Vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen verscheen het boek Nepparlement? Een pleidooi voor politiek hokjesdenken van Armen Hakhverdian en Wouter Schakel. Vier vragen en een eindoordeel.
Ten tijde van de Algemene Beschouwingen van 2015 kwamen er grote aantallen asielzoekers Nederland binnen. Uit enquêtes bleek dat de meeste Nederlanders de grenzen wilden sluiten, terwijl de meeste Kamerleden juist bereid waren meer asielzoekers op te vangen. Dit grote verschil van mening was voor Geert Wilders aanleiding om de Tweede Kamer een “nepparlement” te noemen. Consternatie alom. Mocht dit wel gezegd worden? Heel veel politici vonden van niet omdat Wilders de legitimiteit van de Tweede Kamer in twijfel trok. De auteurs van dit boek vragen zich af of Wilders wellicht een punt had.
Armen Hakhverdian en Wouter Schakel werken beide als politicoloog aan de Universiteit van Amsterdam. Schakel kreeg een NWO Talentenbeurs maar is verder niet echt bekend. Hakhverdian is een van de initiatiefnemers van het nuttige blog Stuk Rood Vlees, waar politieke wetenschappers de actualiteit van geïnformeerd commentaar voorzien. Het komt steeds minder voor dat wetenschappers de tijd nemen om een breed publiek over hun werk te informeren. Dit boek is ook zo’n poging. Daar verdienen de auteurs een lintje voor.
Referenda laten zien dat er tussen burgers en Kamerleden verschil van mening bestaat over de EU. Uit de vele analyses in dit boek blijkt dat er op wel meer terreinen twijfel bestaat of de volksvertegenwoordiging representatief is voor de bevolking: zo zijn Kamerleden veel multicultureler dan burgers. Ook zijn burgers meer voor het verkleinen van inkomensverschillen dan Kamerleden. De meningen van Kamerleden weerspiegelen de mening van hoger opgeleiden over het algemeen goed, maar die van lager opgeleiden veel minder. Hoewel deze constateringen voor de hand liggen, is het nuttig dat ze in dit boek ook met cijfers en feiten worden onderbouwd. Wilders had gewoon gelijk.
In het voorwoord refereren de auteurs aan het boek Diplomademocratie van Mark Bovens en Anchrit Wille uit 2011. Dat boek liet het allemaal al zien: politiek is een zaak van hoger opgeleiden en lager opgeleiden hebben het nakijken. De auteurs van Nepparlement? Komen met nieuwe cijfers en dat is nuttig, al blijft die constatering grotendeels hetzelfde. Voor de actualiteit heeft dit boek zeker meerwaarde: zo laten Hakhverdian en Schakel zien dat burgers met een economisch links en cultureel rechts profiel slecht door de politiek worden bediend. Dit is de doelgroep van de partij van Jacques Monasch: Nieuwe Wegen. Hoewel die partij nauwelijks kiezers trok, bestaan die kiezers in theorie wel.
Dit is een leesbaar boek met nuttige analyses, maar de kans is groot dat mensen die de boodschap van dit boek nog niet begrepen hadden, het nooit zullen begrijpen.
