Op Record Store Day wordt jaarlijks muziek op vinyl gevierd, maar de dag is vooral bedoeld om deelnemende platenzaken een steuntje in de rug te geven. Ondanks de kritiek die hier en daar valt, met name op social media, blijft de belangstelling voor het fenomeen groot. Ongetwijfeld zullen op zaterdag 22 april liefhebbers ‘s ochtends vroeg in de rij staan om zeldzame plaatjes te scoren.
Het gaat immers om vinyluitgaven die alleen op deze dag verkrijgbaar zijn, in beperkte aantallen. Wát je uiteindelijk zult aantreffen en in welke hoeveelheden blijft gissen. Je merkt het pas bij binnenkomst in een van de 99 winkels die in ons land meedoen. Ter plekke geldt een aloud principe: wie het eerst komt… De eerste vijfduizend kopers ontvangen een linnen tasje met gratis single van “ambassadeur” Jett Rebel. Op roze vinyl.
Maar goed, die kritiek dus. Een veelgehoorde klacht zijn de hoge verkoopprijzen van de exclusieve platen. Esther Vollebregt, projectleider van Record Store Day Nederland, herkent de kritiek: “Zelf heb ik het idee dat het dit jaar meevalt, maar hier hebben wij als organisatie in Nederland geen invloed op.” Ze hecht juist grote waarde aan de medewerking van de platenmaatschappijen: “Het is een belangrijke samenwerking, zowel qua releases als qua betrokkenheid van de artiesten. We zitten geregeld met elkaar om tafel. Maar het beleid en de keuze ligt bij de organisatie van RSD.”
Platenzaken die dit jaar meedoen maar niet zijn aangesloten bij branchevereniging Nederlandse Vereniging van Entertainment Retailers, hebben vooraf honderd euro moeten betalen. Vollebregt: “RSD is een stichting; we hebben dus geen winstoogmerk. Wel worden de activiteiten voor de winkels elk jaar weer iets verder uitgebreid. Voor RSD zijn we met drie man, bijna fulltime en zo’n vier maanden lang bezig zijn met de organisatie. Alles wat we doen, is voor de winkels. Van gratis posters tot het regelen van de instores (optredens in platenzaken-red). En na RSD stopt dit ook niet. We hebben inmiddels de Platenbon geherintroduceerd, zijn de hitlijst Vinyl33 gestart, komen met exclusieve releases en bereiken dagelijks inmiddels duizenden consumenten met nieuws, tips, instores van en/of over de platenzaken. Dat maakte een bijdrage per jaar een logische keuze. Onze collegalanden doen dat al jaren.”
Esther Vollebregt raakte per toeval betrokken bij Record Store Day. Voorheen werkte ze als projectmanager bij Aangenaam Klassiek, een campagne om klassieke muziek aan de man te brengen. “Een deur verderop zat Record Store Day. Toen mijn voorganger Stephan van Peursem stopte, vroeg ik of ik niet tijdelijk uit de brand kon helpen. Maar eigenlijk viel toen pas echt het kwartje, voor de organisatie en voor mezelf.” Allicht is ze zelf ook groot liefhebber van popmuziek, bij voorkeur op vinyl: “Ik vind bijna alle muziek leuk, ga al vanaf mijn zestiende naar concerten en festivals, ben voor mijn afstudeerscriptie voor een muziekwinkelketen jaren geleden het hele land doorgereden om alle platenzaken te bezoeken. Mijn huis heeft een aparte ruimte die helemaal vol staat met vinyl.”
Een beetje muziekkenner ontdekt dat het op de internationale vinyldag vaak gaat om platen die eerder in een andere vorm of versie zijn uitgekomen. Weer andere titels verschijnen voor het eerst op vinyl. Spannend zijn de muzikale primeurs. Van War On Drugs is er een gloednieuw nummer, het eerste levensteken sinds 2014, toen de band doorbrak met het album Lost In The Dream.
Een van dé uitdagingen is erachter te komen welke artistieke schatten er verborgen gaan in het aanbod van de meer dan vijfhonderd platen op Record Store Day. In 2014 was er opeens een plak vinyl van Gonga. Van wie? De hoes verwees slechts naar het debuutalbum van hardrockpioniers Black Sabbath. Pas wie de plaat draaide hoorde een cover van de song Black Sabbath, uitgevoerd in Gonga’s passende doommetal, met in de rol van Ozzy Osbourne niemand minder dan Portisheadzangeres Beth Gibbons!
“Ik tip zelf graag de lokale acts: Broederliefde die voor het eerst met een fysieke uitgave komt; Rondé die ook in diverse platenzaken te zien is.
De split 7” single van Mark Lotterman en Harry Merry, alleen al vanwege de geweldige hoes; de dubbel-lp van Urban Dance Squad en Have You Heard The Hype van The Hype, met Yorick van Norden.”
Thelonious Monk – Les Liaisons Dangereuses
Opnamen uit 1960 met niet eerder verschenen filmmuziek door jazzpianist die bekend staat om zijn flegmatieke speelwijze. Componist van o.a. de klassieker ‘Round About Midnight. Dubbel-lp via het Parijse jazzlabel Sam Records, gespecialiseerd in kwaliteitspersingen.
David Bowie – No Plan
Exclusieve nummers uit de sessie van het album Black Star. Transparant lichtblauw vinyl met op een kant sterretjes gegraveerd.
David Bowie – Bowpromo
Bevat oerversies van zeven songs die later terecht zijn gekomen op Hunky Dory. In 1971 werd Bowpromo verdeeld onder journalisten inclusief presskit. De RSD-versie is een replica. Gaat wel ruim zestig euro kosten.
Pink Floyd – Interstellar Overdrive
Vijftien minuten durende opname uit 1966. De korte versie kwam terecht op het debuutalbum van de Engelse band waar toen nog Syd Barrett deel van uit maakte. Met poster.
Television Personalities – And Don’t The Kids Just Love It
Heruitgave van cultklassieker uit 1981. Bevat de hit I Know Where Syd Barrett Lives. Wie de plaat destijds hoorde begon meteen zelf een bandje. Onbevangen rammelend en tegelijk voorzien van melodieuze schwung. Op de voorkant van de hoes een foto van Twiggy, misschien wel het allereerste superslanke topmodel, en een van de television personalities uit de jaren zeventig, Patrick Macnee, uit tv-serie De Wrekers.
