag graag kijken en vooral luisteren naar Löw. Hij zet Jan als een nogal eendimensionaal karakter neer, een clown bij tijd en wijle, minder de snoeiharde investeerder die ons was voorgespiegeld. De stemmingswisselingen die hem treffen als de kanker zijn tot dan succesvolle pad kruist, zijn niet allemaal even geloofwaardig.

Dat geldt nog meer voor tegenspeelster Vera Mann die moeite heeft om de emoties van Karin, die zo volatiel zijn als beurskoersen, geloofwaardig vorm te geven. Stemverheffing en wijdse armgebaren ten spijt. De Vlaamse actrice ontving voor haar musicaloptredens de nodige prijzen, aan haar kunnen kan het niet liggen. Jammer dat regisseur Peter de Baan nog geen vorm vond om die emoties in deze productie – of juist het gebrek eraan – spannend over het voetlicht te brengen, wat niet eenvoudig is met dit script.

Ongetwijfeld zal dit stuk groeien naarmate het meer wordt opgevoerd, en eind mei het De La Mar theater bereikt voor de derrière. Zodat het toch de moeite waard is jezelf en je partner een lekker avondje toneel cadeau te doen.

Gezien: première Nieuw Geld, Bos Theaterproducties, nog tot eind mei 2017 te zien in het hele land

Foto: © Fotografie Piek, Titelfoto: © Raymond van Olphen