“Meindert Fennema’s reflectie op zijn politiek verleden in zijn jongste boek Goed fout is opvallend transparant en zuiver. Deze titel geeft namelijk duidelijk weer dat hij zijn keuzes voor het Utrechtse studentencorps en de Communistische Partij Nederland moreel verwerpelijk vindt. De auteur gewaagt nadrukkelijk niet van “misverstanden” of “onhandigheden”: kwalificaties waarmee verbaal afbreuk zou zijn gedaan aan de ernst van begane “jeugdzonden”.
Uiteraard hangt de keuze van de term “fout” hier af van de gehanteerde politieke waarden: een keuze voor de CPN was in de jaren tachtig van de vorige eeuw moreel verwerpelijk vanuit het gezichtspunt van de liberale democratie maar zeker niet vanuit de leer van het het stalinistisch centralisme.
Niet zelden hanteren liberale democraten kwalificaties als “onhandig” of “onverstandig”, terwijl “fout” of “moreel verwerpelijk” toepasselijker zouden zijn vanuit de gehuldigde politieke ideologie. Zo’n kwalificatie verscheen heel recent in de reactie van de D66-leiding op de tweet waarin een D66-Statenlid Geert Wilders er van beschuldigt te hopen op een aanslag vlak voor komende verkiezingen: de PVV-voorman zou denken daarmee gemakkelijker op het Haagse pluche te belanden. Vanuit de moraal van het liberaal-democratische discours is dit een foute – moreel verwerpelijke – beschuldiging: een politieke tegenstander wordt namelijk zonder enige concrete bewijsvoering, koketteren met niets minder dan een politieke gewelddaad, aangewreven.
In een reactie op zojuist aangehaalde insinuatie spreekt het centrale bestuur van D66 niet over een moreel verwerpelijke misstap. De uitglijder wordt enkel afgedaan als “niet zo gelukkig” en “heel onverstandig”, kwalificaties die eraan voorbij gaan dat het hier gaat om een affront tegen een fundamenteel uitgangspunt van het democratische discours: politici zijn evenals andere burgers onschuldig tenzij het tegendeel is aangetoond. Een politieke daad “onhandig” noemen gaat voorbij aan de ernst van de uitglijder: het suggereert enkel dat er voor een bepaald doel een inefficiënt middel is gekozen.
Bram Derksen”
