De belangrijkste reden om het Conservatisme te omarmen is omdat een herwaardering van de rol die het Westen heeft gespeeld bij de verspreiding van een reeks goeie ideeën ons moreel wapent tegen de opmars van bijvoorbeeld de radicale Islam. Het is dan ook niet constructief wanneer een conservatief uitspraken doet, bijvoorbeeld over vrouwen, die te veel lijken op die van vooraanstaande Islamitische leiders zoals bijvoorbeeld Erdogan. Hij ondermijnt dan namelijk zijn eigen zaak. Pim Fortuyn kon het thema Islam slechts om één reden agenderen: hij was homo. Was hij dat niet geweest dan hadden ze hem kunnen wegzetten als een ‘usual suspect’, iemand die de gebruikelijke rechtse dingen zegt omdat hij nu eenmaal rechts is. Maar homo’s waren in de Nederlandse politieke beleving links, omdat Links de emancipatiebeweging hartstochtelijk had omarmd. Naar zo iemand moest je wel luisteren. Fortuyn’s boodschap was dat Links zal moeten kiezen: emancipeert het vrouwen en homo’s? Of kiest het voor de emancipatie van mensen die vrouwen en homo’s minachten? Een conservatief die vrouwen minacht breekt in Fortuyn’s voorstelling een lans voor méér Islam in Nederland. Met de SGP alleen komen we er immers niet.
Het Conservatisme is ook nuttig bij het bestrijden van een ander fenomeen: dat van de zelfbenoemde expert zonder relevante opleiding die dankzij (sociale) media in een invloedrijke positie belandt. Al in de jaren ’60 waarschuwden conservatieven voor de gevolgen als Volksverheffing niet meer ‘top down’ is maar ‘bottom-up’, en als het ideaal van een egalitaire, anti-autoritaire samenleving ook leidt tot morele nivellering. Destijds nam niemand hen serieus, en geheel vreemd is dat niet. Want enerzijds lagen de excessen van een autoritair rechts verleden nog vers in het geheugen, anderzijds kwam er juist vanuit het laagopgeleide volk van alles boven drijven waarvan zelfs een uitgesproken cultuurpessimist moest erkennen dat het kwaliteit had. The Beatles zijn hier het bekendste voorbeeld van.
Maar in het streven naar Volksverheffing werd de lat een beetje aangepast, het Gymnasium moest het ontgelden, studenten konden zelf eisen welke stof ze tot zich moesten nemen. (Mijn grootvader kreeg hier slaande ruzie over met zijn toenmalig onderwijsdirecteur, Pim Fortuyn, die de kant van de linkse studenten had gekozen). En op middelbare scholen werd het accent van een ‘stofgerichte’ aanpak verschoven naar een ‘kindgerichte’ aanpak, waarover een van mijn conservatievere docenten terecht opmerkte dat die twee het zelfde horen te zijn, omdat een kind het meest gebaat is bij kennis. Dat was echter een minderheidsstandpunt. Het accent verschoof van algemene kennis naar individuele beleving.
Het resultaat is dat we tegenwoordig op universiteiten taaltoetsen moeten houden om studenten op het niveau te krijgen waar ze voorheen rond hun 15e zaten. ‘Promoveren is het nieuwe studeren’ hoor je tegenwoordig vaak. Dat betekent dat én het niveau van de top omlaag wordt bijgesteld én de bereikbaarheid daarvan is teruggeschroefd, want studeren, laat staan promoveren is een stuk duurder geworden. Het kan niet anders of dat leidt tot het ontstaan van een grote groep outsiders die geen respect meer kan opbrengen voor de officiële elite en zelf z’n kennis bij elkaar shopt, soms bij zelfgekozen, vermeende experts.
De valkuil die conservatieven moeten zien te vermijden is dat ze zichzelf zien als de erfgenamen van de genen die 50 jaar geleden tegen deze ontwikkeling waarschuwden, maar zich meer gedragen als de babyboomers die juist tegen hen in gingen. Destijds waren er geen ‘alternative facts’ (behalve de Pravda, evenals hun 21e eeuwse equivalent uit Rusland afkomstig). De werkelijkheid vernam je uit de serieuze pers of op de universiteit. Gezag kreeg je door jarenlang heel erg je best te doen en op je beurt te wachten. Iets was niet zoals het was omdat een toevallige meerderheid dat vond, maar omdat we in een absolute waarheid geloofden die je door langdurige studie kon leren kennen. Dat bracht ook een sociale hiërarchie met zich mee waar de babyboomers per se vanaf wilden, maar die achteraf bezien zo slecht nog niet was. Juíst van uit linkse optiek trouwens: Het Economisme kreeg namelijk juist vrij spel toen de commercie het gat vulde dat de Kerk en de betuttelende gevestigde orde achterlieten.
Conservatieven zouden dus moeten streven naar een restauratie van die orde. Daarbij kan het vanuit strategisch oogpunt tijdelijk zinvol zijn om net als de babyboomers hevig te schoppen en een radicale democratiseringsagenda voor te stellen. Maar meer dan een tactiek kan dat nooit zijn. En als een conservatief die te vaak toepast wordt hij zelfs vatbaar voor verwijten van hypocrisie en ongeloofwaardigheid. In het diepst van zijn ziel gelooft de conservatief namelijk in een vastliggende, absolute waarheid en niet in het relativisme van een toevallige meerderheid.
Een waar conservatief zal zich dan ook inzetten om ons tegen de waan van de dag en de bijbehorende nep-experts te beschermen.
