De gebeurtenissen in Rotterdam en elders in Nederland hebben duidelijk gemaakt dat de loyaliteit van een grote groep Turkse Nederlanders meer bij Turkije ligt dan bij Nederland. Om dit loyaliteitsprobleem aan te pakken stelt Sybrand Buma voor om de dubbele Turkse en Nederlandse nationaliteit aan te pakken. Volgens Buma ligt de oorzaak van het toestaan van de dubbele nationaliteit in het Associatieverdrag van de Europese Gemeenschap met Turkije. Daarmee zouden we afhankelijk zijn van Europa om het probleem op te lossen. Volgens de fact-checkers van de Volkskrant is dit echter niet het geval.
Hoe zit het dan wel met de dubbele Turkse en Nederlandse nationaliteit? Daarvoor kijken we naar de Rijkswet op het Nederlanderschap. We zullen zien dat we de dubbele nationaliteit kunnen beperken zonder Europa. De heer Buma kan dit dus regelen tijdens de kabinetsformatie.
Als een Turkse immigrant het Nederlanderschap heeft verkregen door naturalisatie dan stelt artikel 15 lid 1d van de Rijkswet op het Nederlanderschap het volgende:
Het Nederlanderschap gaat voor een meerderjarige verloren door intrekking door Onze Minister van het besluit waarbij het Nederlanderschap is verleend, welke kan plaatsvinden, indien de betrokkene heeft nagelaten na de totstandkoming van zijn naturalisatie al het mogelijke te doen om zijn oorspronkelijke nationaliteit te verliezen.
Kortom: De tot Nederlander genaturaliseerde Turk moet alles in het werk stellen om zijn Turkse nationaliteit te verliezen. Doet hij dit niet, dan verliest hij de Nederlandse nationaliteit.
Indien er nog een grote groep tot Nederlander genaturaliseerde Turken rondloopt met ook de Turkse nationaliteit, dan heeft de Nederlandse overheid dit wetsartikel dus niet gehandhaafd.
De oplossing voor het tegengaan van de dubbele nationaliteit voor deze groep is daarmee relatief eenvoudig: gewoon de wet handhaven en het Nederlanderschap intrekken na een redelijke waarschuwingstermijn waarin alsnog afstand kan worden gedaan van de Turkse nationaliteit.
Voor alle volledigheid: het verplicht afstand doen van de tweede nationaliteit geldt niet voor hen, die via het huwelijk het Nederlanderschap hebben verkregen.
Als een kind in Nederland wordt geboren verkrijgt het automatisch de Nederlandse nationaliteit indien de ouders in Nederland woonachtig zijn volgens artikel 3 lid 3 van de Rijkswet op het Nederlanderschap. De wet houdt er nergens rekening mee, dat een in Nederland geboren kind ook een tweede nationaliteit kan hebben. Dit kind wordt tijdens zijn leven niet voor de keus gesteld welke nationaliteit hij of zij wil bezitten. Dit is niet consistent met de situatie die geldt voor een immigrant.
Immers, bij naturalisatie tot Nederlander wordt een Turk gedwongen om afstand te doen van de Turkse nationaliteit (volgens de wet althans). Volgens dezelfde logica zou een kind met dubbele Nederlandse en Turkse nationaliteit bij het bereiken van de meerderjarige leeftijd voor de keuze gesteld moeten worden: ofwel de Nederlandse ofwel de Turkse nationaliteit wordt aangenomen.
De oplossing voor het tegengaan van de dubbele nationaliteit van de in Nederland geborenen is om een extra wetsartikel toe te voegen aan de Rijkswet op het Nederlanderschap, bijv. artikel 15 lid 1f:
Het Nederlanderschap gaat voor iemand, die de meerderjarige leeftijd bereikt, verloren, indien hij tevens een vreemde nationaliteit bezit, daar geen afstand van neemt en de betrokkene zich in het maatschappelijk verkeer van die vreemde nationaliteit heeft bediend.
De terminologie is hier zodanig gekozen, dat de betrokkene niet per ongeluk de Nederlandse nationaliteit kan verliezen, maar alleen als hij of zij zich actief bedient van de andere nationaliteit. Om het Nederlanderschap te behouden dient men zich dan uitsluitend te legitimeren met een Nederlands paspoort, zowel in Nederland als daarbuiten.
Voor het bestrijden van de dubbele Nederlandse en Turkse nationaliteit zijn we niet afhankelijk van Europa. Deels gaat het om het handhaven van bestaande wetgeving, deels om een kleine aanpassing van de wet. Dit kan worden geregeld tijdens de kabinetsformatie. Ik wens de heer Buma daarbij veel succes.
